Hoofdlijnen van Nederlands Burgerlijk Procesrecht

Voorwoord bij de zesentwintigste druk V
Lijst van afkortingen XVII

HOOFDSTUK I INLEIDING 1
1. Aard en functie van het burgerlijk procesrecht 1
2. Materieel en formeel privaatrecht 2
3. Wetgeving, verdragen en EU-verordeningen 3
4. Wetsontwerpen en wetten na 1838 5
5. Hoofdbeginselen 7
6. Rechtsvorderingen 15
7. Misbruik van procesrecht 17

HOOFDSTUK II DE DIVERSE PERSONEN IN HET BURGERLIJK PROCES 19
§ 1. De rechter 19
8. Onafhankelijkheid 19
9. Benoeming en opleiding 20
10. Rechterlijke indeling 20
11. Meervoudige kamers en enkelvoudige kamers 21
§ 2. Het openbaar ministerie 22
12. Organisatie van het openbaar ministerie 22
13. Het openbaar ministerie als procespartij 22
14. Het openbaar ministerie niet als procespartij 23
§ 3. De advocaat 23
15. Advocaten 23
16. Ministerieplicht en onttrekking 25
17. Inschrijving en beëdiging 25
18. Organisatie van de balie 26
19. Gedragsregels, geschillen en tuchtrechtspraak 27
§ 4. De gerechtsdeurwaarder 29
20. Benoeming, taak en bevoegdheid 29
§ 5. De partijen 30
21. Benaming en bevoegdheid als procespartij op te treden 30
22. Rechtsopvolging tijdens het geding 31
23. Rechtsopvolging na het vonnis 32
24. Staatverandering tijdens of na het geding 34
25. Formele en materiële partij 36
26. Rechtspersonen en vennootschappen 38
27. Contact tussen rechter en partijen 41

HOOFDSTUK III RECHTSMACHT EN BEVOEGDHEID VAN DE RECHTER 43
28. Rechter en administratie 43
29. Rechter en wetgever 45
30. Burgerlijke rechter en administratieve rechter 46
31. Internationale rechtsmacht en de EEX-Verordening (Brussel I-bis) 48
32. Eigenlijke en oneigenlijke rechtspraak 53
33. Absolute en relatieve bevoegdheid 54
34. Prorogatie en forumkeuze 54
35. Absolute bevoegdheid van de rechtbank 55
36. Absolute bevoegdheid van het gerechtshof 56
37. Absolute bevoegdheid van de Hoge Raad 57
38. Relatieve bevoegdheid van de rechtbanken 57
39. Relatieve bevoegdheid van de gerechtshoven 59
40. Onbevoegdverklaring en verwijzing 60
41. Interne verwijzing binnen de rechtbank 61
42. Betwisting van de rechtstitel 62
43. Vorderingen van onbepaalde waarde 63
44. Objectieve cumulatie, reconventie en vrijwaring 64
45. Subjectieve cumulatie 65
46. Wijziging van de eis en bevoegdheid 66
47. Nevenvorderingen 66

HOOFDSTUK IV DE DAGVAARDINGSPROCEDURE IN EERSTE AANLEG 69
48. Inleiding 69
49. Onderscheid dagvaardings- en verzoekschriftprocedure 70
50. De dagvaardingsprocedure in eerste aanleg 70
51. De inhoud van de dagvaarding 71
52. De betekening van de dagvaarding 72
53. De betekening in bijzondere gevallen 74
54. Betekening in het buitenland 74
55. De termijn van dagvaarding 76
56. Oproeping van derden als partij in het geding 77
57. Inschrijving op de rol – verzuim van inschrijving – herstelexploot 78
58. Anticipatie 80
59. Griffierecht 80
60. Nietigheid van de dagvaarding en herstel van gebreken 82
61. Kantonzaken en advocaatzaken – conclusies en akten 84
62. Verschijning en verstek 85
63. Conclusie van antwoord 87
64. De processuele houding van gedaagde 88
65. Principaal en exceptief verweer 89
66. Wijziging van de eis 91
67. De eis in reconventie 93
68. Procedure in conventie en reconventie 94
69. Voordelen van reconventie 95
70. Verband tussen conventie en reconventie 96
71. Mondelinge behandeling 96
72. Indienen van stukken voorafgaand aan de mondelinge behandeling 97
73. Invulling mondelinge behandeling 98
74. Verhoor van getuigen en/of partijdeskundigen tijdens mondelinge behandeling 99
75. Pleiten tijdens de mondelinge behandeling? 99
76. Proces-verbaal mondelinge behandeling 101
77. Conclusies van repliek en dupliek – nadere conclusies 102
78. Het produceren van stukken 103
79. Tussenvonnis – bewijs – eindvonnis – royement 104
80. Rechterswisseling 105

HOOFDSTUK V BEWIJS 107
81. Wettelijke regeling 107
82. Bewijs 108
83. Verdeling van de bewijslast – de omkeringsregel 110
84. Stelplicht 114
85. Waardering van het bewijs – tegenbewijs 115
86. Bewijsmiddelen en bewijsincidenten 116
87. Schriftelijk bewijs 118
88. Vordering tot inzage in of afschrift van bescheiden 119
89. Bewijskracht van geschriften en akten 12
90. Bewijs door boekhouding 123
91. Getuigplicht en verschoningsrecht 124
92. De partij als getuige 128
93. Bewijsaanbod en bewijsopdracht 129
94. Bewijsaanbod ter zake van tegenbewijs 131
95. Het getuigenverhoor en de contra-enquête 132
96. Rogatoire commissie 133
97. Voorlopig getuigenverhoor 135
98. Voorlopig getuigenverhoor – procedure 137
99. Deskundigenonderzoek 139
100. Plaatsopneming en bezichtiging 141

HOOFDSTUK VI INCIDENTEN 143
101. Inleiding 143
§ 1. Vrijwaring 145
102. Vrijwaring tegenover voeging en tussenkomst 145
103. De grond van de oproeping in vrijwaring 145
104. Zakelijke en persoonlijke vrijwaring 146
105. Voordelen van oproeping in vrijwaring 147
106. De procedure 147
§ 2. Voeging en tussenkomst 151
107. Vereisten voor voeging en tussenkomst – procedure 151
§ 3. Verwijzing en voeging van zaken 153
108. Verwijzing 153
109. Voeging 155
§ 4. Voorlopige voorzieningen 156
110. Provisionele vorderingen 156
§ 5. Zekerheidstelling voor proceskosten 157
111. Cautio judicatum solvi 157
§ 6. Schorsing en hervatting van het geding 159
112. Schorsing 159
113. Hervatting 161
§ 7. Afbreking van de instantie 161
114. Doorhaling op de rol of royement 161
115. Afstand van instantie 162
116. Verval van instantie 163
§ 8. Wraking en verschoning van rechters 165
117. Wraking en verschoning van rechters 165

HOOFDSTUK VII VONNISSEN 169
118. Onderscheidingen van vonnissen 169
119. Declaratoire, constitutieve en condemnatoire vonnissen 170
120. Vonnis en uitspraak 171
121. Mondelinge uitspraak 172
122. De inhoud van het vonnis 175
123. Tussenvonnissen en deelvonnissen 175
124. Eindbeslissingen in tussenvonnissen 177
125. Feitelijke grondslag en ambtshalve aanvullen van rechtsgronden 180
126. Niet-ontvankelijkverklaring en ontzegging van de eis 184
127. Minuut, grosse, expeditie 185
128. Verbetering en aanvulling van een vonnis 186
129. Werking van het vonnis – kracht van gewijsde – gezag van gewijsde 188
130. Is herhaling van een rechtsvordering verboden? 192
131. Aansprakelijkheid van de Staat voor een rechterlijk vonnis 194
132. Uitvoerbaarverklaring bij voorraad 195
133. Veroordeling in de proceskosten 199
134. Compensatie van kosten en reserve van kosten 202
135. Kosten tot de uitspraak en nakosten 203
136. Rechtsbijstand aan minder draagkrachtigen 203
137. Rechtsbijstand en veroordeling in de kosten 205

HOOFDSTUK VIII HET KORT GEDING 207
138. Aard en functie 207
139. Bevoegdheid 209
140. Materiële vereisten en taak van de rechter in kort geding 210
141. Procedure 214
142. Verbod in kort geding en vonnis in bodemgeschil 218
143. Rechtsmiddelen 219

HOOFDSTUK IX DE VERZOEKSCHRIFTPROCEDURE IN EERSTE AANLEG 221
144. Inleiding 221
145. Bevoegdheid 222
146. Indiening verzoekschrift 223
147. Oproeping verzoeker en belanghebbende(n), verweerschrift en tegenverzoek 224
148. Mondelinge behandeling en proces-verbaal 225
149. Bewijs, incidenten en voorzieningen 226
150. Beschikking 227

HOOFDSTUK X RECHTSMIDDELEN 229
151. Gewone en buitengewone rechtsmiddelen 229
§ 1. Verzet 230
152. Aard van het rechtsmiddel 230
153. Voor verzet vatbare uitspraken 231
154. De verzettermijn 232
155. De verzetprocedure 235
§ 2. Hoger beroep 236
156. Aard van het hoger beroep 236
157. Vatbaarheid voor hoger beroep 238
158. Berusting 240
159. De appeltermijn 241
160. Hoger beroep van tussenvonnissen en van deelvonnissen 243
161. Schorsende kracht en uitvoerbaarheid bij voorraad 245
162. Het instellen van hoger beroep 247
163. Devolutieve werking van het hoger beroep 250
164. De verdere procedure – grievenstelsel en tweeconclusieregel 252
165. Eiswijziging in hoger beroep 257
166. Gedekte weren 258
167. Incidenteel appel 259
168. De uitspraak 263
169. Hoger beroep tegen beschikkingen 265
170. Uitsluiting van hogere voorziening 268
§ 3. Cassatie 269
171. Aard en doel 269
172. Historische ontwikkeling 270
173. De cassatiegronden 271
174. Cassatierechtspraak; voormalige Nederlandse Antillen 274
175. Voor cassatie vatbare uitspraken 274
176. Sprongcassatie 275
177. Samenloop met andere rechtsmiddelen 276
178. De cassatietermijn 277
179. Schorsende kracht en uitvoerbaarheid bij voorraad 279
180. De procedure in vorderingszaken 279
181. Het arrest 285
182. Cassatie in het belang der wet 289
183. Cassatie van beschikkingen 290
184. De Wet versterking cassatierechtspraak 292
185. Prejudiciële vragen aan de Hoge Raad 292
§ 4. Herroeping 294
186. Herroeping van vonnissen 294
187. Herroeping van beschikkingen 296
§ 5. Derdenverzet 297
188. Aard van het rechtsmiddel en procedure 297

HOOFDSTUK XI ENIGE BIJZONDERE PROCEDURES 299
§ 1. Schadestaatprocedure 299
189. Schadestaatprocedure; inleidende opmerkingen 299
190. Schadebegroting; verhouding hoofdzaak-schadestaatprocedure 300
191. Bestaan van schade of mogelijkheid van schade aannemelijk 301
192. Stelplicht eiser in hoofdzaak; schade 301
193. Enkele andere procedurele aspecten 302
§ 2. Rekenprocedure 303
194. Rekenplichtigheid 303
195. (Bijzondere) regels rekenprocedure 304
§ 3. Rechtspleging in zaken van personen- en familierecht 304
196. Inleiding 304
197. Verzoeker, belanghebbenden, en anderen 305
198. Bijzondere procesregels 306
§ 4. Rechtspleging in scheidingszaken 307
199. Het materiële recht 307
200. Rechtsmacht en bevoegdheid 308
201. Procedure – nevenvoorzieningen – hoger beroep 309
202. Conservatoire maatregelen 311
203. Voorlopige voorzieningen 312
204. Inschrijving van beschikkingen 313
§ 5. Erkenning en tenuitvoerlegging van buitenlandse executoriale titels 314
205. Beslissingen van de rechter van een vreemde staat 314
206. De exequaturprocedure 317
207. Tenuitvoerlegging onder Brussel I-bis 319
§ 6. Deelgeschilprocedure 322
208. Deelgeschilprocedure 322
§ 7. Procesrechtelijke bijzonderheden in intellectuele-eigendomszaken 325
209. IE-procesrecht 325
210. Volledige proceskostenveroordeling 326
211. Overige bijzonderheden 327
§ 8. Procederen over collectieve belangen 329
212. Inleiding 329
213. Artikel 3:305a BW (oud) 331
214. Wet afwikkeling massaschade in collectieve actie (WAMCA); art. 3:305a BW (nieuw) 333
215. Wet afwikkeling massaschade in collectieve actie (WAMCA); procedurele voorschriften in titel 14A Rv 334
216. Wet collectieve afwikkeling massaschade (WCAM) 338
217. Europese richtlijn representatieve vorderingen 339
218. Art. 3:305b-3:305d BW 340

HOOFDSTUK XII ARBITRAGE, BINDEND ADVIES EN MEDIATION 343
219. Aard en functie van arbitrage 343
220. De plaats van arbitrage 345
221. De overeenkomst tot arbitrage 345
222. De benoeming van arbiters 348
223. Het geding voor arbiters 350
224. Het arbitraal vonnis – nederlegging ter griffie 352
225. Het arbitraal kort geding 354
226. Verlof tot tenuitvoerlegging 354
227. Rechtsmiddelen tegen arbitrale vonnissen 356
228. De vordering tot vernietiging 357
229. Erkenning en tenuitvoerlegging van in vreemde staten gewezen arbitrale vonnissen 360
230. Bindend advies 362
231. Mediation 364

HOOFDSTUK XIII EXECUTIE- EN BESLAGRECHT 367
§ 1. Inleiding 367
232. Executierecht 367
233. Middelen tot bewaring van zijn recht 369
234. Tenuitvoerlegging met en zonder dwang 369
235. Executoriale titels – parate executie 370
236. Directe en indirecte executiemiddelen 371
237. Reële executie 372
238. Reële executie in het verbintenissenrecht 373
239. Reële executie in het goederenrecht en het personenrecht 374
240. Reële executie in het belastingrecht 375
241. De sterke arm 376
242. Personen bij de executie betrokken 377
§ 2. Algemene regels van executierecht 377
243. Betekening van de grosse en van rechtsovergang 377
244. Tenuitvoerlegging tegen derden 378
245. Machtiging van de deurwaarder 379
246. Authentieke akten 379
247. Beslag op alle goederen 380
248. Executiegeschillen – opheffing van een beslag 381
§ 3. Executie op goederen die geen registergoederen zijn – derdenbeslag 384
249. Inleiding 384
250. Executoriaal beslag op roerende zaken 384
251. Rechtsgevolgen van het beslag 388
252. Meer beslagen – rangregeling 388
253. Beslag op aandelen, effecten en andere vermogensrechten 389
254. Executoriaal beslag onder derden 390
255. Verklaring door derde en afwikkeling 393
256. Rechtsgevolgen van derdenbeslag 394
257. Meer derdenbeslagen 396
258. Derdenbeslag op bankrekening en loonbeslag 396
259. Derdenbeslag onder de overheid 399
260. Derdenbeslag in zaken van levensonderhoud 400
261. Executoriaal beslag onder de schuldeiser zelf 400
262. Derdenbeslag op rechten uit een sommenverzekering 401
263. Executie tot afgifte van roerende zaken 402
§ 4. Executie op onroerende zaken 403
264. Executoriaal beslag op onroerende zaken 403
265. Rechtsgevolgen van het beslag op onroerende zaken 404
266. Vóór het beslag gevestigde hypotheekrechten 407
267. Meer beslagen, executoriale verkoop en verdeling van de opbrengst 408
268. Executie door een hypotheekhouder 409
269. Executie tot ontruiming van onroerende zaken 410
§ 5. Executoriaal beslag op schepen en luchtvaartuigen 410
270. Executoriaal beslag op schepen 410
271. Executoriaal beslag op luchtvaartuigen 411
§ 6. Lijfsdwang 412
272. Mogelijkheid van lijfsdwang 412
§ 7. Dwangsom 413
273. Aard en doel van de dwangsom 413
274. In welke uitspraken? 415
275. Mogelijkheid tot opleggen van een dwangsom 416
276. Verbeuren van de dwangsom en tenuitvoerlegging 418
277. Onmogelijkheid van nakoming – executiegeschillen – kwijtschelding 421
§ 8. Conservatoire beslagen 423
278. Algemene bepalingen 423
279. Aansprakelijkheid van de beslaglegger 427
280. Gerechtelijke bewaring en onderbewindstelling 428
281. Conservatoir beslag onder de schuldenaar 429
282. Conservatoir beslag onder derden 429
283. Conservatoir beslag op onroerende zaken 430
284. Conservatoir beslag tot afgifte van zaken en levering van goederen 430
285. Conservatoir beslag op schepen 432
286. Conservatoir beslag op luchtvaartuigen 433
287. Conservatoir vreemdelingenbeslag 433
288. Europees bankbeslag 435
289. Conservatoir maritaal beslag 437
290. Conservatoir bewijsbeslag 438

Register van aangehaalde wetsartikelen 443
Register van aangehaalde rechtspraak 461
Trefwoordenregister 507