Zelfs als je niet in een burn-out terechtkomt kunnen de gevolgen van te veel (werk)stress groot zijn. Stress wordt in onderzoeken in verband gebracht met problemen als overgewicht, een verminderde weerstand, en zelfs met het ontwikkelen van sommige vormen van kanker.
Enige mate van stress is dus onvermijdelijk. Hoe jij met die stress omgaat, dat is echter je eigen keuze. En in zekere zin is het ook je eigen verantwoordelijkheid: hoewel je werkgever kan helpen in het voorkomen van stress op de werkvloer, ben jij de enige die geïnformeerde beslissingen kunt maken over je eigen gezondheid. Hoog tijd om dus te bedenken wat JIJ aan stress gaat doen. Want hoewel je werkgever echt wel iets kan doen aan de stress van je baan, ligt de uiteindelijke verantwoordelijkheid voor omgaan met stress bij jou.
Efficiënt omgaan met stress is geen rocket science, daar kwam ik achter toen ik onderzoek deed voor mijn boek Fokking druk. Het begint bij goed voor je lichaam zorgen: genoeg (6-8 uur) en regelmatig slapen, gezond eten (de dag beginnen met ontbijt, genoeg groente, weinig snelle suikers), een maximum van ongeveer drie koppen koffie per dag. Ook belangrijk: in drukke tijden momenten in te plannen waarop je niets doet. En nee, Netflixen telt helaas niet!
Er zijn ook andere dingen die je kunt doen om de stress in je leven te verminderen:
1. ‘Fok het!’: leer de edele kunst van het afzeggen.
Als je niet uitkijkt vult je dag zich ongezien met belangrijke, leuke en interessante dingen. Je hoeft niet al je afspraken aan te houden simpelweg omdat je ze hebt gemaakt - zeker niet wanneer je er eigenlijk te druk of te moe voor bent. Zeg daarom wat vaker ‘fok het!’ en leer de Edele Kunst van het Afzeggen. Je krijgt misschien zo nu en dan wat irritatie over je heen, maar vaak genoeg zijn de mensen met wie je hebt afgesproken stiekem net zo blij als jij als de afspraak niet doorgaat…
2. And now for something completely different…
Als je niet uitkijkt, blijft je hoofd de hele dag aan staan: er is altijd wel iets te regelen, te organiseren of op te lossen. Ook in drukke tijden heb je momenten nodig waarop je niet doelmatig bezig bent, maar tijd hebt om na te denken of je hoofd leeg te maken. Wetenschappelijk bewezen manieren om dit te doen: een halfuurtje wandelen in de natuur, of een minuut of tien een boek lezen (bij voorkeur over iets héél anders dan waar je mee bezig bent). Added bonus: soms kom je door op deze manier je hersenen net anders te gebruiken, opeens op die geniale ingeving die het probleem oplost.
3. Zet jezelf op ‘niet storen’
Een van de grootste veroorzakers van stress is alle apparatuur die we tegenwoordig de hele dag door gebruiken. Onze telefoons, laptops en tablets overladen ons met informatie, ook wanneer we daar helemaal niet op zitten te wachten. Wanneer je een notificatie van een appje of mail hebt gezien, zit het in je hoofd tot je er iets mee doet - ook wanneer je eigenlijk ergens anders mee bezig was. Het uitzetten van de notificaties op je telefoon en laptop zorgt voor minder onderbrekingen, minder switchen en dus: minder stress. Je krijgt alle informatie nog wel, maar pas wanneer jij dat zelf wilt.
4. Hoe ben je op dit moment aan het ademen?
Ademen, dat doe je vermoedelijk al de hele dag. Maar door bewust te ademen kun jij je stressniveau binnen enkele minuten significant laten zakken. Dit is zeker niet alleen iets voor spirituele yogi: we hebben hiervoor bikkelhard wetenschappelijk bewijs. Diep ademhalen zorgt voor een lagere hartslag en een lagere bloeddruk - en dus een rustiger hoofd. Voor de gemakkelijkste ademhalingsoefening adem je twee minuten lang diep in door je neus en uit door je mond. Je hoeft je niet te generen want niemand heeft het door: iedereen denkt dat je aan het zuchten bent om het passief-agressieve mailtje op je scherm van Ruud van IT.
5. ‘Goed genoeg’ is goed genoeg
In periodes van stress is het soms alle hens aan dek. Het is dan nodig om taken snel af te handelen. Als je een beetje perfectionistisch bent aangelegd levert dat een probleem op. Je kunt niet alles perfect doen én supersnel zijn tegelijk. Doe daarom het volgende: maak vandaag ergens expres een fout, en kijk wat er gebeurt. Goede kans dat anderen het niet eens door hebben - je eigen standaard van werken ligt ongetwijfeld veel hoger dan de eisen die anderen aan je stellen. ‘Goed genoeg’ is voldoende - het geldt in meer gevallen dan je denkt.
Thijs Launspach is psycholoog en auteur. Hij schreef het boek Fokking druk.
Op 14 juni 2019 is hij openingsspreker van het seminar 'Quick wins voor jezelf én je team'.
Over Thijs Launspach
Thijs Launspach (1988) is psycholoog, auteur en spreker. Hij schreef bestsellers als 'Fokking Druk' en 'Je bent al genoeg'. Thijs wordt gezien als de expert in Nederland op het gebied van millennials en burn-out.
