Uit protest tegen een nieuwe McDonalds-vestiging bij de Spaanse trappen in Rome organiseerde een groep lokale activisten in de jaren tachtig van de vorige eeuw een beweging tegen het snelle leven, dat volgens hen belichaamd werd door fast food. In de jaren die volgden breidde de slow food-subcultuur zich langzaam maar gestaag uit naar terreinen als kunst, onderwijs, steden en uiteindelijk ook tot werk. Toch is slow work in het westerse bedrijfsleven nooit echt aangeslagen, helemaal niet in de Verenigde Staten, waar weken van zestig uur of meer als een badge of honor worden beschouwd. Zoals Marc Effron, uitgever van Talent Quarterly, het stelt: ‘Je rivalen watertanden bij jouw 4-daagse werkweek. Onthoud dat er altijd wel iemand is die harder wil werken dan jij.’ Met alle gevolgen vandien: volgens een recente Gallup-enquête behoren Amerikaanse kenniswerkers tot de meest gestresste ter wereld.
Manuren
In zijn nieuwe boek Slow Productivity doet Cal Newport een poging om het concept nieuw leven in te blazen. In zijn bestsellers Diep Werk en Bevrijd! onderzocht Newport al hoe we onze concentratie kunnen behouden in een wereld vol afleidingen. Met Slow Productivity stapt hij af van het idee van een vierdaagse werkweek, die in de VS onder meer gepropageerd wordt door de Amerikaanse senator Bernie Sanders. Die discussie is in zijn ogen een erfenis van een industrieel tijdperk waarin productiviteit gemeten wordt aan de hand van het aantal manuren dat op de fabrieksvloer wordt doorgebracht. In een omgeving met een prikklok hebben mensen geen autonomie over hun tijd, iets waar wetten als de veertigurige werkweek destijds inderdaad een oplossing voor boden.
Spreekuur
In een kenniseconomie is er juist een teveel aan autonomie, aldus Newport. Daar worden mensen niet afgerekend op hoe ze hun minuten invullen, maar op hoe responsief ze zijn. Als iedereen op iedereen op elk moment van de dag via bijvoorbeeld email een beroep kan doen en de verantwoordelijkheden zich opstapelen is het geen wonder dat steeds meer kenniswerkers een burnout ervaren.
In plaats van voor kortere werkdagen pleit Newport voor het strategieën om cognitieve overbelasting in het moment tegen te gaan. Werkgevers zouden bijvoorbeeld een systeem kunnen ontwerpen waarin ze de taken van hun werknemers prioritiseren, zodat ze een dag kunnen afsluiten met het gevoel dat het werk van dat moment ‘af’ is. Of ze zouden een spreekuur kunnen instellen waarin mensen voor een beperkte tijd beschikbaar zijn voor snelle vragen en andere wissewasjes. Als dingen daarmee ingewikkelder worden, is dat precies de bedoeling, aldus Newport: ‘In de wereld van werk is dat wat het gemakkelijkst is zelden het meest effectief.
Beroerde manager
Charles Duhigg was naar eigen zeggen een beroerde manager. De auteur van de bestsellers Macht der Gewoonte en Slimmer, Sneller, Beter bekleedde enkele jaren geleden een leiderschapspositie bij de New York Times, waar hij het weliswaar prima deed op het gebied van strategie en logistiek, maar jammerlijk tekortschoot als het ging om communicatie. Klagen bij zijn vrouw maakte het probleem alleen maar erger. Haar advies om zijn baas mee uit lunchen te nemen om hem beter te leren kennen leidde bijvoorbeeld tot een knallende ruzie. Pas later zou Duhigg begrijpen waarom hij en zijn vrouw op zulke momenten zo pijnlijk botsten. Waar hij een emotioneel gesprek probeerde te voeren, was zij juist bezig met een praktische conversatie, waardoor ze langs elkaar heen bleven praten.
Communicatie
In zijn nieuwe boek Supercommunicators beschrijft Duhigg hoe kennis van de manier waarop we communiceren tot diepere connecties kunnen leiden. Zo zijn er behalve praktische en emotionele ook sociale conversaties, die draaien om de identiteit die we met ons meedragen. Supercommuniceerders spelen hier op in, en weten tevens de rest van de groep te bewegen om zich ook aan te passen, zodat iedereen op hetzelfde moment hetzelfde soort gesprek voert. Daarnaast houden ze het gesprek op gang door ‘diepe’ vragen te stellen, die niet zozeer bedoeld zijn om feitelijke informatie te verkrijgen, maar om anderen in staat te stellen hun waarden, overtuigingen en ervaringen te delen. Duhigg suggereert bijvoorbeeld om standaardvragen als ‘waar woon je?’ en ‘wat heb je gestudeerd?’ te veranderen in ‘wat vind je leuk aan je buurt?’, en ‘wat was het beste deel van je studietijd?’
Zelf hebben de Duhiggs inmiddels de daad bij het woord gevoegd. Als hij nu na een dag hard werken met een probleem thuiskomt vraagt zijn vrouw hem eerst of hij een oplossing zoekt, of gewoon zijn ei kwijt wil. En om te bewijzen dat ze echt naar elkaar luisteren stellen ze elkaar vervolgvragen en herhalen ze wat de ander heeft gezegd. Wat ook de sleutel tot effectieve communicatie op het werk kan zijn, aldus Duhigg. ‘Zodra we weten dat iemand de verbinding zoekt, doen we dat ook bij hen.’
Over Jeroen Ansink
Jeroen Ansink is journalist in New York. Hij schrijft en schreef onder meer voor HP/De Tijd, Elsevier Weekly Magazine en Fortune.com. Voor Managementboek schrijft hij interviews. Ansink voltooide een vrij doctoraal in de Letteren aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en behaalde het certificaat Business Journalism aan de Wharton Business School aan de Universiteit van Pennsylvania.
