Enkele weken had de jury onder leiding van Rudy Kor ervoor nodig om de longlist van 43 titels terug te brengen tot de shortlist van zes boeken, zoals die dinsdag 25 januari is gepresenteerd. Weken dat de auteurs, schrijversduo’s en –trio’s in spanning zaten of hun titel ook de laatste schifting zouden overleven. En de prijs leeft, getuige de enthousiaste berichten die ’s avonds op Twitter verschenen.
Wat bij een eerste blik opvalt: de jury heeft de crisisboeken, biografieën en andere terugblikken terzijde geschoven. De blik is naar voren gericht: de keuze is gevallen op boeken waar we iets van kunnen opsteken. Het zou te ver voeren om van leerboeken te spreken, maar het zijn, zoals juryvoorzitter Rudy Kor in Management & Literatuur al voorspelde, boeken waarin de auteurs moeite doen om ons bij de hand te nemen. De schrijvers leren ons motiveren en organiseren, brengen ons bij hoe het Nieuwe Werken en sociaal netwerken in elkaar steken, wijzen ons op het belang van onbewuste drijfveren en een daadwerkelijke dialoog. Het zijn, zoals door Rudy Kor beloofd, tamelijk praktische boeken, die ons meteen de hand reiken.
Neem Connect! van Menno Lanting, de bestseller over de impact van sociaal netwerken op organisaties en leiderschap. Lanting, director of education bij De Baak, wil zijn lezers het belang van sociale netwerken bijbrengen en vooral ook hoe zij daar gebruik van kunnen maken. Hij spoort ze aan ‘connected’ te worden, zich te verbinden met de gemeenschappen die het bedrijf omringen, maar wijst tegelijkertijd op de gevaren van een te commerciële aanpak. ‘Veel managers beginnen zich deze nieuwe ontwikkelingen privé eigen te maken, maar hebben grote moeite om de vertaalslag te maken naar de bedrijfsvoering. Voor deze groep is mijn boek in eerste instantie bedoeld.’
In De 9+ organisatie, ook al zo’n goed lopend boek, binden Berry Veldhoen en Stephan van Slooten de strijd aan met de zesjescultuur in ondernemend Nederland. Zij storen zich aan marketeers die dik tevreden zijn als een klanttevredenheidsonderzoek een 7+ oplevert. Gevaarlijk, zeggen Veldhoen en Van Slooten, want zo’n middelmatig cijfer duidt op onverschilligheid. En dat betekent dat je klanten bij het minste of geringste de deur uitwandelen. Veldhoen en Van Slooten leren ons dat je moet streven naar een top-of-mind-positie bij je klanten. In hun woorden: het gaat niet om marketshare, maar om mindshare. Pas dan zullen je klanten een bewuste keuze voor jou maken.
Hoe krijg ik ze zover? van Jan van Setten heeft net als Connect! bovenaan gestaan in de top 100 van Managementboek. ‘Entertrainer’, noemt Van Setten zichzelf, maar in dit boek bewijst hij dat hij niet alleen een vlotte spreker is, maar zijn verhaal ook op papier kan overbrengen. Het is een boek waarin Van Setten managers bewust maakt van de rol die zij zelf spelen bij het enthousiasmeren van hun medewerkers. Van Setten werkt met een commitmentladder, waarmee hij mensen laat zien welke fases zij doormaken met hun betrokkenheid bij belangrijke veranderingen.
Veranderen in dialoog van Kees Schilder en Hans van Teijlingen gaat over een vergelijkbaar onderwerp, maar kent een totaal andere benadering. Schilder en Van Teijlingen, die verbonden zijn aan de Odyssee-groep, werken veelvuldig als trainer en adviseur voor ondernemingsraden en leggen uit hoe je door daadwerkelijk de dialoog aan te gaan met alle geledingen binnen de organisatie betrokkenheid kunt creëren voor grote veranderingen.
Eén van de interessantste wetenschappelijke onderzoeksterreinen is dat van de neurologie. Lange tijd hebben psychologen gewerkt met aannames, maar door de snel toenemende kennis over de werking van het brein kunnen we steeds preciezer aanwijzen op welke knopjes je moet drukken bij mensen om een bepaald effect te sorteren. In hun boek Brein@work hebben Nina Lazeron en Ria van Dinteren de laatste wetenschappelijke inzichten over de werking van het brein bijeen gebracht. De artikelen die in dit boek zijn samengebracht, laten zien hoe mensen zich binnen organisaties ontwikkelen en welke rol de hersenen daarbij spelen. Wanneer je die kennis slim toepast, kun je mensen stimuleren zich verder te ontwikkelen
En tot slot Het nieuwe werken ontrafeld van Ruurd Baane, Patrick Houtkamp en Marcel Knotter, een boek waarin de auteurs de hype naast zich neerleggen en systematisch de invloed van nieuwe technologieën en nieuwe generaties werknemers op organisaties in beeld brengen. ‘Het is een nuchter boek’, stelde Baane zelf al vast, ‘dat interessant is voor mensen die er nog mee aan de slag gaan. Dat horen we ook van lezers: velen noemen de positiefkritische blik een verademing ten opzichte van wat er al is. Het gevaar van een hype is dat organisaties simpelweg een conceptje kopiëren, maar dat werkt niet. Je zult er zelf mee aan de slag moeten gaan, je eigen koers bepalen en het doorleven – dat kost jaren.’
De shortlist telt uiteenlopende onderwerpen, op uiteenlopende manieren beschreven. De conclusie zou eigenlijk moeten luiden dat de lezer de echte winnaar is. Maar die staat op donderdag 17 maart 2011 in De Rode Hoed in Amsterdam niet in de schijnwerpers, in tegenstelling tot de elf (!) auteurs die hierboven aan de orde zijn gekomen. Dan is het woord aan de jury. May the best book win.
Over Hans van der Klis
Hans van der Klis is freelance journalist. Hij schrijft regelmatig artikelen voor Managementboek.
