Zeker in grote organisaties zijn er veel dingen waarvan we weten dat we er beter mee kunnen ophouden, maar we doen het niet. Doorgaan vinden we makkelijker dan stoppen. En dat kost heel veel geld, energie en lol. Blijkbaar weten we niet goed hoe we moeten stoppen. Marije van den Berg onderzocht dit fenomeen en schreef er een boek over.
Signalen dat we zouden moeten stoppen zijn er genoeg, maar we reageren er niet op, of pas veel te laat. Er zijn maar weinig mensen die hardop zeggen dat ze ergens mee gaan stoppen, omdat we comfort, veiligheid en stabiliteit belangrijker vinden. Er zijn veel stoptekens, maar we moeten ze beter leren onderkennen. Enkele voorbeelden zijn sabotagegedrag, stilte als er geen inhoudelijke reactie komt, als workarounds meer tijd kosten dan het werk zelf, werk blijven stapelen omdat je geen nee kunt verkopen.
We stoppen niet omdat er vaak al zoveel in geïnvesteerd is dat we maar doorgaan. Veel organisaties hebben eerst een crisis nodig voordat ze proberen te stoppen. Voor die tijd is het niet erg genoeg, dus stoppen we niet. Veel projecten zijn groot, met veel spelers en diep verweven in de organisatie. De stopper moet dan veel aanvoelen en onderzoeken tot de tijd rijp is om te stoppen.
Van den Berg biedt hulp om te stoppen. Stoppen is een organisatieactiviteit waar je een plan voor kunt maken, de stopstrategie. Die bestaat uit vijf stappen. Als iets niet meer werkt hebben we de neiging harder te gaan werken. Je moet echter afremmen om te kunnen reflecteren op wat er aan de hand is en welke stoptekens er zijn. Achteromkijken is nodig om te kunnen zien wat we wel en wat we niet achterlaten. Dat is nodig om goed te stoppen. Daarvoor is het nodig om met elkaar afscheid te nemen van wat er was. Dan pas kun je wat er komt, verwelkomen. Stoppen betekent ook afleren om niet terug te vallen in oud gedrag. Als laatste stap moeten we afronden, stoppen met stoppen, zodat het nieuwe gewoon kan worden. Iedere stap heeft een eigen hoofdstuk met inzichten, voorbeelden en werkvormen die stoppen mogelijk maken.
Stop. is een heerlijk boek vol met confronterende voorbeelden die iedereen herkent. Deze voorbeelden dragen het pleidooi om vooral te stoppen met slepende of slopende zaken. Het boek is vlot geschreven met een forse dosis onderkoelde humor.
Over Nico Jong
Nico Jong is senior adviseur bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
