Carter maakt in haar boek een tour d’horizon op geluksgebied door niet alleen het effect van geluk op het werk te bespreken, maar ook huis-tuin-en- keukengeluk vanaf het moment dat je wakker wordt en geeft ten overvloede ook nog gelukstips die te gebruiken zijn in liefdesrelaties.
Dit all-inclusive boek is gebaseerd op grondig (wetenschappelijk) brononderzoek. Het is één van de meest complete boeken over geluk. Het leest als een zelfhulpboek. Tegelijkertijd is het een brei aan informatie. Als je de brei een beetje ordent, kom je wel tot een overzicht waar het nu eigenlijk om gaat.
Eén van de belangrijkste bijdragen van dit boek is de aandacht voor de geluksgewoontes, zodat je op de automatische piloot je gevoel van geluk vergroten kan. Hiervoor maakt Carter gebruik van de Fysiologie van het Gemak en de Biologie van Gewoontes. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de basale ganglia in je hersenen verantwoordelijk zijn voor je (onbewuste) gewoontes. Ze regelen zowel ademhalen als naar je werk rijden op de automatische piloot. Omdat vijfennegentig procent van je hersenactiviteit zorgt voor je onbewuste handelingen, wordt de vergelijking met een olifant gemaakt.
De olifant is je onbewuste en de berijder je bewuste. De olifant verwerkt 11 miljoen bits informatie per seconde en je berijder 50 bits informatie per seconde. Elke keer bewuste keuzes maken gebeurt door de berijder, maar het is de olifant die veel grotere invloed heeft. En elke keer opnieuw keuzes maken kost energie! En waar val je op terug als je moe bent? Je raadt het al: de olifant bepaalt. Door de olifant kleine gewoontes aan te leren, zorg je voor de minste weerstand en het grootste gemak.
Met geluksgewoontes integreer je geluk in je dagelijks leven en gaat het geluk vinden je gemakkelijker af. Maar wat is ‘het gelukspunt’ nou eigenlijk zoals de titel van het boek beoogt? De nieuwe G-spot?
De oorspronkelijke titel van dit boek luidt The Sweet Spot. De term ‘sweet spot’ wordt ook gebruikt door auteur Bill George (2007). Het boek True North geeft een sweet-spot-model dat ik gebruik in de Persoonlijk Leiderschapstrainingen die ik geef. Deze sweet spot verwijst naar de synthese van jouw motivatie, talenten en vaardigheden, die maximaal tot hun recht komen in een omgeving waar er om gevraagd wordt en een omgeving die jou ondersteunt. Maar wat is de sweet spot volgens Carter?
Zij maakt een analogie met de sport: de sweet spot is de ‘optimale plek op de honkbalknuppel, racket of golfclub om de bal mee te raken. Dat punt eenmaal gevonden, kun je met het grootste gemak je grootste kracht doeltreffend leveren’.
Om dit te bereiken geeft zij een nogal cryptische gelukspunt-formule: ‘neem rust + schakel over op de automatische piloot + bevrijd je uit je boeien + bouw aan je relaties + verdraag enig ongemak.’ Laten we zeggen dat het de bedoeling is de lezer nieuwsgierig te maken. Vernieuwend zijn haar tips om met gemak je gelukspunt te vinden: · Ontwikkel een minigewoonte. Het criterium voor een minigewoonte is: iets dat minder dan een halve minuut duurt, waar weinig inspanning voor nodig is en weinig wilskracht kost. Het zorgt ervoor dat je hersenen geen weerstand bieden als je ermee begint en het geeft je een goed gevoel als het lukt.
Als je een ochtendritueel hebt, is dit voor de meeste mensen een aaneenschakeling van minigewoontes. Juist omdat het veel gedachtenloze handelingen zijn, raadt Carter aan om een actieplan te maken die ervoor zorgen dat je niet elke keer op wilskracht keuzes moet maken, maar dat het ‘als vanzelf’ gaat.
Schrijf je nieuwe gewoontes uit, denk na over obstakels en wat je gaat doen als je die obstakels tegen komt. Een gewoonte bestaat uit een trigger, een routine en een beloning. Een minigewoonte gaat echter toch niet zo gemakkelijk. Wat het gemakkelijker maakt is:
- train je wilskracht door je maar op één ding te focussen, bijvoorbeeld je lichaamshouding. De rest wordt door je onderbewuste automatisch in het goede spoor meegenomen
- Troost jezelf van te voren en niet pas als je een dip hebt (een soort vooraf belonen)
- Maak gebruik van je olifant (je onbewuste) als kuddedier: haak aan bij een hardloopgroep als je regelmatig wilt sporten. Als puntje bij paaltje komt, volgt de olifant namelijk liever de kudde dan de berijder.
- Zet schildpaddenstappen, zoals je supergesuikerde macchiato te vervangen door een latte met minder suiker
- Ontdek de trigger die jouw gewoonte start. Als je gaat eten, is je trigger dan het tijdstip? Een lage bloedsuikerspiegel? Behoefte aan pauze? Gezellig samenzijn? Wat werkt als trigger voor jou om je nieuwe geluksgewoonte te starten in plaats van in de verleiding te komen om uit een vorige gewoonte datgene te doen wat je nou net niet gelukkig maakt, zoals die grote zak chips achter elkaar opeten bijvoorbeeld?
- Ontdek de sluitsteen van een minigewoonte: welke gewoonte veroorzaakt een kettingreactie van goede handelingen? Stel bijvoorbeeld je computer zo in dat het ’s avonds automatisch uitgaat als je meer rust wilt, zodat je als vanzelf op tijd naar bed gaat.
- Reset je zenuwstelsel door positieve emoties op te wekken. Stressreacties in je lichaam zorgen o.a. door het vrijkomen van stresshormonen waardoor je minder geconcentreerd werkt, sneller moe bent en je je angstiger voelt zodat je meer focus legt op gevaar. Stresshormonen onderdrukken ook je korte termijn geheugen en je vermogen om sociale en intellectuele taken uit te voeren. Als je je gelukkig voelt, blijken er hele andere lichaamsreacties op gang te komen: er stroomt meer bloed naar je prefrontale cortex, wat als gevolg heeft dat je beter en sneller moeilijke dingen leert, onthoudt en beheerst.
Meditaties uit de Chinese vitaliteitskunde Healing Tao hebben mij hier al heel wat keren uitkomst geboden. Ook mensen die last hebben van veel stress en bij mij komen voor coaching, ondervinden direct resultaat. · Vind je Omslagpunt. Alle kleine positieve emotie momenten bij elkaar opgeteld maakt dat je ‘de wind in de zeilen’ krijgt. Je verandert namelijk je neurale structuur in je hersenen door te trainen in positieve emoties. En hoe doe je dat? Door a) Een positiviteitsratio van 1 staat to 3 te hanteren en b) negatieve emoties te verminderen. Er zijn talloze manieren om positieve emoties op te roepen: inspiratie vinden in een boek, muziek opzetten waar je je goed bij voelt, waardering uit te spreken, op te schrijven waar je dankbaar voor bent… Maar er is meer voor nodig. Je geest is als een ‘teflon voor positieve’ en een ‘klitteband voor negatieve herinneringen’.
We hebben het nodig om de positieve emoties te versterken en te herbeleven. Een actieve lichaamshouding aan te nemen, herhaaldelijk je zegeningen tellen en je lachspieren aan zetten, doet wonderen. In de Chinese vitaliteitskunde Healing Tao wordt deze laatste actief beoefend, door bijvoorbeeld de zogenaamde Innerlijke Glimlach meditatietechniek. · Fungeer als hulp voor een ander. Een psychologisch experiment liet zien dat patiënten meer zelfvertrouwen en zelfwaardering ervaren als zij fungeren als buddy voor medepatiënten door hen via maandelijkse telefoontjes positieve aandacht te geven. · Oefen in woordenloosheid. Gevoelens van zinvolheid, intense verbondenheid en innerlijke vrede worden gevormd in de rechter hersenhelft, maar de linkerhersenhelft zorgt voor een eindeloze gedachtestroom en bij overactiviteit voor gepieker en gemaal. Daarom helpen meditaties je vermogen tot ‘woordenloosheid’ te versterken. Het gelukspunt wordt ook gedefinieerd als ‘ergens goed in zijn: de plek waar kracht en gemak bij elkaar komen’. Maar…. je raadt het al: je komt niet zomaar bij ‘ergens goed in zijn’. Dat vereist doorzettingsvermogen, hersteltijd en begeleiding door goede trainers.
Dan kom je terecht in het gebied waar je jezelf overstijgt. Kortom: Carter moedigt je aan om een meester te worden, want zelfs topmusici zijn eerder voortgekomen uit langdurige training dan uit aangeboren talent. Hoe doe je dat met gemak? · Ontdek jouw Minimale Effectieve Dosis (MED). In analogie met de betekenis die MED heeft in de geneeskunde: wat is je laagste dosering geneesmiddel die een significante verandering in het welbevinden creëert?
Hoe vind je jouw MED? Door je ambities omlaag bijstellen om je MED te vinden door op tijd stoppen na een eenvoudige doelstelling. Consistent en voorspelbaar is het credo waarmee je wint, niet door lang te buffelen achter elkaar. Stel je bent schrijver, en je stelt jezelf als doel 1000 woorden per dag te schrijven. Dan is de uitdaging te stoppen als je net lekker bezig bent en door te gaan als je na 600 woorden er nog 400 uit moet persen. Zweer je stress af die je krijgt door het gevoel dat je nooit alles af krijgt. Voel je voldoening na een kleinere doelstelling. · Voer structurele rustpauzes in. Excellente violisten bleken 3 sessies van ca. een uur te oefenen in tegenstelling tot middelmatige violisten die anderhalf uur zonder onderbreking oefenden. Het is verstandig om de hele dag door kleine oplaadmomenten in te lassen. Klinkt misschien logisch, maar de meeste drukke (lees: en gestreste) mensen doen dit helaas niet.
Echter, de natuurlijke ritmes in je lichaam negeren resulteert in een ‘permanente jetlag’. · Richt je op een microvaardigheid. Je creëert daarmee een elektronisch circuit in je hersenen dat drieduizend keer sneller een signaal doorgeeft als het een gebaand pad is. Denk daaraan als je oefent en denkt te falen. · Beperk je keuzes: alleen perfectionisten willen maximaliseren, gelukkige mensen zijn tevreden met ‘voldoende’. Zij treuren niet om ‘wat ze hadden kunnen hebben’. · Stop met multitasken: omschakeltijd kost meer energie dan met aandacht één ding doen · Gebruik de grote-eend-in-een-kleine-vijver-strategie: een kleine ervaring die buiten je comfortzone ligt, maar die niet zo intens is dat ze te stressvol zijn. · Gebruik het Pygmalion effect: zie de beste versie van de ander. En ik zou daaraan toe willen voegen: kijk naar jezelf en zie de beste versie van jezelf. Vanuit de healing tao en het boeddhisme wordt dit genoemd: Gebruik je Original Mind in plaats van je Superficial Mind. · Het vermogen om relaties te vormen telt zwaarder dan de competentie resultaatgerichtheid, als je de beste 10% van de leidinggevenden neemt. En wat is cruciaal voor relaties? Micromomenten van positiviteitsresonantie! Dat wil zeggen: een gedeelde ervaring van positieve emotie. Positiviteitsresonantie herken je aan lichamelijke gebaren: glimlach, open handgebaren, knikken als teken van affirmatie. Als je ervoor zorgt dat je elkaar regelmatig kan zien en horen, versterk je positiviteitsresonantie door oogcontact, stemklank of aanraking. · Warm je hersenen op als je wakker wordt. Doe bijvoorbeeld een korte meditatie, inspireer jezelf door tien minuten een interessant artikel te lezen, ga een kwartiertje achter een leeg notitieblok zitten om ideeën te laten stromen. Tot slot: zet onzinprikkels uit! We leven in en tijd van informatie-overload door voortdurende alarmbelletjes op je smartphone bij iedere e-mail, sms of what’s app. Voortdurend op je computer of telefoon kijken leidt tot verslaving in plaats van geluk. Wat is het tegengif? VVTZ: ‘Voorspelbare Vrije Tijd Zonder’.
De proef op de som werd door werknemers van de Boston Consulting Group genomen. Het resultaat voor en na de VVTZ periodes was meetbaar: 51% in plaats van 27% had zin om ‘s ochtends naar het werk te gaan. Bijna 66% tevreden over de baan in plaats van minder dan 50%. De tevredenheid over de balans privé en werk was 54% in plaats van 38%. Goede samenwerking werd door 91% ervaren in plaats van 76%. Het doorbreekt de cirkel van werkdruk waardoor je productiviteit paradoxaal genoeg toeneemt. Dat zal de micro-gewoonte zijn die het moeilijkst te doorbreken is. Wie kijkt binnen een uur na het wakker worden op zijn smartphone of kijkt vlak voor het slapen gaan naar berichten die toch al bekend zijn? Wie traint in positiviteitsresonantie in plaats van te chatten via social media als je moet wachten? Durf los te laten en vind je gelukspunt…..
Over Veronique Kilian
Drs. Veronique Kilian is trainer, (team)coach en spreker. Zij traint en coacht management en medewerkers op het gebied van leiderschap, veranderingsmanagement, psychologie en geluk. Veronique geeft geregeld lezingen, workshops en (in company) teamtrainingen.
