We verlangen als mens allemaal naar contact en we willen allemaal graag onszelf zijn. Waarom is dat – vooral in een werkomgeving – eigenlijk zo moeilijk? Slechts drie letters staan ons volgens organisatiepsycholoog Oscar David regelmatig in de weg: EGO. 'Om onszelf te worden, is het nodig om bij het opgroeien een ego te ontwikkelen. Om onszelf te blijven, is het de kunst om als volwassen mens dat ego weer te leren loslaten.' Als organisatiepsycholoog ziet David dat er binnen teams vaak een grote mate van onbegrip heerst, zowel tussen collega’s onderling als tussen medewerkers en leidinggevenden. De onderstroom gaat over menselijke relaties en intenties. Het is complex om al die gevoelens te doorgronden en het vraagt vertrouwen om ze bespreekbaar te maken. Dat lukt niet in elke bedrijfscultuur, maar het helpt al om je bewust te worden van onderliggende patronen.

Een groot deel van ons gedrag heeft een sociale oorsprong, zelfs wanneer we dat niet direct zien. Samenwerken doe je niet in een sociaal vacuüm maar met anderen. Gedurende onze evolutionaire ontwikkeling hebben we altijd samengewerkt om daarmee onze overlevingskansen als groep te vergroten. Die tienduizenden generaties van coöperatie hebben ons gevormd tot extreem sociale wezens. Op meer manieren dan je zou verwachten wordt ons gedrag beïnvloed door de aanwezigheid van de sociale omgeving, die in het hier en nu of juist uit ons verleden. Dit sociale netwerk vormt bijna alle facetten van gedrag en psychologisch functioneren. Onze ervaren sociale positie uit zich op gedrags-, emotioneel en zelfs op neuraal niveau. Wat zegt dit over ons?

De ego's van mensen kunnen in dagelijkse situaties vaak hinderlijk zijn, voor anderen en voor henzelf. Mensen kunnen worstelen met onzekerheid over hun kwaliteiten of juist worden belemmerd in hun ontwikkeling door een overdosis aan zelfvertrouwen. Mensen doen hun best om anderen te behagen, of willen anderen aftroeven om de beste te zijn, ze zijn niet trouw aan zichzelf omdat ze zich teveel richten naar de wensen of verwachtingen van anderen of trekken zich juist van niemand wat aan omdat ze 'nu eenmaal zo zijn'. Ze vragen zich vertwijfeld af of ze wel leuk, aardig, mooi of slim genoeg zijn en als een ander kritiek op hen hen heeft worden ze boos. Voor al deze mensen en iedereen die ze in hun team heeft, is dit college een absolute eyeopener! Op basis van haar wetenschappelijk onderzoek en haar persoonlijke observaties ontmantelt prof. dr. Roos Vonk een voor een onze illusies over onszelf. In dit college gaan we het hebben over de blokkades naar zelfkennis: over cognitieve beperkingen, over ons totalitaire ego, over de gevolgen van macht, over drijfveren en over zelfwaarde.

Hoe voorkom je dat conflicten te lang duren en te veel geld en energie kosten? Of het nu gaat om kleine irritaties, hoogoplopende ruzies, langdurige koude oorlog, of stevige meningsverschillen, conflicten in organisaties zijn aan de orde van de dag. En hoewel die conflicten vaak negatief doorwerken op de onderlinge verstandhouding, de werkprestaties en het psychisch welbevinden van betrokken partijen, zijn ze wél nodig! Conflicten dragen bij aan innovatie, creativiteit en leervermogen. En als het goed is versterken conflicten de onderlinge relaties. Ellen Giebels neemt je mee: - Waarom escaleren conflicten? - Hoe voorkom je een verspilling van tijd, geld en energie? - Wat zijn de fijne kneepjes van effectief onderhandelen? - Wat is de rol van nieuwe technologie in conflictpsychologie?

Het maakbare brein... De titel van dit college suggereert dat je je hersenen kunt vormen; en dat is ook zo. Dit zal je misschien verbazen want veel mensen denken nog steeds dat ze zelf niet of nauwelijks invloed hebben op de vorm en functie van hun hersenen. Ze gaan ervan uit dat hun hersenen na de geboorte nog maar weinig kunnen veranderen. Deze aanname is echter fout. Je kan op volwassen leeftijd nog een rekenwonder worden, doorzettingsvermogen krijgen of executive vaardigheden ontwikkelen. Dat kan, want onze hersenen zijn in staat tot reorganisatie en zelfvernieuwing: er ontstaan nieuwe verbindingen in ons brein en er worden nieuwe cellen aangemaakt. Dit college geeft een handreiking voor sterker hersenwerk en een krachtige persoonlijke ontwikkeling.

Hoe kunnen we goed omgaan met stress, thuis en op het werk? Wie al te gestrest is, presteert minder goed, is minder creatief, neemt meer verkeerde beslissingen en loopt veel meer kans ziek te worden. Stress is een heel gemene vijand, maar het kan ook een fantastische, stimulerende vriend zijn, die je helpt om topprestaties te leveren. Dit hangt af van de manier waarop je met stress omgaat. Een college over stressmanagement want in de huidige tijd staat ons denkende brein meer dan ooit onder druk, met nefaste gevolgen voor onze productiviteit, creativiteit en gezondheid. Doordat ze hun brein onvoldoende kennen, doen slimme mensen domme dingen. Compernolle geeft een vurige pleidooi voor meer 'slow thinking' in een digitale wereld zal niemand onberoerd laten.

Inspiratie, geluk én kennis van het onbewuste zijn onmisbaar bij het leveren van topprestaties. En om andere mensen te motiveren. Tijdens dit college vertaalt Ap Dijksterhuis recente inzichten uit de neurowetenschap en de psychologie naar onze werkpraktijk: - Hoe komen we tot grootste prestaties en welke rol speelt inspiratie daarbij? - Hoe werkt het onbewust en hoe kan dit in je voordeel gebruiken? - Is geluk maakbaar? - Waarom is autonomie cruciaal voor jouw medewerkers? - Welke doelen leiden tot grootste prestaties?

'Misschien wel de grootste prestatie in de arbeids- en organisatiepsychologie van de afgelopen 100 jaar is de ontwikkeling van methoden (bijv. gestructureerde interviews, statistische voorspellingen) die het aantal fouten in de voorspelling van werkprestaties aanzienlijk verlagen.' Én 'De grootste mislukking van de arbeids- en organisatiepsychologie is ongetwijfeld het onvermogen om werkgevers te overtuigen om deze methoden te gebruiken.' Janneke Oostrom geeft in dit college antwoord op de volgende vragen: - Wat zijn de nieuwe alternatieven voor een CV? - Werkt een selectiegesprek via Zoom of Teams? - In hoeverre mag je in een selectiegesprek afgaan op je intuïtie? - Wat is de grootste voorspellende waarde voor werksucces? - Welke rol spelen biases in selectie?

In de gesprekken die we vandaag vermijden, ligt het falen van morgen. Als je een psychologisch veilig team wilt creëren, is het cruciaal om met elkaar in gesprek te zijn. Dan sta je in verbinding, kun je conflicten uitpraten en afspraken maken over hoe je je werk verbetert. Maar vele dialogen zijn zelden openhartig. Omdat je niet durft te zeggen dat je iets niet kan of weet, of dat je je schaamt dat je op een bepaalde leeftijd nog geen promotie hebt gemaakt, of dat je continu fouten wilt verbergen omdat je jezelf niet goed genoeg vindt. Tijdens dit college gaat Aukje dieper in op de vraag hoe je een succesvol team kunt zijn door te investeren in een psychologisch veilig werkklimaat.

De do's and don'ts van hybride werken. De uitbraak van de coronapandemie heeft werken op kantoor compleet op zijn kop gezet. Kennisorganisaties bleken in staat om te functioneren zonder dat medewerkers elkaar fysiek ontmoeten. Het kantoor was rond de eeuwwisseling door de komst van internet al het monopolie kwijtgeraakt op informatie: kenniswerkers hoeven niet meer naar kantoor te komen om daar dossiers te raadplegen. Sinds de lockdown is ook die andere fundamentele eigenschap uit het kantoor verdwenen: de plek waar je per se moet zijn om met collega’s samen te werken, te overleggen. - Er wordt veel gesproken over 'hybride werken' waarin we deels op kantoor en deel op afstand werken, maar wie zegt dat dit werkt? - Hoe luidt de grondwet van samenwerken? - Wat is de ideale mix van werken vanuit huis en werken op kantoor? - En welke activiteiten zijn hiervoor nodig?

Iedereen met een beetje levenservaring weet dat écht veranderen - op uw werk en thuis - niet makkelijk is. Ben Tiggelaar beschrijft in dit college hoe iedereen doelen kan stellen die wél werken, hoe je daarbij gedrag kiest dat wél tot succes leidt en welke support wél helpt bij verandering. Een evidence based college: wetenschappelijk getoetst, toegankelijk gebracht met antwoord op de volgende vragen: 1. Welke soorten van gedrag onderscheiden we in de psychologie? 2. Wat is het verschil tussen een gewoonte en routine? 3. Wat zijn de aandrijvers in gedrag? 4. Hoe formuleer je concreet doelgedrag? 5. Hoe stuur je op blijvende gedragsverandering?