Hoe definieer en implementeer ik een sterke purpose voor mijn organisatie?

Een sterke purpose is meer dan een marketingslogon of mooie woorden in een brochure. Het is de fundamentele bestaansreden van je organisatie die verder gaat dan winst maken. Een authentieke purpose geeft richting aan je strategie, verbindt medewerkers en creëert waarde voor alle stakeholders. Maar hoe kom je tot een betekenisvolle purpose en zorg je dat deze daadwerkelijk wordt geïmplementeerd in alle lagen van je organisatie?

Wat is een purpose precies?

Een purpose (of 'bedoeling') is het antwoord op de vraag waarom je organisatie bestaat. Het gaat over de maatschappelijke waarde die je wilt creëren en de positieve impact die je wilt maken. Purpose-gedreven organisaties zijn niet alleen gericht op kortetermijndoelstellingen zoals winst maken, maar hebben een langetermijnvisie waarin ze een hoger doel nastreven.

Een sterke purpose zit vaak op het snijvlak van wat je zelf graag wilt maken en wat je wilt toevoegen aan de samenleving. Paul Stamsnijder, auteur van >Purpose - Het verhaal van de moraal, benadrukt dat een purpose oprecht moet zijn: 'Een krachtige purpose is geen verkooppraatje maar een sleutel voor duurzaam succes. Stakeholders hebben het feilloos door wanneer een bedrijf niet oprecht is.'

Waarom is een sterke purpose belangrijk?

Een duidelijke en authentieke purpose biedt tal van voordelen voor organisaties:

• Geeft richting en focus in tijden van verandering
• Fungeert als magneet voor toptalent
• Verbindt medewerkers en creëert betrokkenheid
• Biedt een kader voor besluitvorming
• Versterkt de reputatie en het vertrouwen bij stakeholders
• Draagt bij aan betere financiële resultaten

Zoals Henk Volberda en zijn co-auteurs in >De Winst van Purpose aantonen, presteren purpose-gedreven ondernemingen beter dan bedrijven die enkel gericht zijn op economische motieven. Ze zijn innovatiever, beter in het bedienen van stakeholders en hebben betere financiële resultaten.

Het definiëren van een sterke purpose: stap voor stap

Het ontwikkelen van een purpose is geen eenmalige oefening maar een doorlopend proces. Hier volgen praktische stappen om tot een sterke purpose te komen:

1. Ken jezelf: onderzoek de identiteit van je organisatie

Begin met het in kaart brengen van de identiteit en kernwaarden van je organisatie. Ingrid De Clercq beschrijft in >Shaping company culture hoe belangrijk het is om eerst te begrijpen wie je bent als organisatie voordat je een purpose kunt formuleren.

Stel jezelf en je team vragen als:

• Wat zijn onze kernwaarden?
• Waar zijn we goed in?
• Wat maakt ons uniek?
• Wat is onze geschiedenis en waar komen we vandaan?
• Welke waarden willen we uitdragen?

2. Betrek stakeholders: ga het gesprek aan

Een purpose moet resoneren bij alle stakeholders, van medewerkers tot klanten en de bredere samenleving. Ga daarom in gesprek met verschillende belanghebbenden.

Marion Kremer adviseert: 'Bij het definiëren van kernwaarden bepaal je eerst wat je voelt aan identiteit in het bedrijf; dus hoe zou je de cultuur omschrijven. Betrek daar collega's en stakeholders van buiten bij. Inventariseer tijdens brainstorms en dialogen welke waarden zij vinden passen bij de identiteit van de organisatie.'

3. Zoek naar het maatschappelijk nut van je organisatie

Vraag jezelf af waarom je organisatie bestaat en wat de maatschappelijke relevantie is. Jaap Jacobs en Tim van IJsendoorn stellen in >Stoïcijns groeien zonder leadgeneratie: 'Zoek naar het nut van jouw organisatie. Waarom besta je als bedrijf? En wat wil je bereiken in de wereld?'

Ga op zoek naar het verschil dat jouw organisatie kan maken in de wereld. Wat zou er gemist worden als je organisatie er niet zou zijn?

4. Formuleer je purpose statement

Op basis van de verzamelde inzichten kun je nu een purpose statement formuleren. Een goed purpose statement is:

• Kort en krachtig
• Inspirerend en ambitieus
• Authentiek en geloofwaardig
• Tijdloos en toekomstgericht
• Onderscheidend voor je organisatie

Paul Stamsnijder onderscheidt dertien categorieën van purpose-statements, gebaseerd op de belofte die ze doen: beter, eerlijker, liever, bewuster, gemakkelijker, slimmer, veiliger, sterker, plezieriger, nabijer, gelijker, grootser en goedkoper. Kies een formulering die past bij de unieke waarde die jouw organisatie wil toevoegen.

Het implementeren van je purpose in de organisatie

Een purpose heeft alleen waarde als deze wordt geïmplementeerd in alle aspecten van de organisatie. Hier volgen concrete stappen voor de implementatie:

1. Zorg voor commitment van het topmanagement

De implementatie van een purpose begint bij de top. Het is cruciaal dat het topmanagement volledig achter de purpose staat en deze uitdraagt. Zoals blijkt uit onderzoek van Henk Volberda en zijn team in >De Winst van Purpose, moet een purpose gevoeld en gedragen worden door het topmanagement om effectief te zijn.

Pauline Kamphuis benadrukt in >In 10 stappen succesvol transformeren dat leiders een cruciale rol spelen bij het voorbereiden van de organisatie op een purpose-gedreven transformatie.

2. Vertaal purpose naar strategie en bedrijfsvoering

Om je purpose te laten leven, moet deze worden vertaald naar concrete strategische doelen en bedrijfsprocessen. Herman Toch laat in >Happy profit zien hoe een sterke purpose kan worden vertaald naar concrete acties ('proof of purpose').

Ard-Pieter de Man, Ludwig Hoeksema en Anna Plotnikova beschrijven in >Einde van strategie !? hoe purpose als eerste principe van wendbare strategie houvast en perspectief biedt in een turbulente omgeving.

3. Veranker purpose in organisatiecultuur en gedrag

Een purpose moet doordringen tot in het DNA van de organisatie en zichtbaar worden in het dagelijks gedrag van medewerkers. Alize Hofmeester beschrijft in >Purpose Driven People hoe je zowel een organisatie-, afdelings- als persoonlijke purpose kunt ontwikkelen die richting geeft en mensen verbindt.

4. Creëer eigenaarschap door purpose te verbinden met persoonlijke drijfveren

Om medewerkers echt te verbinden met de organisatiepurpose, is het belangrijk dat ze kunnen zien hoe deze aansluit bij hun persoonlijke drijfveren en waarden. Hofmeester benadrukt het belang van persoonlijke purpose naast de organisatiepurpose.

Tom Herrijgers laat in >Onbeperkt verlof voor iedereen zien hoe het vinden en formuleren van een persoonlijke purpose bijdraagt aan de ontwikkeling van een zelfsturende organisatie.

5. Monitor en evalueer

Om te zorgen dat je purpose niet vervaagt, is het belangrijk regelmatig te evalueren in hoeverre beslissingen en acties in lijn zijn met je purpose. In >De Winst van Purpose wordt beschreven hoe je purpose kunt verankeren door concrete doelstellingen, monitoring en beloningssystemen.

Frank Peters laat in >Het juiste doen als niemand kijkt zien hoe je bewust kunt sturen vanuit een heldere purpose en waarden om een sterke reputatie op te bouwen bij je stakeholders.

6. Communiceer consistent intern en extern

Zowel interne als externe communicatie moet consistent zijn met je purpose. Stephan Ummelen waarschuwt in >Betekenis & bullshit voor het gevaar van 'purpose washing': bedrijven die een purpose claimen maar er niet naar handelen.

Een purpose moet authentiek zijn en worden waargemaakt in alle aspecten van de organisatie. Zoals Paul Stamsnijder het verwoordt: 'Walk your talk'.

Veelvoorkomende valkuilen bij het implementeren van purpose

Bij het implementeren van een purpose zijn er enkele veelvoorkomende valkuilen waar je op moet letten:

• Gebrek aan authenticiteit: Een purpose die niet authentiek is of niet aansluit bij de identiteit van de organisatie, zal niet geloofwaardig overkomen.
• Te abstract of vaag: Een purpose die te abstract is, biedt weinig houvast voor concrete actie.
• Geen vertaling naar de praktijk: Een purpose die niet wordt vertaald naar concrete doelen en acties, blijft een lege huls.
• Inconsistentie tussen woorden en daden: Als er een kloof is tussen wat de organisatie zegt en wat ze doet, ondermijnt dit de geloofwaardigheid.
• Te veel focus op korte termijn: Een purpose is gericht op de lange termijn en mag niet ondergeschikt worden gemaakt aan kortetermijndoelstellingen.

Conclusie: van purpose naar impact

Een sterke purpose definiëren en implementeren is een reis, geen bestemming. Het vergt voortdurende aandacht, reflectie en bijsturing. Maar de inspanning loont: organisaties met een authentieke purpose die consequent wordt geïmplementeerd in alle aspecten van de bedrijfsvoering, creëren niet alleen meer waarde voor stakeholders maar dragen ook bij aan een betere wereld.

Zoals Ariane Roos en Joris van Zoelen in >En nu dan benadrukken, kunnen purpose-gedreven organisaties voorop gaan in de verandering naar een duurzamere, eerlijkere en meer inclusieve samenleving.

Door je purpose te verankeren in de strategie, cultuur en dagelijkse praktijk van je organisatie, leg je een solide fundament voor duurzaam succes en positieve impact. De sleutel ligt in het vinden van een authentieke purpose die resoneert bij alle stakeholders en deze consequent na te leven in alles wat je organisatie doet.