Pedagogische tact, hoe dan?
Pedagogisch handelen in de praktijk
Paperback Nederlands 2022 1e druk 9789001279608Samenvatting
- Leert je, vanuit een verscheidenheid aan ervaringen en inzichten, nadenken over het eigen pedagogische handelen;
- nodigt je uit om jouw persoonlijke pedagogische opdracht te formuleren;
- geschikt voor alle beroepsgroepen die te maken hebben met dagelijks pedagogische handelen in een complexe praktijk.
Als je als startende leerkracht in de praktijk aan het werk gaat, word je direct geconfronteerd met mooie momenten, maar ook met onvoorspelbaarheid. Het gaat dan vaak over pedagogische situaties: kinderen die spontaan op je afkomen met een verhaal of een knuffel, kinderen die enthousiast meedoen en je les waarderen, maar ook kinderen die jouw grens over gaan, andere kinderen uitdagen, niet doen wat je vraagt. Hoe vind je jouw weg in deze complexe werkelijkheid zonder handleiding? En waarom doe je de dingen zoals je ze doet?
De antwoorden zijn niet eenvoudig en worden bepaald door verschillende aspecten: wie jij bent als persoon, hoe je je voelt, de context waarin je werkt. Met dit boek, Pedagogische tact, hoe dan?, hebben we de bedoeling om je vanuit een verscheidenheid aan ervaringen en inzichten na te laten denken over je eigen pedagogische handelen. Reflectievragen en opdrachten ondersteunen het denken. Bijvoorbeeld: in welke situaties zie je jouw kracht? Op welke momenten voel je je onzeker? Je leert over jezelf en ook over en van de kinderen.
Het eerste hoofdstuk richt zich op de vraag: wat is pedagogiek? Hoofdstuk 2 gaat over jezelf verstaan als leerkracht. Hoofdstuk 3 legt de focus op de interactie tussen jou en je leerlingen. In hoofdstuk 4 gaat het over pedagogische tact: handelen in het moment. Hoofdstuk 5 gaat over de dynamiek in de groep. Hoe je het leren kunt organiseren en de pedagogiek daarbij kunt betrekken lees je in hoofdstuk 6. In hoofdstuk 7 staat de pedagogische betekenis van didactische keuzes centraal. Na het contact met jezelf, het kind en de groep, heb je als leerkracht ook contact met anderen; zoals ouders, collega’s en instanties om het kind heen. Daarover gaat hoofdstuk 8. Het boek eindigt met de uitnodiging om je eigen pedagogische opdracht te formuleren.
Doelgroep
Pedagogische tact, hoe dan? is geschreven voor pabo-studenten en startende leerkrachten in het basisonderwijs. Het is echter ook waardevol voor leerkrachten die al langer werkzaam zijn in het onderwijs, voor pedagogen (in opleiding) en andere beroepsgroepen die te maken hebben met dagelijks pedagogische handelen in een complexe praktijk.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
Inleiding 9
Leeswijzer 17
1 Wat is pedagogiek en pedagogisch handelen? 21
1.1 Wat is een pedagogische situatie? 23
1.2 Verantwoordelijkheid nemen in complexe situaties 24
1.3 Verantwoordelijkheid nemen is bewuste keuzes maken en werken met de consequenties daarvan 26
1.4 Pedagogische relatie: vertrouwen en verbinden 28
1.5 Pedagogische weerbaarheid: verbeelden 29
1.6 Doelen in het onderwijs 31
1.7 Pedagogiek en didactiek 33
1.8 De doeldomeinen in een les 34
1.9 Pedagogische opdracht 36
2 Jezelf als instrument 41
2.1 De favoriete leerkracht 42
2.2 De eigen levensloop 43
2.3 Oordeel en verwachtingen: Een lastig kind? Of een kind met gedrag dat ik lastig vind? 47
2.4 Verbinding maken met iemand met een andere biografie 48
2.5 Je eigen ik inzetten 49
2.6 Zelfverstaan 51
2.7 Voorbeeld zijn 54
3 Interactie en relatie 59
3.1 Hoe jouw innerlijk een rol speelt bij de interactie met leerlingen 60
3.2 Patronen in de interactie met leerlingen 62
3.3 Oordelen die je belemmeren om vrij te kijken en te handelen als pedagoog 65
3.4 Positieve relaties aangaan 67
4 Hoe ben je in het moment als pedagoog? 71
4.1 Pedagogisch handelen is handelen ín het moment 72
4.2 Je comfortabel voelen met het niet weten 73
4.3 Rust in het moment, durven en kunnen vertragen 74
4.4 Tijd nemen om in contact te komen 76
4.5 Professionele intuïtie 78
5 Groepsprocessen 83
5.1 De start van het schooljaar: het ontstaan van een groep en het neerzetten van de norm 85
5.2 Rond de herfstvakantie: het stormt in de groep 88
5.3 Rond de kerstvakantie: de groep op z’n best 90
5.4 Het einde van het jaar: afscheid nemen 93
5.5 Tot slot: kan het boek dicht? 95
5.6 Let op speciale overgangen 96
6 Het leren organiseren 99
6.1 Wat is leren? 100
6.2 Verschillende manieren van leren 100
6.3 Het leerklimaat ondersteunen vanuit vier invalshoeken 103
6.4 Het organiseren van leren 108
6.5 Verhalend ontwerp 110
7 Pedagogiek tijdens het leren 115
7.1 Meer aandacht voor het leren en minder voor het presteren 117
7.2 Hoe je denkt over leren, beïnvloedt hoe je leert 121
7.3 Instructie geven en samen ontdekken in balans 124
7.4 Talentontwikkeling 127
8 Pedagogische verantwoordelijkheid binnen en buiten de school 131
8.1 Het ecologische model van Bronfenbrenner 132
8.2 De klas en de kinderen 133
8.3 Collega’s in de school 135
8.4 Ouders in en buiten de school 137
8.5 Een pedagogisch systeem in beweging 139
Eindopdracht 143
Bijlage: Toelichting op onze inspiratiebronnen 145
Gebruikte en aanbevolen literatuur 147
Over de auteurs 150
Register 151
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan
