Pauline Schuyt studeerde Nederlands recht en Nederlandse Taal- en Letterkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Meer over Pauline SchuytVerantwoorde straftoemeting
Paperback Nederlands 2010 1e druk 9789013071566Samenvatting
Het bepalen van de straf is een van de moeilijkste beslissingen van een strafrechter. De wetgever heeft de rechter veel vrijheid gegeven bij het nemen van die beslissing. Die vrijheid is in het huidige politieke klimaat echter niet meer vanzelfsprekend. Daar waar een deugdelijke verantwoording van het gebruik van de straftoemetingsvrijheid ontbreekt, neemt de onbegrijpelijkheid van (de hoogte van) straffen en daarmee de kritiek op de wijze van straffen toe. Meer inzicht in de wijze waarop een rechter tot zijn straf komt, is dus noodzakelijk. Dat is echter niet eenvoudig.
Straftoemeting wordt door rechters vaak omschreven als vakmanschap, een vaardigheid die vooral door ervaring wordt verworven; een proces van wikken en wegen, onderlinge afstemming, intuïtie of 'fingerspitzengefühl'. Zoals een kind 'als vanzelf' zijn moedertaal leert, zonder de grammatica te kennen, zo leert een rechter straf toe te meten, zonder zich bewust te zijn van de onderliggende regels. Door te stimuleren dat rechters tot hun straf komen volgens de regels van een straftoemetingsgrammatica, kan de straftoemeting worden verbeterd.
In dit boek wordt een straftoemetingsgrammatica geïntroduceerd. Vijf concrete vragen helpen de rechter bij het vaststellen van de factoren die in een strafzaak relevant zijn voor de straf (het weten). Om tot de uiteindelijke strafte komen, zal de rechter vervolgens de strafverhogende of -verlagende werking van deze factoren moeten vaststellen (het waarderen). Tot slot moet de onderlinge verhouding tussen de elementen worden vastgesteld (het wegen). Deze drie stappen bieden de rechter een hulpmiddel tot een verantwoord gebruik van zijn straftoemetingsvrijheid. De hier beschreven straftoemetingsgrammatica is gebaseerd op een analyse van de wetsgeschiedenis, de wetssystematiek en jurisprudentie. Het biedt daardoor veel informatie over strafverhogende en verlagende omstandigheden. Deze benadering maakt het boek van belang voor zowel de wetenschap als de strafrechtspraktijk en de wetgever.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
DEEL 1 INLEIDING EN VERKENNING
1. Inleiding
1.1 De straftoemetingsdiscussie
1.2 Het bijzondere karakter van de straftoemeting
1.3 De vrijheid van de rechter bij de straftoemeting
1.4 Outputlegitimatie van de straftoemeting
1.5 Onderzoeksvragen en doel van het onderzoek
1.6 Naar een grammatica voor de straftoemeting: verantwoording van onderzoeksmethoden
1.7 Afbakening
1.8 Indeling van het boek
2. De rol van de wetgever bij de straftoemeting
2.1 De historische grondslag van de straftoemetingsvrijheid
2.2 Invloed via de strafmogelijkheden
2.3 Invloed via straffactoren
2.4 Invloed via strafdoelen
2.5 De verhouding tussen de actoren bij de straftoemeting
2.6 Samenvatting en conclusies
3. De strafmotivering
3.1 Inleiding
3.2 Motiveren: waarom?
3.3 Aandachtspunten, motiveringsdilemma's en praktische bezwaren
3.4 Conclusie
DEEL 2 EEN WETSSYSTEMATISCHE ANALYSE VAN STRAFBEÏNVLOEDENDE OMSTANDIGHEDEN
4. Waarom een wetssystematische analyse?
4.1 Inleiding
4.2 Algemene en delictspecifieke strafbeïnvloedende omstandigheden
4.3 Definities en indeling
5. Algemene strafbeïnvloedende omstandigheden
5.1 Inleiding
5.2 Artikel 15 Sr: voorwaardelijke invrijheidstelling
5.3 Artikel 24 Sr: draagkrachtbeginsel
5.4 Artikel 27 Sr: aftrek wegens reeds ondergane vrijheidsbeneming
5.5 Artikel 43a Sr: herhaling van misdrijf
5.6 Artikel 44 Sr: schending bijzondere ambtsplicht
5.7 Artikel 44a Sr: strafvermindering in ruil voor getuigenverklaringen
5.8 Artikel 57 Sr: samenloop
5.9 Artikel 359a Sv: vormverzuimen in het vooronderzoek
5.10 Artikel 6 EVRM: schending van de redelijke termijn
5.11 Samenvattende opmerkingen over de algemene strafbeïnvloedende omstandigheden
6. De persoon van de dader: de 'wie'-vraag
6.1 Inleiding
6.2 Objectieve persoonlijke omstandigheden: bijzonderheden ten aanzien van de persoon van de dader
6.3 Subjectieve persoonlijke omstandigheden: motieven van de dader
7. De wijze waarop het feit is begaan: de 'hoe'-vraag
7.1 Objectieve invulling van de wijze waarop het feit is begaan
7.2 Subjectieve invulling van de wijze waarop het feit is gepleegd
7.3 Samenvatting
8. De gevolgen van het feit: de 'effect'-vraag
8.1 Inleiding
8.2 Het gevolg als delictspecifieke strafbeïnvloedende omstandigheid in de wet
8.3 Onderscheid tussen mogelijk en ingetreden gevolg
8.4 Onderscheid tussen gewenst en niet-gewenst gevolg
8.5 Complicaties bij het vaststellen van het gevolg
8.6 Afsluitende opmerkingen
9. De omstandigheden waaronder het feit is begaan: de 'context'-vraag
9.1 Inleiding
9.2 Bijzondere context
9.3 Bijzonderheden t.a.v. de persoon van het slachtoffer
9.4 Bijzonderheden t.a.v. het object
10. Een wetssystematische analyse: bevindingen en conclusies
10.1 Inleiding
10.2 De wetssystematische analyse: aanwijzingen van en voor de wetgever
10.3 De wetssystematische analyse: aanwijzingen voor de rechter
10.4 De wetssystematische analyse en het verantwoordingskader
DEEL 3 VERANTWOORDE STRAFTOEMETING: WETEN, WAARDEREN EN WEGEN
11. Het verantwoordingskader in de rechtspraak
11.1 Inleiding
11.2 De aard van het delict: de 'wat'-vraag
11.3 De persoon van de dader: de 'wie'-vraag
11.4 De wijze waarop het feit is begaan: de 'hoe'-vraag
11.5 De gevolgen van het feit: de 'effect'-vraag
11.6 De omstandigheden waaronder het feit is begaan: de 'context'-vraag
11.7 Conclusie
12. Verantwoorden door weten, waarderen en wegen
12.1 Inleiding
12.2 Waardering van strafbeïnvloedende omstandigheden
12.3 Weging van strafbeïnvloedende omstandigheden
12.4 Invloed van het strafdoel op weging van elementen
12.5 Het verantwoordingskader toegepast
Epiloog
Samenvatting
Literatuurlijst
Aangehaalde jurisprudentie
Officiële publicaties
Artikelenregister
Trefwoordenregister
Bijlagen
Curriculum vitae
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan