Voorarrest
Paperback Nederlands 2021 1e druk 9789013165937Samenvatting
Het voorarrest roept tal van praktische en theoretische vragen op. Deze titel biedt de praktijkjurist een volledige gids door het geldende recht, compleet gemaakt met theoretische discussie en aanknopingspunten voor verbetering. Deze druk weergeeft de stand van wetgeving en jurisprudentie per 1 september 2021.
Vrijheidsbeneming in de vorm van voorarrest is het zwaarste dwangmiddel binnen het Nederlandse strafproces. Het voorarrest roept diverse theoretische vragen op. In hoeverre is het middel verenigbaar met het onschuldsvermoeden, dat in het procesrecht een zo centrale plaats inneemt? Er bevindt zich een spanningsveld tussen de doelstellingen om personen te beschermen tegen de almacht van de overheid enerzijds, en de bescherming van de samenleving tegen misdaad anderzijds. Dit spanningsveld vindt haar weerslag in de wettelijke regeling. Hieraan is echter zo vaak is gesleuteld, dat deze wetgeving sterk aan duidelijkheid en consistentie heeft ingeboet. Op belangrijke punten is zij bovendien overvleugeld door de rechtspraak van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens.
De publicatie Voorarrest vormt een gids door de actuele wetgeving en jurisprudentie relevant bij het voorarrest. Hoewel de auteur voornamelijk het geldende recht beschrijft, gaat hij de theoretische discussie niet geheel uit de weg. Verouderde wetteksten worden praktisch inzichtelijk gemaakt binnen de moderne opvattingen zoals zij in de internationale rechtspraak tot uiting komen. Ook wordt stilgestaan bij de tenuitvoerlegging en worden aanknopingspunten geboden ter verbetering van het geldende recht.
Voorarrest rechtspraak en wetgeving
De titel behandelt uiteenlopende vraagstukken die zich voordoen bij het voorarrest, waaronder:
- De vormen van vrijheidsbeneming: aanhouden, ophouden, inverzekeringstelling, bewaring en gevangenhouding.
- De gevallen waarin voorarrest mag worden aangewend.
- De gronden waarop dit mag gebeuren.
- De maximale duur.
- De formele kant, in het bijzonder de motivering.
- De beroepsmogelijkheden.
- De tenuitvoerlegging.
- De schorsing.
- De schadevergoeding voor onterechte vrijheidsbeneming.
Er is geen andere titel die het onderwerp voorarrest in al haar facetten in kaart brengt. Voorarrest biedt een solide grondslag voor meningsvorming, maar is tegelijk een heldere wegwijzer voor de praktijkjurist. Hiermee vormt het een handig naslagwerk voor advocaten, rechters, officieren van justitie en andere professionals die met het voorarrest in aanraking komt. Ook het onderwijs en wetgevende macht zijn erbij gebaat. De wetgeving en jurisprudentie zijn in deze druk bijgewerkt tot 1 september 2021.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
2. Grenzen en grondslagen van de voorlopige hechtenis / 5
2.1 Korte geschiedenis van een idee / 6
2.2 Een hoge prijs / 9
2.2.1 belemmering van de verdediging / 9
2.2.2 prejudiciërend effect / 10
2.2.3 paradoxaal karakter / 12
2.3 Vermoeden van onschuld / 13
2.3.1 gerechtvaardigde aantasting? / 14
2.3.2 harde grenzen? / 15
2.3.3 verrekening met de straf / 16
2.4 Begrenzing door art. 5 EVRM / 16
2.4.1 toepasselijkheid / 18
2.4.2 eerste fase: arrest / 18
2.4.3 voortgezette vrijheidsbeneming / 21
2.4.4 rechterlijk oordeel / 22
2.4.5 subsidiariteit / 23
2.4.6 opportuniteit / 24
2.4.7 habeas corpus / 24
2.4.8 netto resultaat / 26
2.5 Relatie met art. 3, 6, 8 en 9 EVRM / 27
2.5.1 verdwijningen; onmenselijke behandeling / 27
2.5.2 undue delay / 28
3. Contouren van de wettelijke regeling / 31
3.1 Grondregels / 32
3.2 Structuur / 35
3.3 Begrenzing / 38
3.3.1 algemeen belang / 39
3.3.2 rechterlijk oordeel; poortwachter / 41
3.3.3 relatie met het onderzoek / 42
3.4 Procedure; verdediging / 44
3.5 Het slachtoffer / 46
4. Geschiedenis van de wettelijke regeling / 49
4.1 Het wetboek van 1926 / 49
4.2 Nasleep van de Tweede Wereldoorlog / 50
4.3 De commissie-Feber en wat zij opleverde / 52
4.4 De commissie Moons en daarna; evaluatie / 53
4.5 Modernisering? / 55
5. Gevallen / 57
5.1 Ernstige bezwaren / 57
5.1.1 een rekbaar begrip / 58
5.1.2 beoordelingsfactoren / 59
5.1.3 schulduitsluitingsgronden / 60
5.1.4 doorwerking / 60
5.2 De vierjaarsgrens / 61
5.3 De bedreigde straf / 63
5.4 Toegevoegde delicten / 64
5.5 Verdachten zonder bekende woon- of verblijfplaats / 66
5.6 De recidiverende smokkelaar / 69
6. Gronden / 71
6.1 Vluchtgevaar / 71
6.2 Redenen van maatschappelijke veiligheid / 76
6.3 Gevaar voor herhaling / 78
6.4 De grondslag van vrees voor recidive / 80
6.5 Recidive ten aanzien van bepaalde delicten / 83
6.6 Onderzoeksgrond / 86
6.7 Geschokte rechtsorde / 90
6.7.1 twaalfjaarsgrens / 92
6.7.2 rechtsorde / 93
6.7.3 snelrecht / 96
6.8 Gronden naast motieven / 97
7. Duur / 105
7.1 Termijnen in eerste aanleg / 106
7.2 Termijnen na de eerste aanleg / 110
7.3 Termijnverlenging door bezwaarschrift / 113
7.4 Termijnverzuim / 114
7.5 Beëindiging / 119
7.5.1 beëindiging van de bewaring / 120
7.5.2 opheffing / 120
7.5.3 opheffing wegens sepot, transactie of strafbeschikking / 123
7.5.4 habeas corpus / 124
7.5.5 kort geding / 127
7.6 Opheffing op termijn; voorwaardelijke opheffing / 128
7.7 Regels rond de opheffing / 128
7.8 Anticipatiegebod / 133
8. Aanhouden, ophouden en in verzekering stellen / 139
8.1 Aanhouding / 139
8.2 Ophouden / 143
8.3 Inverzekeringstelling / 145
8.4 Rechterlijk toezicht / 148
9. Bewaring / 153
9.1 Overgang van inverzekeringstelling naar bewaring / 153
9.2 Positie van de rechter-commissaris / 154
9.3 De vordering / 155
9.4 De stukken / 157
9.5 Het horen van de verdachte en de officier / 159
9.6 Bijstand door een raadsman / 162
9.7 De beslissing / 163
9.8 Zelfstandig karakter / 165
9.9 Begin en einde / 166
9.10 Gebruik van de volle termijn na afwijzing / 169
9.11 Rauwelijkse bewaring / 170
9.12 Inbewaringstelling na aanvang van het onderzoek ter zitting / 172
9.13 Onderzoek ter terechtzitting tijdens de bewaring / 173
10. Gevangenhouding / 175
10.1 Zich in bewaring bevinden / 175
10.2 Gevangenhouding en gevangenneming als zelfstandigedwangmiddelen / 176
10.3 Vordering tot gevangenhouding; horen OM / 177
10.4 Bevoegde rechter / 177
10.5 Gevangenneming / 179
10.6 Gaat een verzoek om opheffing voor op een vordering tot gevangenhouding? / 183
10.7 De stukken / 183
10.8 Rechtsgeleerde bijstand; horen van de verdachte / 184
10.9 Ingang en duur van het bevel / 189
10.10 Verlenging / 191
10.11 Geen hoorplicht bij verlenging / 195
10.12 Navordering / 196
11. Afwikkeling in het vonnis / 201
11.1 Verplichte opheffing / 202
11.2 Buitenvervolgingstelling en onbevoegdverklaring / 204
11.3 Nietigverklaring van de dagvaarding / 208
11.4 De begrippen ‘vrijheidsstraf’ en ‘vrijheidsbeneming’ / 211
11.5 Opheffing op termijn / 212
11.6 Een nieuw bevel tot voorlopige hechtenis / 213
11.7 Aftrek van voorarrest / 214
12. Voorarrest na beroep in de hoofdzaak / 219
12.1 Een extra grond / 220
12.2 Bevoegde autoriteit na het aantekenen van beroep / 222
12.3 Bewaring na beroep / 223
12.4 Eerste fase: tot de aanvang van het onderzoek in beroep / 224
12.5 Gevangenneming door het hof; reparatie van termijnverzuim / 227
12.6 Tweede fase: na aanvang van het onderzoek ter zitting / 227
12.7 Verwerking in de uitspraak / 228
12.8 Slotfase: toepassing in cassatie / 229
12.9 Na cassatie / 230
12.10 Nietigverklaring van de dagvaarding en vernietiging van die uitspraak / 231
12.11 Terugverwijzing die geen einduitspraak is / 232
13. Inhoud en betekening van de beslissingen / 233
13.1 Datering en ondertekening / 234
13.2 Omschrijving van het strafbare feit / 235
13.3 Motivering / 236
13.3.1 huidige wettelijke regeling / 238
13.3.2 de praktijk; het EHRM / 240
13.4 Personalia van de verdachte / 244
13.5 Misslagen en omissies in de tekst van het bevel / 244
13.6 Betekening / 245
14. Een onbevooroordeelde rechter / 247
14.1 Een onbevooroordeelde R-C / 247
14.2 Een onbevooroordeelde raadkamer / 248
14.3 Een onbevooroordeelde zittingsrechter / 249
15. Mogelijkheden om in beroep te gaan / 255
15.1 Beroep tegen de beslissing ex art. 59a / 255
15.2 Beroep bij bewaring / 256
15.3 Beroep tegen gevangenhouding of gevangenneming / 258
15.4 Discussie over de rechtmatigheid van de vrijheidsbeneming bij behandeling van de hoofdzaak / 262
15.5 Beroep tegen (weigering van) opheffing / 262
15.6 Horen op het beroep / 266
15.7 De beroepstermijn en die waarbinnen moet zijn beslist / 267
15.8 Herhaald beroep / 269
15.9 Beroep bij navordering / 271
15.10 Instellen van het beroep / 273
15.11 Rechtsgevolg van vernietiging / 273
15.12 De betekenis van cassatie / 274
16. Tenuitvoerlegging / 275
16.1 Internationale instrumenten: soft law / 275
16.2 De wettelijke regeling en haar uitgangspunt / 278
16.3 Minimale beperkingen; differentiatie / 280
16.4 Plaats van tenuitvoerlegging / 286
16.5 Aanvang van de tenuitvoerlegging / 290
16.6 Doorplaatsen / 292
16.7 Machtiging of bevel? Wegzendbeleid / 294
16.8 Ordemaatregelen / 296
16.9 Onderzoeksmaatregelen / 299
16.10 Lichten / 301
16.11 Meer personen op één cel / 304
16.12 Tenuitvoerlegging op het politiebureau / 306
16.13 Het uitlenen van voorarrestanten / 309
16.14 Schorsing van rechtswege / 310
16.14.1 schorsing van de vervolging / 310
16.14.2 voorrang op vrijheidsstraf; ontvluchting / 311
17. Het bevel tot schorsing / 317
17.1 Beginselen; toepassing in de praktijk / 319
17.2 Het schorsingsverzoek / 322
17.3 De paradox van de schorsing / 323
17.4 Schorsing vóór of na de bereidverklaring? / 326
17.5 Algemene voorwaarden / 327
17.6 Bijzondere voorwaarden / 328
17.6.1 doelbinding? / 330
17.6.2 proportionaliteit; bepaaldheid; naleefbaarheid / 332
17.6.3 geen punitieve voorwaarden / 333
17.6.4 vrijwilligheid / 335
17.6.5 reïntegratie / 336
17.6.6 slachtoffer / 336
17.6.7 toezicht; handhaafbaarheid / 336
17.7 Electronisch toezicht / 337
17.8 Borgsom / 339
17.9 Financiering van de borgsom / 342
17.10 Nader over de borg / 344
17.11 Horen van betrokkenen / 345
17.12 Faillissement; beslag op de borgsom / 346
17.13 Vergelijking met andere landen / 348
17.14 Uitdagingen voor de wetgever / 351
17.14.1 voorwaardelijk voorarrest / 351
17.14.2 grotere flexibiliteit / 352
17.14.3 zelfstandige gedragsaanwijzingen / 353
18. Het verloop van de schorsing / 357
18.1 Soorten beslissingen / 357
18.2 Bevoegde rechter / 358
18.3 De rechter en de procedure / 359
18.4 Bevoegdheid tot en aanspraak op schorsing / 360
18.5 Moment van ingang; schorsing op termijn / 362
18.6 Onderbreking / 363
18.7 Vrijgeleide / 365
18.8 Toezicht / 366
18.9 Wijziging van de beslissing tot schorsing / 368
18.10 Einde van de schorsing / 370
18.10.1 opheffing / 371
18.10.2 bevoegde rechter / 373
18.10.3 behandeling / 375
18.10.4 gevolgen van opheffing / 375
18.10.5 zich onttrekken aan tenuitvoerlegging / 376
18.11 Vervallenverklaring van de zekerheid / 377
18.12 Verhaal op de borg / 378
18.13 Einde van de geschorste voorlopige hechtenis / 379
18.14 Teruggave van de borgsom / 381
18.15 Ook hier: beroepsmogelijkheden / 382
18.15.1 beroep door het OM / 383
18.15.2 beroep tegen afwijzing / 384
18.15.3 verzuim om te beslissen / 388
18.15.4 beroep tegen de voorwaarden / 388
18.15.5 beroep tegen opheffing / 389
18.15.6 cassatie / 389
19. Parallelle, herhaalde en aansluitende voorlopige hechtenis / 391
19.1 Parallelle voorlopige hechtenis / 391
19.2 Bis in idem? / 392
19.3 Uitvoering van een herhaald bevel / 395
19.4 Aansluitende voorlopige hechtenis / 397
19.5 Samenloop met niet-strafrechtelijke vrijheidsbeneming / 399
20. Bijzondere doelgroepen / 401
20.1 Jeugdigen / 401
20.2 Geestelijk gestoorden / 410
20.3 Buitenlanders / 415
20.4 Terroristen / 418
20.5 Bijzondere omstandigheden / 422
21. Schadevergoeding / 423
21.1 Billijkheid als criterium / 424
21.2 Einde van de zaak / 426
21.3 Bevoegde rechter / 428
21.4 Te vergoeden schade / 428
21.5 De procedure / 430
21.6 Afstand van recht / 432
21.7 Civiele actie / 432
Lijst van afkortingen / 435
Literatuur / 437
Rapporten en adviezen / 465
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan
