Naar nieuwe vormen van decentraal bestuur

Hoe kunnen de klemmende problemen in het decentraal bestuur in Nederland worden opgelost? In deze publicatie wordt geanalyseerd hoe bepaalde problemen binnen gemeenten zijn ontstaan en moeten worden geduid. De titel geeft 7 kernaanbevelingen en 70 specifieke aanbevelingen om het decentraal bestuur in ons land te verbeteren en te revitaliseren.

Recent is geconstateerd dat de positie van de Nederlandse gemeenten onder zware druk staat. Het niet-nationale bestuur in ons land behoorde ooit tot de betere of misschien zelfs de beste vorm in de Europese Unie, maar die vooraanstaande positie is sterk onder druk komen te staan. Ons decentraal bestuur wordt de laatste tijd in toenemende mate gekenmerkt door een reeks van knelpunten en problemen. De gemeenten zijn zwaar overbelast en hun financiële positie is kritiek. Het verloop onder raadsleden en bestuurders is verontrustend groot. De ruimte om autonome beslissingen te nemen, is in afgelopen jaren sterk afgenomen en het is noodzakelijk om meer eenheid binnen het binnenlandse bestuur te creëren.

Om die reden is er in opdracht van het departement van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties een onderzoek gestart naar het functioneren van het decentraal bestuur in Nederland. Naar nieuwe vormen van decentraal bestuur bevat de resultaten van dit onderzoek. In de diverse hoofdstukken wordt geanalyseerd hoe deze problemen zijn ontstaan en hoe deze moeten worden geduid. De titel bevat 7 kernaanbevelingen en 70 specifieke aanbevelingen voor een herstel en een revitalisering van het decentraal bestuur. Deze aanbevelingen zijn gericht op het nieuwe kabinet, de nieuwe minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

De aanbevelingen vragen deels om een aanpassing van toepasselijke wetgeving en geven anderzijds aanknopingspunt voor beleids- en bestuursbesluiten die zouden moeten worden samengebracht in een ‘Beleidskader decentraal bestuur 2022’.

Deze publicatie is zeer actueel vanwege een nieuw aantredend kabinet, een nieuwe minister van BZK en vanwege de naderende gemeenteraadsverkiezingen in maart 2022. De gegeven analyse is empirisch getoetst door een onderzoek van het bureau B&A. Het rapport met deze empirische bevindingen wordt op hetzelfde moment gepubliceerd als deze beschouwing.

Naar nieuwe vormen van decentraal bestuur is van grote waarde voor iedereen die betrokken is bij het bestuur en de politiek in provincie en gemeente. De titel is tevens een aanrader voor iedereen met een interesse in het decentraal bestuur van Nederland.