Aansprakelijkheid voor klimaatopwarming
een goede remedie? (Belgisch recht)
Paperback Nederlands 2024 1e druk 9789048649099Samenvatting
Steeds meer burgerbewegingen vinden de weg naar de rechter met betrekking tot klimaatgerelateerde zaken. Verschillende rechters, waaronder ook de Belgische rechter, stelden overheden aansprakelijk voor klimaatopwarming.
In eerste aanleg beperkte de Belgische rechter zich tot een verklaring voor recht dat de overheid door een tekortschietend klimaatbeleid de algemene zorgvuldigheidsnorm en mensenrechten heeft geschonden. In hoger beroep gaat het hof van beroep te Brussel nog een stap verder. Het hof legt een reductiebevel op aan de Belgische overheden om de CO2-uitstoot op het Belgische grondgebied tegen 2030 met ten minste 55 % te verminderen, ten opzichte van het volume van 1990. Deze remedie blijft echter niet zonder kritiek.
Deze masterscriptie onderzoekt welke remedies passend zijn voor de Belgische rechter om te bevelen in het licht van overheidsaansprakelijkheid voor klimaatopwarming. Ter inspiratie analyseert dit onderzoek de remedies die rechters wereldwijd reeds hebben bevolen in klimaatzaken tegen de overheid. Alvorens deze masterscriptie een antwoord formuleert op de (normatieve) onderzoeksvraag, gaat het onderzoek dieper in op twee andere vragen: wat mag de rechter en wat kan de rechter?
Trefwoorden
klimaatrecht aansprakelijkheid klimaatopwarming remedies scheiding der machten rechterlijke macht milieurecht overheid bestuursrecht klimaatrechtspraak effectieve rechtsbescherming herstel in natura schadevergoeding rechterlijk bevel mensenrechten co2-uitstoot democratische legitimiteit rechtsvergelijking beleidsruimte zorgvuldigheidsnorm evrm belgisch recht preventief bevel reductiebevel milieu verdrag van aarhus morele schade toekomstige schade verklaring voor recht nederlands recht
Trefwoorden
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
U kunt van deze inhoudsopgave een PDF downloaden
INLEIDING 1
Situering van het onderwerp 1
Afdeling I. Klimaatopwarming 1
Afdeling II. Klimaatrechtspraak 3
Probleemstelling 7
Onderzoeksdoelen en Onderzoeksvragen 8
Onderzoeksmethode 10
Afdeling I. Wat mag de rechter? 11
Afdeling II. Wat kan de rechter? 12
§ 1. Overzicht remedies 12
§ 2. Rechtsvergelijking Nederland 13
§ 3. Uitgebreide rechtspraakanalyse: een rechtsvergelijkende uitstap 14
Afdeling III. Wat behoort de rechter? 15
Deel I. WAT MAG DE RECHTER? 17
Hoofdstuk I. SCHEIDING DER MACHTEN 17
Afdeling I. Relatieve scheiding der machten 17
Afdeling II. Impact scheiding der machten op de rechter 20
§ 1. Limieten op het vlak van controle 20
§ 2. Limieten op het vlak van remedies 24
Hoofdstuk II. EFFECTIEVE RECHTSBESCHERMING ALS MOGELIJK TEGENWICHT 29
Afdeling I. Effectieve rechtsbescherming in het EVRM 29
Afdeling II. Effectieve rechtsbescherming in het Verdrag van Aarhus 34
TUSSENTIJDSE CONCLUSIE 35
Deel II. WAT KAN DE RECHTER? 37
Hoofdstuk I. SCHADEVERGOEDING 39
Afdeling I. Algemeen 39
Afdeling II. Schadevergoeding voor zuivere milieuschade 43
Afdeling III. Schadevergoeding voor morele schade 45
§ 1. Morele schade in hoofde van milieuverenigingen 45
§ 2. Angstschade 47
Afdeling IV. Schadevergoeding voor materiële schade 51
Afdeling V. Schadevergoeding voor toekomstige schade 52
Afdeling VI. Schadevergoeding nagenoeg afwezig in klimaatzaken 55
Hoofdstuk II. HERSTEL IN NATURA 57
Afdeling I. Algemeen 57
Afdeling II. Rechterlijk bevel 62
§ 1. Bevel om specifieke maatregelen te nemen 62
§ 2. Bevel om een bepaalde doelstelling te behalen 65
§ 3. Bevel in algemene bewoording 70
Afdeling III. Verklaring voor recht 71
Hoofdstuk III. PREVENTIEF BEVEL OF VERBOD 73
TUSSENTIJDSE CONCLUSIE 77
Deel III. WAT BEHOORT DE RECHTER? PASSENDE REMEDIES 81
Hoofdstuk I. ARGUMENTEN DIE NOPEN TOT TERUGHOUDENDHEID 82
Afdeling I. Schending van scheiding der machten 82
Afdeling II. Gebrek aan juridische instrumenten 83
Afdeling III. Gebrek aan democratische legitimiteit 84
Hoofdstuk II. ARGUMENTEN DIE DE RECHTER RUIMTE LATEN 84
Afdeling I. Relatieve scheiding der machten 84
Afdeling II. Beleidsruimte 85
Afdeling III. Ontwikkeling in rechtspraak 87
Afdeling IV. Wetenschap als een “autoriteit” 88
Afdeling V. Effectieve rechtsbescherming 90
Hoofdstuk III. PASSENDE REMEDIES: TOETSING AAN EIGEN NORMATIEF KADER 91
Afdeling I. Schadevergoeding 92
Afdeling II. Herstel in natura 93
§ 1. Verklaring voor recht 93
§ 2. Bevel om specifieke maatregelen te nemen 94
§ 3. Bevel in algemene bewoording 95
§ 4. Reductiebevel 96
TUSSENTIJDSE CONCLUSIE 98
BESLUIT 99
BIBLIOGRAFIE 103
Regelgeving 103
Rechtspraak 103
Rechtsleer 109
Overige bronnen 128
Anderen die dit boek kochten, kochten ook
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan