Jan Lokin is emeritus hoogleraar Romeins recht en rechtsgeschiedenis aan de Rijks Universiteit Groningen.
Meer over de auteursProta - Vermogensrechtelijke leerstukken aan de hand van Romeinsrechtelijke teksten uitgelegd
Paperback Nederlands 2022 11e druk 9789462906624Samenvatting
Dit boek is een leerboek en poogt de student vertrouwd te maken met de voornaamste leerstukken van het vermogensrecht aan de hand van vertaalde en uitgelegde Romeinsrechtelijke teksten. Na een inleidend hoofdstuk waarin iets verteld wordt over de Romeinse rechtsbronnen, worden de geselecteerde teksten uitgelegd en in verband gebracht met de belangrijkste hedendaagse vermogensrechtelijke begrippen en vervolgens, waar mogelijk, vergeleken met de wettelijke regeling van die begrippen in het huidige Burgerlijk Wetboek. Door deze historisch-rechtsvergelijkende opzet hopen de schrijvers de actualiteit van vele Romeins-rechtelijke teksten zichtbaar te maken.
De titel van het boek – Prota, d.w.z. het eerste – verwijst naar de opzet; het boek kan dienen als kennismaking met het stelsel van het huidige vermogensrecht, het kan tevens dienen als een rechtsvergelijkende inleiding in het Romeinse recht.
Specificaties
Lezersrecensies
Inhoudsopgave
REPETITA PRAELECTIO: IV
LIJST VAN AFKORTINGEN: XII
ADAGIA: XIII
I UITWENDIGE GESCHIEDENIS
1 Imperium en lex: 1
2 Patriciërs en plebejers: 4
3 Civiel recht en praetorisch recht: 8
4 Republiek en keizerschap: 12
5 Keizerrecht en juristenrecht: 13
6 Het oude en het nieuwe Rome: 17
7 Keizer Justinianus (527-565): 18
a. Codex Justinianus (529): 21
b. Digesten of Pandekten (533): 24
c. Instituten of Elementen (533): 30
d. Codex repetitae praelectionis (Codex in herziene versie) (534): 30
e. Novellen: 31
8 Slot: 32
II PROCESRECHT
1 Algemeen: 35
2 Soorten van tenuitvoerlegging: 36
3 Drie vormen van proces: 38
4 Het geding door middel van de wettelijke actie (per legis actionem): 38
5 De tenuitvoerlegging van de wettelijke actie; personele executie: 40
6 Overgang van wettelijke actie naar formulaproces: 41
7 Het formulaproces ofwel de normale procedure: 43
8 De procesfase ten overstaan van de praetor; de dagvaarding: 44
9 De bekentenis: 47
10 De formula: 48
11 De restitutieclausule; de exceptie: 49
12 De clausule van de goede trouw: 51
13 De fictie: 53
14 De procesovereenkomst: 54
15 Rechtsgevolgen van de procesovereenkomst: 56
16 De procesfase ten overstaan van de rechter: 57
17 De actie uit een vonnis: 58
18 De executie: 59
19 Beslag op het gehele vermogen: 60
20 Overgang van de gewone naar de buitengewone procedure: 61
21 De buitengewone rechtsgang: 62
22 De verjaring van de actie: 64
III PERSONEN- EN FAMILIERECHT
A Personenrecht: 67
1 Omschrijving van het begrip persoon: 67
2 Verbondenheid van een persoon aan een vermogen: 69
3 Personaliteitsbeginsel; vaderlijke macht: 69
4 De slavernij: 71
5 De slavernij (vervolg): 73
6 Het Romeinse burgerrecht: 75
B Familierecht: 75
7 De familie: 75
8 De vaderlijke macht; adoptie en adrogatie: 77
9 De familievader; emancipatie: 78
10 Het huwelijk: 79
11 Huwelijksbeletselen: 81
12 De verloving: 83
13 De echtscheiding: 83
C Handelingsbekwaamheid: 84
14 Nietigheid en vernietigbaarheid: 84
15 Geestelijke gestoordheid: 86
16 Vrouwenvoogdij: 87
17 Minderjarigheid: 88
18 Voogdij: 90
D Rechtspersonen: 91
19 Afwezigheid van rechtspersonen: 91
IV GOEDERENRECHT
A Algemene opmerkingen en begrippen: 93
1 Absolute of volstrekte rechten: 93
2 Kenmerken van een absoluut recht: 94
3 Droit de suite en droit de préférence: 96
4 Opvolging onder bijzondere titel: 97
5 Lichamelijke en onlichamelijke zaken: 99
6 Aan het rechtsverkeer onttrokken zaken: 99
7 Roerende en onroerende zaken: 101
8 Res mancipi en res nec mancipi: 102
9 Vervangbare en onvervangbare zaken: 102
10 Deelbare en ondeelbare zaken: 103
11 Vruchten: 104
B Het recht van eigendom: 106
12 Omschrijving van de eigendom; aan de eigenaar opgelegde beperkingen: 106
13 Eigendom van de grond: 108
14 Mede-eigendom: 109
I Eigendomsverkrijging: 111
15 Oorspronkelijke en afgeleide wijzen van eigendomsverkrijging; nemo plus-regel: 111
16 Oorspronkelijke wijzen van eigendomsverkrijging; toe-eigening: 113
17 Schatvinding: 114
18 Natrekking: 115
19 Vermenging: 117
20 Zaaksvorming: 117
21 Afgeleide wijzen van eigendomsverkrijging; overdracht: 118
22 De mancipatio: 119
23 Fiduciaire eigendomsoverdracht: 121
24 De in iure cessio: 122
25 De traditio: 123
a De eigendomsoverdracht door middel van traditio: 123
26 De levering: 123
27 Bezit: 124
28 Bezitsverkrijging: 127
29 Corpus bij bezitsverkrijging: 128
30 Corpus bij bezitsverschaffing van roerende zaken: 129
31 Corpus bij bezitsverschaffing van onroerende zaken: 131
32 Animus: 133
33 Houderschap:134
34 Bezitsverschaffing door de enkele wil, traditio solo animo: 135
35 Verlies van bezit: 138
36 Bewijsrechtelijke positie van de bezitter: 139
37 Interdicten: 141
38 Praetorische eigendom: 143
b De geldige titel, iusta causa: 145
39 Omschrijving van de causa: 145
40 Causaal stelsel: 146
41 Abstract stelsel: 147
42 De wil tot eigendomsoverdracht; de zakelijke overeenkomst: 149
43 De bewijsrechtelijke functie van de causa: 150
44 De prijsbetalingsregel: 151
45 De voldoeningstitel, titulus pro soluto: 153
c Beschikkingsbevoegdheid van de tradens: 155
46 Nemo plus-regel: 155
47 De verkrijgende verjaring: 157
48 Doel van de verjaring: 158
49 Vereisten voor de verjaring: 160
50 Verjaringstitel: 161
51 Goede trouw: 164
52 Verjaringsbezit: 166
53 Tijdsduur: 167
54 Actio Publiciana: 168
55 Verkrijgende en bevrijdende verjaring: 170
II Eigendomsverlies: 172
56 Vrijwillig en onvrijwillig eigendomsverlies: 172
C Beperkte rechten: 174
57 De volstrekte aard der beperkte rechten: 174
I Beperkte genotsrechten: 176
58 Erfdienstbaarheden: 176
59 Dulden of niet-doen: 178
60 Verdere kenmerken der erfdienstbaarheden: 179
61 Ontstaan en tenietgaan der erfdienstbaarheden: 180
62 Acties van de gerechtigde tot een erfdienstbaarheid: 183
63 Vruchtgebruik: 183
64 Verplichtingen van de vruchtgebruiker: 184
65 Gebruik en bewoning: 186
66 Erfpacht: 186
67 Opstal: 188
II Beperkte zekerheidsrechten: 188
68 Pand en hypotheek: 188
69 Vuistpand: 190
70 Stil pandrecht; hypotheek: 192
71 Bijzondere pandrechten: 193
72 Het voorwerp van het pandrecht: 195
73 Terughoudingspand, vervalpand, executiepand: 196
74 Executie van pand en hypotheek: 197
75 Tenietgaan van pand en hypotheek: 198
76 Meer pand-/hypotheekrechten op dezelfde zaak: 199
V VERBINTENISSENRECHT
A De verbintenis: 201
1 Begripsomschrijving: 201
2 Achtergrond: 202
3 Subject en object van de verbintenis: 203
4 Natuurlijke verbintenis: 206
5 Alternatieve verbintenis: 208
6 Facultatieve verbintenis: 210
7 Pluraliteit van schuldenaren; ondeelbaarheid en hoofdelijkheid: 211
8 Pluraliteit van schuldeisers: 214
B Nakoming en niet-nakoming van een verbintenis: 215
9 Betaling: 215
10 Schuldeisersverzuim: 217
11 Zorgvuldigheidsvereiste: 219
12 Schuld: 221
13 Tekortkoming in de nakoming; wanprestatie: 222
14 Gevolgen van de wanprestatie: 223
15 Overmacht; risico: 225
C Tenietgaan van verbintenissen anders dan door nakoming: 228
16 Dood van één der subjecten; vermenging: 228
17 Inbetalinggeving: 229
18 Verrekening ofwel schuldvergelijking: 229
19 Schuldvernieuwing: 231
20 Kwijtschelding: 232
D Bronnen van de verbintenis: 233
21 Rechtsfeiten en hun onderscheiding: 233
22 Wilsverklaring en wilsovereenstemming: 234
I De rechtshandeling: 235
23 Stilzwijgende en formele rechtshandelingen: 235
24 Verklaring zonder overeenstemmende wil: 237
25 Omzetting en wijziging van rechtshandelingen: 239
26 Simulatie; strijd met de goede zeden: 241
27 Drie leerstukken in verband met de rechtshandeling: 242
a Wilsgebreken: 242
28 De gebrekkige wil: 242
29 Dwang ofwel bedreiging: 244
30 Bedrog ofwel arglist; actio Pauliana: 245
31 Dwaling: 248
b Voorwaarde en tijdsbepaling: 251
32 De opschortende en ontbindende voorwaarde en termijn: 251
c Volmacht en vertegenwoordiging: 253
33 Vertegenwoordiging: 253
II Overeenkomsten: 255
34 Verschillende soorten van overeenkomsten: 255
35 Nevenbedingen: 257
36 Omschrijving van overeenkomst: 260
37 Derdenbeding: 261
38 Open en gesloten stelsel van overeenkomsten: 263
39 Onbenoemde overeenkomsten: 264
40 Benoemde overeenkomsten: 268
a Reële overeenkomsten: 269
41 Verbruiklening: 269
42 Bruiklening: 271
43 Bewaargeving: 272
44 Vuistpandgeving: 274
b Verbale overeenkomsten: 275
45 Stipulatie: 275
46 Boetebeding; arbitragebeding: 277
47 Stipulatieborgtocht: 279
c Consensuele overeenkomsten: 282
48 Algemeen: 282
49 Koop/verkoop: 282
50 Verplichtingen van de verkoper: levering en vrijwaring tegen uitwinning: 285
51 Verplichtingen van de verkoper: vrijwaring wegens verborgen gebreken: 287
52 Koop op proef; vervalbeding: 289
53 Huur/verhuur, pacht: 291
54 Aanneming van werk; arbeidsovereenkomst; avarij-grosse: 292
55 Maatschap: 295
56 Lastgeving: 297
57 Mandaatborgtocht: 299
58 Cessiemandaat: 300
59 Schenking: 303
III Rechtmatige daden: 305
60 Algemeen: quasi ex contractu: 305
61 Zaakwaarneming: 306
62 Ongegronde verrijking; condicties: 307
63 Quasi ex delicto: 311
IV Onrechtmatige daden: 312
64 Poenale, gemengde en reipersecutoire acties: 312
65 Noxale acties: 314
66 Open en gesloten stelsel van onrechtmatige daden: 315
67 Diefstal: 316
68 Zaaksbeschadiging; lex Aquilia: 318
69 Dierschade: 325
VI ERFRECHT
1 Opvolging onder algemene titel: 327
2 Het geroepen zijn tot de nalatenschap: 328
3 Vereisten voor erflaters en erfgenamen: 330
4 Civiel en praetorisch erfrecht: 331
5 Het testament: 333
6 De legitieme portie: 335
7 De actie van de legitimaris: 336
8 De verkrijging der nalatenschap; saisinebeginsel: 338
9 De aanvaarding der nalatenschap: 340
10 Het voorrecht van boedelbeschrijving en dat van boedelafscheiding: 342
11 De verdeling der nalatenschap: 344
12 De boedelscheiding: 346
13 Legaten: 348
14 Fideïcommissen: 350
15 Familiefideïcommissen: 353
16 Het testament van het varken: 354
PLAATSENREGISTER: 357
WOORDENREGISTER: 363
ZAKENREGISTER: 369
Rubrieken
- advisering
- algemeen management
- coaching en trainen
- communicatie en media
- economie
- financieel management
- inkoop en logistiek
- internet en social media
- it-management / ict
- juridisch
- leiderschap
- marketing
- mens en maatschappij
- non-profit
- ondernemen
- organisatiekunde
- personal finance
- personeelsmanagement
- persoonlijke effectiviteit
- projectmanagement
- psychologie
- reclame en verkoop
- strategisch management
- verandermanagement
- werk en loopbaan