De coronacrisis geeft nieuwe urgentie aan het streven naar diep werk. Hoe houd je als thuiswerker de concentratie vast in een omgeving waarin afleidingen op de loer liggen en professionele en persoonlijke verplichtingen chaotisch in elkaar overlopen? Veel mensen zoeken hun heil in het opstellen van een te-doen-lijstje, zodat ze aan het eind van de dag kunnen zien hoe productief ze zijn geweest. Toch is dit niet de meest efficiënte vorm van tijdmanagement, stelt de Amerikaanse computerwetenschapper Cal Newport in De tijdblokplanner. Omdat vooraf niet altijd duidelijk is hoe lang een bepaalde taak in beslag neemt, is de kans groot dat een te-doen-lijstje na verloop van tijd alleen maar uitdijt, met alle ontmoedigende gevolgen van dien. Het is beter om de dag op te delen in afgebakende periodes waarin we ons in opperste concentratie aan één specifieke activiteit wijden.
Newport, die het concept van timeboxing al kort aan de orde stelde in zijn bestseller Diep werk, introduceert in zijn nieuwe boek een planner om dit ‘tijdblokken' in de dagelijkse praktijk te implementeren. De kunst is om flexibel te blijven, omdat het leven, zeker in quarantaine, nooit voor honderd procent valt te plannen. Als de omstandigheden veranderen (een collega die op het laatste moment een telefonische afspraak afzegt, een huilend kind tijdens een Zoom-vergadering) dienen de tijdblokken zich óók aan te passen.
Daarnaast is het van belang om de werkdag fysiek en psychologisch af te sluiten. Zo heeft Newport lang de gewoonte gehad om zijn vrije tijd pas te beginnen na de bizarre kreet Shutdown complete! De overdrijving is opzettelijk: hoe bonter het ritueel, hoe groter de kans dat je het laat op de avond nog kunt herinneren, zodat je de neiging onderdrukt om voor het slapen gaan toch nog even die email te beantwoorden.
Jeff Bezos is een fervent bibliofiel. De Amazon-oprichter begon zijn e-commerce imperium met de online verkoop van boeken, was met zijn Kindle de drijvende kracht achter het e-book en begon met Amazon Publishing zelfs een eigen uitgeverij. Maar tot voor kort was Bezos er nog niet aan toegekomen om zélf een boek te schrijven. Met het bij Harvard Business Review Press uitgegeven Invent and Wander kan hij zich eindelijk een published author noemen. Alhoewel, The Collected Writings of Jeff Bezos is vooral een verzameling brieven die hij van 1997 tot 2019 aan aandeelhouders schreef, uitgebreid met fragmenten uit een aantal speeches en interviews (waaronder een gesprek met miljardair David Rubenstein dat eerder dit jaar al verscheen in Rubensteins boek How to Lead).
Ondanks die wat versnipperde opzet geeft Invent and Wander een goed beeld van hoe 's werelds rijkste man (zijn vermogen schommelt momenteel tussen de 150 en 200 miljard dollar) zichzelf ziet als ondernemer, leider en visionair. Zo verwijst de titel naar een techniek die Bezos omschrijft als 'geestelijk ronddolen'. Zijn beste vindingen, zoals Amazon Web Services, Alexa en Amazon Prime, zijn naar eigen zeggen bijna altijd het gevolg van een niet-lineair denken, waarbij hij de neiging onderdrukt om efficiënt te zijn, en zich in plaats daarvan laat sturen door zijn gevoel en nieuwsgierigheid.
Ook al leidt dat soms tot spectaculaire flops. Bezos geeft grif toe dat inmiddels ter ziele gegane zorgenkindjes als Amazon Restaurants, het online reisbureau Destinations, en met name de Fire smartphone het bedrijf vele miljarden dollars hebben gekost. Niet fijn natuurlijk, maar zeker geen ramp, aldus Bezos, die een onderscheid maakt tussen experimenteel en operationeel falen. De eerste vorm maakt deel uit van een leerproces, wat een stuk minder laakbaar is dan mislukkingen die het gevolg zijn van een slechte uitvoering.
Invent and Wander kan daarnaast ook gelezen worden als historisch document. Een van Bezos' sterkste punten is altijd zijn vermogen geweest om beleggers van zijn uiterst ambitieuze plannen te overtuigen - ondanks jaren van bloedrode cijfers heeft Wall Street hem nooit de rug toegekeerd. Zelfs tijdens de dotcom-crisis van 2000, toen de koers van het aandeel in een onrustbarend tempo kelderde van 113 naar slechts zes dollar, bleef Bezos rotsvast in zijn visie geloven. Toen NBC-anchor Tom Brokaw hem sceptisch vroeg: 'Weet u überhaupt hoe je het woord profit (winst) moet spellen?' antwoordde Bezos, 'Maar natuurlijk. P-R-O-P-H-E-T.'
Een aandeel Amazon is inmiddels meer dan drieduizend dollar waard.
Over Jeroen Ansink
Jeroen Ansink is journalist in New York. Hij schrijft en schreef onder meer voor HP/De Tijd, Elsevier Weekly Magazine en Fortune.com. Voor Managementboek schrijft hij interviews. Ansink voltooide een vrij doctoraal in de Letteren aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en behaalde het certificaat Business Journalism aan de Wharton Business School aan de Universiteit van Pennsylvania.
