Het begon allemaal tijdens een college Corporate Communications aan de Haagse Hogeschool. Ik onderzocht samen met mijn studenten verschillende organogrammen en de manier waarop informatie binnen een organisatie stroomt. Is het beter om informatie vanaf de top of vanaf de werkvloer te versturen? En welke rollen spelen de wandelgangen en roddelen hierbij?
Ik vroeg mijn klas: ‘Als je erachter kwam dat twee van jouw collega’s een affaire hadden, zou je daar dan over gaan roddelen? Zou je dat moeten doen?’ De studenten moesten lachen en waren het met mij eens dat dit inderdaad smeuïge informatie was. Maar de meesten zeiden ‘nee’, zij zouden die informatie voor zich houden. ‘Het zijn immers niet mijn zaken.’
Het belang van roddelen
‘Stel nou dat de CEO met de secretaresse slaapt,’ ging ik verder. ‘Ook al zit zij onderaan de hiërarchie van de organisatie, zal zij nu veel meer macht en invloed hebben dan jouw manager. En als je wat ging drinken met collega’s, en zij was erbij, zou je zeker willen voorkomen dat je hem zou bekritiseren als je wist dat zij een relatie met hem had.’
De studenten waren het daar wel mee eens. In dat geval betekent roddelen overleven.
Door deze discussie besefte ik het belang van roddelen. Maar doordat het zo’n slechte reputatie heeft, neigen de meeste mensen ernaar om er niet serieus naar te kijken.
Onderzoek
Nu was mijn nieuwsgierigheid gewekt, dus begon ik onderzoek te doen naar het onderwerp. Ik las veel artikelen waarin roddelen werd afgekeurd, werd vergeleken met pestgedrag en werd beschuldigd van het creëren van een vergiftigde werkomgeving. In de meeste artikelen die ik las, werd er bij medewerkers op aangedrongen om roddelen te vermijden en waren er tips voor managers hoe ze roddelen op hun kantoren zouden kunnen voorkomen.
Dat vond ik opvallend, gezien het aantal studies waarin wordt gesteld dat roddelen een sterke impuls van menselijk gedrag is en een centrale rol vervult in ons sociale leven. Yuval Noah Harari zegt in zijn bestseller Sapiens dat wij dankzij roddelen als menselijke soort de planeet konden domineren. Voordat we konden roddelen, waren we weinig anders dan de overige zoogdieren in de voedselketen. Door te leren roddelen, waren we in staat om vriendschappen en bondgenootschappen te sluiten, waardoor we konden samenwerken en overleven.
Begrip van bedrijfscultuur
Vandaag de dag bespreken we uiteraard niet langer welke holbewoner ons vijandig gezind is. Maar door op het werk te roddelen, hebben we een beter begrip van de bedrijfscultuur en kunnen we van de fouten van onze collega’s leren zonder dat die zelf hoeven te maken. We kunnen bondgenootschappen en vriendschappen sluiten die van grote waarde zijn voor onze carrières. Roddelen is inderdaad een heel belangrijk communicatiemiddel.
Maar dan moet je het wel goed doen. En dat is nog niet zo eenvoudig.
Sweet spot van roddelen
Onderzoek toont aan dat mensen die zeggen dat ze nooit roddelen, als sociaal onbekwaam worden gezien en dat collega’s die constant bij de koffieautomaat staan te kletsen onbetrouwbaar overkomen. Er is een optimale hoeveelheid tijd die men zou moeten roddelen – ergens in het midden – wat wij de sweet spot van roddelen noemen. Maar hoeveel tijd je aan roddelen besteedt is niet de enige factor die bepaalt of je het als medewerker of manager gaat redden. Andere elementen zijn betrouwbaarheid, waar we over roddelen, met wie we roddelen, cultuur en plaats. Deze spelen allemaal een rol in de kunst van het succesvol roddelen op het werk.
Gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, interviews en voorbeelden van televisieseries, films en literatuur, en reflecterend op mijn eigen fouten, verschaf ik de lezer met regels hoe die het beste hun voordeel kunnen doen met roddelen. Hier zijn er vast een paar:
Voor managers
- Accepteer dat je medewerkers zullen roddelen en voornamelijk over jou.
- Begrijp waardoor je medewerkers zullen gaan roddelen. Door open en transparant te zijn, kun je het minimaliseren.
Voor medewerkers
- Managers hebben een hekel aan roddelen. Zelfs als je positieve informatie bij de koffieautomaat deelt, zal je baas het verschil niet kunnen zien en zal je negatief beoordelen.
- Neem de tijd om te onderzoeken of een collega betrouwbaar is voordat je te veel deelt. Begin met minder gevoelige informatie voordat je de meest smeuïge zaken deelt.
- Zorg ervoor dat je niet betrapt wordt. Hoeveel je ook van roddelen houdt, het is het beste als het geheim blijft.
Je vindt nog veel meer tips en bruikbare informatie in het boek. Ik ben overtuigd dat je alle handvatten hebt om goed te roddelen als je het boek gelezen hebt.
Over Dominique Darmon
Dominique J. Darmon is sinds 2012 senior lecturer aan de Haagse Hogeschool. Ze doceert Internationaal Communicatiemanagement en is lid van de onderzoeksgroep Verandermanagement.
