Dat is des te opvallender, omdat juist die geloofwaardigheid zwaarder weegt dan welke andere leiderschapskwaliteit dan ook en in onze huidige maatschappij steeds relevanter wordt. Leiders moeten meer dan ooit het leiderschap verdienen.
Je hoeft de krant maar open te slaan om het belang van geloofwaardigheid te zien. Bij bedrijven, in de politiek en zelfs in de sport. Denk aan de sjoemelsoftware in dieselauto’s, die voor het eerst aan het licht kwam bij Volkswagen. Dat riep direct ethische vragen op: wist de top hiervan, en de toezichthoudende instanties? Het directe effect is een afbreuk in het vertrouwen van mensen in dieselauto’s in het algemeen of in een bepaald merk in het bijzonder. Of neem het historische stemmenverlies van de PvdA in de Tweede Kamerverkiezingen van 2017. Hoewel Nederland er post-crisis toch weer behoorlijk goed voor stond, werd het deze partij en haar achtereenvolgende leiders Diederik Samson en Lodewijk Asscher flink aangerekend dat zij medeverantwoordelijkheid hadden genomen voor een ‘rechts’ beleid.
Letterlijk houdt geloofwaardigheid in of jij het waard bent om geloofd te worden. Met andere woorden: kloppen je daadwerkelijke acties met je boodschap? Als dat niet zo is, zoals bovengenoemde voorbeelden goed illustreren, ben je het dus niet waard om geloofd te worden door je klanten, door je medewerkers, door je kiezers etc. Zij zijn er niet langer meer van overtuigd dat organisaties en hun leiders het beste met hen voor hebben of in staat zijn een adequate oplossing te bieden voor de vraagstukken van nu en de toekomst. Het directe gevolg van het verlies aan geloofwaardigheid is dat mensen hun vertrouwen verliezen in de organisatie en/of de leider en hetgeen de organisatie vertegenwoordigt. Met als gevolg daar weer van, dat ze besluiten een ander te volgen zodra ze daar de keuze voor hebben.
Wat deze voorbeelden ook duidelijk laten zien, is hoe kwetsbaar je als leider bent als je geloofwaardigheid eenmaal wankelt. De inhoudelijke boodschap raakt ondergesneeuwd en je wordt met een flinke dosis achterdocht beoordeeld, hoe goed je het ook bedoelt. Twijfel aan je geloofwaardigheid kan een inspirerende en goede visie snel om zeep helpen. Je kunt nog zulke goede intenties hebben, geweldige idealen of ronkende ideeën, op het moment dat mensen jou niet meer geloven, zullen ze er niet meer achter staan.
En dan blijft er niet zo gek veel meer over. Want een leider bestaat bij de gratie van zijn ‘volgers’. Wat bepaalt of mensen bereid zijn iemand als leider te volgen? Wat is de meest cruciale factor die volgbereidheid van mensen vergroot of verkleint? Dat is geloofwaardigheid!
Om inzicht te krijgen in het belang en de werking van geloofwaardigheid, ga ik in dit boek in op de thema’s Geloofwaardigheid en de Geloofwaardigheidsbalans. Daarbij komen vragen aan bod als: Wat is geloofwaardigheid en waarom wordt het steeds belangrijker? Wat zijn de essentiële ingrediënten van geloofwaardigheid: de 7 steunpilaren die samen de geloofwaardigheidsbalans vormen? En hoe komt het dat leiders dan tóch gedrag vertonen waarmee ze hun eigen geloofwaardigheid ondermijnen? Met deze kennis worden vervolgens 10 inconsistenties uitgewerkt. Bij elke inconsistentie laat ik aan de hand van praktijkvoorbeelden zien wat de risico’s van bepaald gedrag kunnen zijn, hoe je ze kunt signaleren én reik ik praktische handvatten aan om te bouwen aan je eigen geloofwaardigheid.
Marc Dortu is eigenaar van organisatieadviesbureau Convergent en heeft ruim vijfentwintig jaar ervaring als organisatieadviseur, trainer en verandermanager in de (semi)publieke sector. Hij is als manager organisatieontwikkeling verbonden aan de gemeente Den Haag. Hij is de auteur van Hoe word je een geloofwaardig leider?
Over Marc Dortu
Marc Dortu is eigenaar van organisatieadviesbureau Convergent en heeft ruim vijfentwintig jaar ervaring als organisatieadviseur, trainer en verandermanager in de (semi)publieke sector. Hij is als manager organisatieontwikkeling verbonden aan de gemeente Den Haag. Eerder schreef Marc Dortu het boek 'Je ziet het niet vanzelf!'
