‘Wat een lef!, hebben we naar elkaar uitgeroepen na het lezen van De wereld is rond. En precies dat is de doorslaggevende factor geweest om het uit te roepen tot winnaar’, schreef de jury onder leiding van Peter de Roode over het winnende boek van Jo Caudron, een van de digitale pioniers van Vlaanderen, die al in 1994 een webagency opende. ‘Dit boek deed ons met de ogen knipperen, nam ons mee in een gedurfd verhaal. Jo Caudron trok ons moeiteloos mee naar zijn wereld in 2030. Daarin hebben we de Metastorm zoals hij die noemt overleefd en zijn we in staat gebleken er met zijn allen zelfs een positieve toekomst van te maken. Positief in wonen, werken, mobiliteit, duurzaamheid, onderwijs, noem maar op. Deze auteur schuwt de grote thema's niet, weet zeer helder te duiden wat er momenteel in de wereld gaande is en smeedt vervolgens een volstrekt authentiek en vooral optimistisch toekomstplan.’
Van harte gefeliciteerd. U was goed voorbereid met het digitale vuurwerk dat u liet ontsteken en de champagne die u werd aangereikt. Had u erop gerekend?
Nee, om eerlijk te zijn niet. Ik vond het al fantastisch dat mijn boek bij de vijf genomineerden zat. Natuurlijk wilde ik graag dat dit boek impact zou hebben, maar ik had verwacht dat het trage impact zou zijn. Dat vuurwerk leek mij wel gepast voor een feestelijke gelegenheid als deze. We moeten ons immers aanpassen aan de huidige crisistijd, nietwaar? De champagne was ook voor mij een verrassing. Mijn echtgenote kwam er de trap mee opstormen.
Wat denkt u dat deze onderscheiding voor het boek kan betekenen?
In België liep het al goed. Totdat het land in lockdown ging, hield ik drie of vier presentaties per week. De reacties waren heel positief: men vindt het een gedurfd boek. Er zijn er tot nu toe bijna vierduizend van verkocht. De uitgeverij, Pelckmans Pro, is zeer tevreden. Maar het boek wordt niet alleen gelezen door mensen met een professionele interesse. Ik heb meegemaakt dat mensen na een presentatie met een hele stapel de deur uitliepen, een boek voor elk gezinslid. ‘Je hebt me weer optimistisch gestemd over de toekomst’, kreeg ik te horen. Heel prettig, want vanuit die gedachte ben ik twee à drie jaar geleden ook begonnen met schrijven. Ik merkte dat ik zelf ook pessimistisch was over de toekomst, dus wilde ik onderzoeken met een scenario voor 2030 of dat gevoel gerechtvaardigd was. Twee weken voor de lockdown is ook de Engelstalige editie verschenen, vooral om te verkopen tijdens evenementen waar ik als spreker zou optreden. Die gaan nu niet door. Daarom is deze prijs zeer welkom. Het Managementboek van het Jaar wordt ook in België beschouwd als een instituut. En hopelijk breekt het boek nu ook door in Nederland.
U heeft vijf boeken geschreven, aanvankelijk over praktischer onderwerpen zoals social media en de toekomst van de mediasector. Met De wereld is rond doet u een veel grotere greep. Is dat wat u bedoelt met gedurfd?
Voordat ik ging schrijven, heb ik de opzet ervan met mijn collega’s van mijn adviesbureau Scopernia besproken. Ik heb gezegd: dit boek kan the end of my story betekenen. Wij werken voor grote corporates en het risico bestond dat zij zouden zeggen: wat is dit voor een hallucinant slecht boek? Dat was het einde van mijn carrière geweest. Gelukkig is de ontvangst goed geweest. Mijn uitgeefster Elisabeth Torfs zei dat het boek haar deed denken aan Yuval Noah Harari en Steven Pinker. Ik wil mijzelf niet vergelijken met die twee, maar het is wel mijn ambitie veel meer mensen te bereiken.
Met de titel, De wereld is rond, verwijst u naar Thomas Friedmans boek, De aarde is plat. Waarom? Hoe verhouden die boeken zich tot elkaar?
Begrijp me niet verkeerd, ik wil mij niet afzetten tegen Friedman. Eigenlijk verwijs ik pas aan het einde van mijn boek naar Friedman. Maar ik kijk wel anders aan tegen de gevolgen van de globalisering en de technologische ontwikkelingen. Hij voorspelt een level playing field. Maar inmiddels is wel duidelijk dat de afstanden in een platte wereld ook veel groter zijn geworden. Denk aan de sourcing van de mondmaskers, die nu zo hard nodig zijn. Die blijken wij helemaal niet meer zelf te kunnen maken. Als er iets fout gaat, zoals nu blijkt tijdens deze coronacrisis, dat heeft die platte aarde veel negatieve neveneffecten. We zijn niet meer in staat de dingen die wij echt nodig hebben lokaal te produceren, we zijn lokaal niet veerkrachtig en weerbaar. Warren Buffett heeft het wel eens over The Big One gehad, een gebeurtenis die alles op zijn kop zet. Welnu, die maken we nu mee.
In uw analyse verwijst u vaak naar andere auteurs, naar Feitenkennis van Hans Rösling, naar De Donuteconomie van Kate Raworth. Hoe gaat u te werk?
Ik lees zelf bitter weinig, moet ik erkennen. Ik doe geen klassiek bronnenonderzoek, ik absorbeer dingen, inzichten uit online bronnen, lang voor ze ooit in een boek of studie komen, en baseer daar dan mijn eigen verhaal op. Als iemand anders al een bepaalde verklaring voor een ontwikkeling heeft gegeven, ga ik dat niet nog eens doen. Daarom verwijs ik ruimhartig. Ik zie het als ‘connecting the dots’. Zo ga ik eigenlijk altijd te werk. Ik heb nu al het materiaal klaarliggen voor een nieuw boek, ‘De wereld na corona’.
Het boek kent twee niveaus: het is zowel filosofisch als praktisch. U presenteert zelfs een model, het SUPERchange-model. Is dat uw antwoord op de uitdagingen van de toekomst?
Met dat model probeer ik toch een beetje de consultant in mij te verkopen. In feite is het niet zo ingewikkeld, het model is common sense. SUPER staat voor see, understand, plan, enable en run. Eerst moet je zien wat er gebeurt. De volgende stap is: begrijp je het ook? Als je het begrijpt, kun je gaan plannen, dan krijg je houvast. En zo verder. De laatste twee hoofdstukken zijn inderdaad heel praktisch, daar kan iedereen zelf mee aan de slag.
Over Hans van der Klis
Hans van der Klis is freelance journalist. Hij schrijft regelmatig artikelen voor Managementboek.
