Lia Bijkerk en Titia van der Ploeg leggen uit waarom ze daar zo zeker van zijn: 'De actiekaarten zijn ontwikkeld aan de hand van de nieuwste inzichten in breinleren. Ook hebben we ze in de afgelopen jaren uitgebreid getoetst in onze eigen workshops en trainingen. Bovendien hebben we ze onderworpen aan een kritisch publiek van trainers en docenten die erg enthousiast waren en ze meteen wilden aanschaffen.'
Na deze overtuigende woorden en aantal lovende woorden van het kritische publiek ben ik nieuwsgierig. Wordt de belofte waargemaakt? Gaat 'Aan het werk met actiekaarten' echt het verschil maken voor alle deelnemers die ik nog zal gaan trainen? Uitgebreide handleiding De zeer uitgebreide handleiding bestaat uit twee delen. Allereerst de theoretische achtergrond van de actiekaarten en de mogelijke vooroordelen (ja-maar waarom zou ik deze kaarten gebruiken?).
Het tweede deel van de handleiding gaat over de praktijk. Aan de hand van duidelijke overzichten kun je als gebruiker van de Actiekaarten in een oogopslag zien welke kaart je voor welk doel kunt inzetten en welk materiaal je daarbij nodig hebt.
Je kunt een kaart inzetten om kennis te toetsen, de deelnemers een creatieve opdracht te laten maken of om hen te laten reflecteren. Je kunt de kaarten zowel in individueel als in teamverband gebruiken. De opdrachten op de actiekaarten zijn zo geschreven dat ze de verschillende talenten en interesses van mensen aanspreken.
Deze talenten zijn gebaseerd op de acht verschillende intelligenties die Howard Gardner onderscheidt: verbaal-linguïstisch, logisch-mathematisch, visueel-ruimtelijk, muzikaal-ritmisch, lichamelijk-kinesthetisch, naturalistisch, interpersoonlijk en intrapersoonlijk. Uiteraard leggen de auteurs uit wat elke intelligentie precies inhoudt en hoe deze in de werkvormen op de Actiekaarten zijn verwerkt.
De Actiekaarten hebben een vaste opbouw. Aan de kleur van de kaart kun je zien welke intelligentie wordt aangesproken. Zowel op de voorkant als op de achterkant wordt aangegeven of de kaart geschikt is voor toetsing, het uitvoeren van een creatieve opdracht of voor reflectie. Elke kaart bevat een titel, werkwijze en voorbeeld. Op deze manier weet de deelnemer wat hij van de kaart kan verwachten.
De nieuwste inzichten in het breinleren spelen een belangrijke rol in 'Aan het werk met Actiekaarten. Bijkerk en Van Der Ploeg leggen beknopt, maar duidelijk uit wat breinleren precies is en welke breinleerprincipes terugkomen in de Actiekaarten. De breinprincipes die zij gebruiken zijn: herhaling, prikkelen van emotie, het gebruik van alle zintuigen en actief aan de slag.
De kaarten helpen om de kennis te verwerken die de deelnemers hebben opgedaan tijdens een training of les. Afhankelijk van je doel kun je ervoor kiezen om de deelnemers zelf een kaart te laten kiezen op basis van kleur (en dus op basis van het type intelligentie) of op basis van de soort opdracht, namelijk: toetsen, creatieve opdracht of reflecteren. Het meest effectief is volgens de auteurs om als trainer of docent verschillende soorten kaarten aan te bieden waarmee én de kennis getoetst kan worden en de kennis op andere manieren verwerkt kan worden. Op deze manier wordt het leren gestimuleerd door in ieder geval het breinprincipe herhaling aan te spreken.
De liefde van beide auteurs voor het trainersvak is groot! Zonder uitzondering zijn alle Actiekaarten even aansprekend. De kleuren, de vaak aansprekende en nieuwsgierigmakende titels van de kaarten en de duidelijke uitleg en het daarop volgende voorbeeld van de opdracht maken het gebruik van deze kaarten tot een feest. Zowel voor de trainer en docent als voor de deelnemers en studenten. De duidelijke handleiding is een mooie aanvulling op de set kaarten. De daarin opgenomen overzichten zorgen ervoor dat je als trainer en docent in een oogopslag kunt zien wat je de deelnemers en studenten kunt aanbieden.
Dit is weer een werkvorm die ik standaard bij me zal hebben tijdens trainingen en waar zowel ik als de deelnemers aan mijn trainingen veel plezier en profijt van zullen hebben. De belofte die Bijkerk en Van Der Ploeg doen hebben ze wat mij betreft ruimschoots waargemaakt!
Over Amber Zwartbol
Amber Zwartbol is onderwijskundige (bij een overheidsinstantie).