Met het schrijven van 'Vertellen is nog geen trainen' had het echtpaar voor ogen om het beste boek op het gebied van training te maken. Het boek is zowel geschikt voor de beginnende als voor de meer ervaren trainer. Het is een bekend gegeven: trainers leggen vaak uit. Evenzeer is bekend dat ze weten dat veel uitleg niet effectief is en toch volharden ze in veel uitleggen. Hoe komt dat? De auteur beantwoorden de vraag weliswaar niet zo expliciet, maar het zal ongetwijfeld te maken hebben met het ontbreken van duidelijke leerdoelen. Daarnaast kan het antwoord gezocht worden in het feit dat trainers de begrippen training, instructie, educatie en leren met het grootste gemak door elkaar halen. De essentie van de boodschap van Harold Stolovitch en Erica Keeps is 'leerlinggericht en prestatiegericht'. Hiermee wordt bedoeld dat niet de inhoud maar de leerling centraal staat en niet het leerdoel maar het prestatiedoel voorop staat. Ik kan me hierin vinden, hoewel ik de term 'leerlinggericht' wat ongelukkig vind gekozen: het refereert te veel aan een onderwijssetting, terwijl het boek zich daar niet primair op richt. 'Deelnemergericht' had me een betere keus (of: vertaling) geleken. 'Kennisoverdracht is niet de doelstelling, maar transformatie van de leerling', om het in woorden van de auteurs uit te drukken. In één van de eerste hoofdstukken wordt u getrakteerd op nuttige kennis over de hersenen. De belangrijkste boodschap is dat u zich geen zorgen moet maken over de opslag van informatie maar eerder over het terugzoeken. Juist dit laatste punt benutten Stolovitch en Keeps in de door hun ontwikkelde methodiek. Het boek is prettig leesbaar en staat vol met interessante wetenswaardigheden. De auteurs vatten de vele tips en trucs aan het eind van elk hoofdstuk overzichtelijk samen, zodat u zelf kunt controleren of u de essentie heeft begrepen. Een belangrijk onderdeel in het boek vormt het onderscheid tussen declaratieve kennis (feitenkennis) en procedurele kennis (kennis over het 'hoe'). Het blijkt, aldus de auteurs, dat experts hun procedurele kennis over een langere periode hebben geleerd, maar deze op een declaratieve manier overbrengen. Anders gezegd: procedurele kennis kan niet zomaar worden omgezet in declaratieve kennis. Andersom is ook waar. De betekenis hiervan lijkt me zeer groot voor organisatie. Kennisprofessionals moeten dus niet alleen ondersteund worden bij het overdragen van feitenkennis, maar zullen ook geholpen moeten worden met de te nemen stappen waarin ze deze kennis overdragen. Daarmee lijkt het boek niet alleen bedoeld te zijn voor trainers maar ook voor HRM-specialisten en andere MD-deskundigen. 'Vertellen is nog geen trainen' biedt veel onderwerpen aan waarin u zich als trainer verder kunt verdiepen, zoals het maken van tests of een stappenmodel voor het ontwikkelen van een goede training. In elk hoofdstuk wordt verwezen naar nog meer (Engelstalige) literatuur zodat u zich niet hoeft af te vragen wat er verder over het betreffende onderwerp is geschreven. Al met al een zeer nuttig en bovenal lezenswaardig boek voor trainers.
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.