Joachim De Vos is professor Scenarioplanning binnen de Universiteit Gent en mede-bedenker van Tomorrowlab. In de dertien hoofdstukken van zijn boek Why innovation fails geeft hij antwoord op de vraag waarom innovaties niet lukken en legt hij uit hoe het wel lukt. Het is een origineel Nederlandstalig boek, geschreven door een Belgische auteur, met veel internationale voorbeelden en verwijzingen. Het is daarom bevreemdend dat het boek een Engelstalige titel heeft, maar dat terzijde.
Kodak
In het eerste deel is het lezen van het hoofdstuk ‘Kodak: de kost van foutief innoveren’, een goede investering van de tijd van de lezer. De neergang van Kodak is een meer dan bekend verhaal. Maar De Vos heeft zijn huiswerk erg grondig gedaan, onder andere door gesprekken met de uitvinder van de digitale camera. Kodak was één van de eerste organisaties die een digitale camera ontwikkelende, maar besloot de nieuwe technologie te negeren. Het uitgebreide verhaal is zo helder beschreven, dat de lezer zich regelmatig zal afvragen ‘Doen wij dat ook zo?’
Succes-Sleutels
Honderdnegentig van de tweehonderdnegentig pagina’s van het boek gaan in op de vraag hoe je innoveren wel tot een succes kunt brengen. Dat doe je door aandacht te besteden aan Zeven Sleutels tot Succes die de auteur elk in een apart hoofdstuk beschrijft. In bijvoorbeeld de Sleutel, ‘Is je organisatie Future Fit’ bespreekt De Vos de ‘Future Fitness Formule’. Een organisatie kan hiermee inschatten hoe goed ze er op innovatiegebied voor staan. De elementen van de formule zijn toekomstvisie, wendbaarheid, snelheid en ervaring.
De Vos bespreekt bij de sleutel ‘Innovatie structureren’, een twaalftal obstakels, geordend naar underserved need en solution. Het gaat hierbij om obstakels zoals time to market, extern samenwerken, open innoveren, gebrek aan coördinatie, innovatiecultuur of marketing van innovatie en senior managementsupport. Bij de sleutel ‘Scenario’s als kern van je innovatiestrategie’, illustreert De Vos de techniek en waarde van scenarioplanning aan de hand van ontwikkelingen in de gezondheidszorg.
Teamsamenstelling
Volgens De Vos vraagt een succesvol innovatietraject om een divers samengesteld team. Het is volgens hem goed om te weten op welke manier een teamlid informatie verwerkt en waar hij goed in is. De Vos onderkent twaalf verschillende profielen, gegroepeerd naar uitvinders, denkers, beslissers en doeners. Om een innovatieteam zo goed mogelijk samen te stellen is volgens hem belangrijk een mix te hebben van verschillende profielen.
Dimensies
Why innovation fails is een boek met veel opsommingen, zoals de twaalf profielen die nodig zijn in een innovatieteam, de eerdergenoemde sleutels, of de twaalf dimensies die nodig zijn om een innovatie mogelijk te maken. Het behouden van het overzicht van waar je in het boek bent, wordt door al deze opsommingen bemoeilijkt. Oh ja, de twaalf dimensies die een innovatie mogelijk maken zijn onderverdeeld in vier domeinen: het innovatieproces zelf, kennis en competenties, organisatieondersteuning en cultuur.
Informatieverwerking
Naast de manier waarop teamleden kennis absorberen is het volgens De Vos cruciaal om te kijken welke beslissingen op welk niveau bij een innovatieproces moeten worden genomen. Beslissingen die verschillen in complexiteit. De Vos heeft het dan niet over technische complexiteit, maar over de tijdshorizon waarover je moet kunnen kijken én beslissen. Ieder mens heeft volgens De Vos een limiet waar het gaat om de complexiteit van informatie die hij kan verwerken. De auteur geeft een verhelderende ordening van wat per niveau in een organisatie vereist is voor wat betreft dat vermogen.
Ervaring
Je merkt aan alles dat De Vos diep in de materie zit en dat hij niet alleen adviseert en schrijft over het onderwerp, maar er ook als ondernemer er ervaring mee heeft. Zijn ervaringen en de gesprekken die hij met diverse deskundigen voerde, beschrijft hij op een prettig leesbare wijze. Het is jammer dat De Vos geen tijd heeft gevonden voor een trefwoordenlijst of een index, wat het opzoeken van een naam of onderwerp een stuk makkelijker had gemaakt. De Vos verantwoordt zijn bronnen in de tekst en ook achter in het boek.
Praktijkvoorbeelden
Het is een gemiste kans dat in de (Engelstalige) titel van het boek de nadruk ligt op ‘falen’, terwijl Why innovation fails betrokkenen juist helpt bij het succesvol laten verlopen van een innovatieproces. De Vos richt zich in zijn boek (zoals het in het Belgisch-Nederlands heet) op onder meer de bedrijfsleider, onderwijsverantwoordelijke, politiekverantwoordelijke en zorgverantwoordelijke. Hij wil hen helpen inzicht te krijgen in de geheimen van de toekomst en hoe ze kunnen bouwen aan de toekomst. Vooral de tweede belofte maakt De Vos in het boek waar. Het boek is een aanrader voor managers en leiders van innovatieprocessen. De auteur geeft de lezer veel handvatten, of in zijn woorden, ‘sleutels’, om grip te krijgen op het innovatieproces. Bij het goed toepassen van de handvatten die De Vos aanreikt is een innovatieproces beheersbaar. Hoewel het boek vol staat met theorieën, modellen en schema’s, is het leesbaar door de vele korte en langere praktijkvoorbeelden. Het is een rijk boek, goed geschreven met een mooie lay-out en het boek staat vol met praktische handreikingen.
Over Rudy Kor
Rudy Kor is zelfstandig organisatieadviseur en auteur van diverse managementboeken. Tot voor kort werkte hij (als senior partner) bij Twynstra Gudde. Hij startte zijn werkzame leven bij Philips in Eindhoven. Als adviseur helpt hij (project)managers bij het effectiever inrichten van hun projecten. Als veellezer wordt hij gedreven door nieuwsgierigheid en schrijft regelmatig boekrecensies.
