Heineken na Freddy, de strijd van een Nederlands wereldconcern

Stefan Vermeulen, voormalig redacteur bij Quote, heeft een boek geschreven over de recente ontwikkelingen bij het bierconcern Heineken. In de proloog wordt het begin van de periode van Freddy Heineken als bestuurder weergegeven. Dit geeft een mooi inzicht in waarom bepaalde besluiten later zijn genomen. Vervolgens wordt in twee delen de geschiedenis beschreven.

Het eerste deel heet ‘De erfenis’ en gaat in op de overdracht van Freddy Heineken naar de nieuwe bestuurders en hoe Freddy zijn rol invulde als voorzitter van de raad van commissarissen. Hieruit blijkt heel duidelijk dat Freddy, hoewel afgetreden als bestuursvoorzitter, in de praktijk toch wel de beslissingen nam. In de biermarkt gebeurden in die jaren veel overnames (veel van de huidige concerns als Interbrew en SABMiller werden in die tijd samengesteld), maar Freddy Heineken wilde het concern zelfstandig houden en had als uitgangspunt dat de schulden niet meer mochten zijn dan het eigen vermogen. Hierdoor was Heineken slechts in beperkte mate in staat om overnames te doen, waardoor haar marktpositie verslechterde. Fusies, waarbij de familie Heineken een deel van de macht zou overdragen, waren al helemaal niet bespreekbaar.

Het tweede deel - ‘Een nieuw tijdperk’ - gaat in op de periode na het overlijden van Freddy Heineken, als zijn dochter en schoonzoon aan de macht komen. Deze schoonzoon, Michel de Carvalho, heeft carrière gemaakt in de Londense bankenwereld en staat meer open voor overnames en fusies. Dit heeft succes, Heineken kan een aantal overnames in de wereld doen, waardoor het haar marktpositie verstevigt. Het boek eindigt tenslotte met het aantreden van de derde generatie Heineken, Alexander de Carvalho als lid van raad van beheer van Heineken Holding.

Het boek geeft een mooi chronologisch opgebouwde historie van de ontwikkelingen binnen Heineken, waarbij de nadruk ligt op fusies en overnames. Over interne reorganisaties wordt wel iets geschreven, maar de focus ligt op het externe positie van Heineken. Af en toe wordt er wat vrij omgesprongen met tijdsperiodes, er zit soms overlap in de hoofdstukken, dit is af en toe verwarrend. Interessant is de persoonsbeschrijving van de voorzitters van de raad van bestuur, dit geeft een mooi beeld hoe mensen tot besluiten komen.

Saillante details bevat het boek ook, waarschijnlijk zonder dat de schrijver dit zelf weet. Heineken is groot geworden door marketing en reclame, daar hield Freddy Heineken zich zelf mee bezig. Wie kent niet de slogan Heerlijk, Helder Heineken.. Zo werd in 2005 door Heineken besloten dat het niet de Formule 1 wilde sponsoren: alcohol en autoracen gaan niet zo goed samen. Recent, na publicatie van het boek, heeft Heineken aangekondigd de Formule 1 te gaan sponsoren. Dit zijn mooie voorbeelden van hoe concerns van mening kunnen veranderen in de loop van de tijd.

Na ABN AMRO, Ahold en KPN is dit een nieuw boek over een wereldconcern uit Nederland, met hoogtepunten en dieptepunten. Interessant is om te lezen hoe een man, Freddy Heineken, een concern kon opbouwen in de loop van de jaren, maar toch ook weer een bijna kapot kon maken (door nee te zeggen tegen overnames en vast te houden aan zijn uitgangspunten). Gelukkig heeft men bij Heineken tijdig kunnen bijsturen waardoor er nog steeds een wereldconcern staat die een grote positieve uitstraling voor Nederland in de wereld heeft. Hoewel het, zoals de schrijver ook concludeert, heel anders had kunnen lopen. Heineken had alle kaarten in handen om ‘s werelds grootste bierbrouwer te worden.

Het boek is makkelijk leesbaar, is vlot geschreven en bevat leuke anekdotes die door de schrijver in vele interviews zijn verzameld. Jammer is wel dat hij geen toegang heeft gehad tot de familie De Carvalho, dat zou een leuke toevoeging zijn geweest. De raad van bestuur van Heineken heeft wel meegewerkt en dat maakt het boek een mooie kroniek van een historisch Nederlands bedrijf!

Jan Hoogstra is zelfstandige, IT-consultant. Hij voert opdrachten uit op het gebied van beoordeling en advisering over IT-gerelateerde onderwerpen in de zorgbranche. Zo is hij programmamanager, projectmanager en adviseur op het gebied van bijvoorbeeld IT-strategie en pakketselecties.