The Mindful Leader beschrijft een 7-tal manieren waarop je je persoonlijke effectiviteit als persoon, leider, je omgeving en de organisatie waarvoor en waarmee je werkt kan vergroten. Het is een boek wat je tot nadenken aanzet over je eigen functioneren en optreden. Bunting maakt met zijn beschrijving en boodschappen duidelijk dat je effectiever wordt als je waardevrij en met een open mind gedragingen en gebeurtenissen kunt waarnemen. Dat lijkt eenvoudig, maar na het lezen van het boek blijkt dat een hele reis waarbij Bunting door middel van onderzoek, casussen en concrete tips nuttige inzichten geeft.
Wat is eigenlijk mindfulness? Bunting beschrijft dit als een ‘ontvankelijk bewustzijn van onze gedachten, emoties, lichamelijke sensaties en omgeving in het hier en nu’. In het vervolg van het boek wordt op diverse plaatsen duidelijk dat wij vaak zeer geconditioneerd zijn om het negatieve te zien, weerstand hebben tegen veranderingen of dat het gaat om de eigen bevrediging en profilering. Door deze houding en gedragingen staan we vaak gekleurd tegenover nieuwe ideeën of het functioneren van mensen en organisaties. Dat straalt af op de manier waarop je als persoon een ander tegemoet treedt. Het oordeel ligt als het ware al klaar. Onderzoek toont hierbij aan dat dergelijk geconditioneerd ‘negatief’ gedrag vaak afkomstig is vanuit het verbloemen van onze eigen onzekerheid of onvermogen om anderen niet in de kracht te durven zetten.
Bunting beschrijft in 7 hoofdstukken welke manieren er zijn om meer ontvankelijk en met meer compassie waardevrij te oordelen zonder dat dat resulteert in besluitenloosheid of soft gedrag. De 7 manieren – niet letterlijk de titels van de hoofdstukken – die aan de orde komen zijn:
1. Wees aanwezig
2. Neem verantwoordelijkheid
3. Leiderschap op basis van waarden
4. Visie als inspiratiebron
5. Cultiveer beginnersgeest
6. Zet anderen in hun kracht
7. Voed anderen met liefde
Ik vind hierbij het woord ‘manier’ overigens wel ‘gemaakt’ overkomen, daarbij lijkt het aangeleerd en een kunstje. Na het lezen van het boek wordt duidelijk dat het ‘leren’ van deze manieren om een effectievere en mindful leider te worden zeker oefening behoeft. En dat het hierbij gaat om openheid en oprechtheid, die authentiek is en geen zichtbaar aangeleerd gedrag mag zijn.
Elke manier – om het zo toch maar te blijven benoemen – wordt concreet gemaakt door het beschrijven van situaties en voorbeelden. De auteur beschrijft effectief en minder effectief gedrag, met vaak ook de bijbehorende effecten. Elke manier zou het waard zijn om verder uit te diepen, maar tegelijkertijd is dit ook de kracht van het boek. Immers de kernboodschap wordt in de verschillende hoofdstukken wat mij betreft duidelijk.
Vaak zijn we gericht op het beoordelen of veroordelen van bepaalde situaties, snel resultaat boeken of de eigen mening en gedachten – al dan niet via een (creatieve) weg – te bereiken. Bunting maakt ons duidelijk dat wanneer wij open en zonder waardeoordelen situaties en mensen tegemoet treden, wij veel meer in staat zijn op objectief waar te nemen, te luisteren en het beste uit mensen en organisaties te halen. Tegelijkertijd geeft hij hierbij aan dat het afleren van onze gewoonten ook een proces is van vallen en opstaan, maar dat dit niet erg is zo lang je maar wenst te leren en ook ervoor zorgt dat je transparant en authentiek bent en ‘foute’ gedragingen ook benoemt en bespreekbaar maakt. Het mindful opereren staat niet synoniem voor slap handelen van een leider. Juist het duidelijk met open mind en concreet bespreekbaar maken van lastige onderwerpen om mensen of organisaties te ontwikkelen – maar zonder gemeen te worden – is mogelijk door de acceptatie die je als persoon laat zien. Focus op de mogelijkheden in plaats van de onmogelijkheden, want dan komt het oordeel weer direct naar boven. Reflecterend op zichzelf geeft de auteur hierbij aan dat het geen eenvoudige weg is en er ook een is die een leven lang om onderhoud en oefening vraagt.
Bunting sluit af met een aantal opmerkingen over wat de transformatie naar een mindful leider oplevert, bijvoorbeeld: ‘…. jouw geluk is niet alleen een geschenk voor jou, maar ook voor degenen wier leven je beroert’.
Over Frank van Kuijck
Frank van Kuijck is een onafhankelijk en zelfstandig professional in toezicht en advisering binnen de publieke sector. Hij is oprichter en eigenaar van het adviesbureau Toetssteen BV. Daarnaast is hij associate partner bij TransitiePartners. Hij heeft een achtergrond als Partner in de audit en adviespraktijk bij Deloitte en is docent Auditing aan de UVT Tilburg.