Perspectieven op leiderschap - 'Een toevoeging'

Wat maakt iemand nu een goede leider? Jaap Boonstra beschrijft in de inleiding van het boek ‘Perspectieven op leiderschap’ een aantal kenmerken van een goede leider. Maar een leider heeft (helaas) ook altijd een aantal mindere karaktereigenschappen. In het boek heeft hij een aantal auteurs gevraagd om vanuit verschillende perspectieven leiderschap te beschrijven. Dit levert een aantal interessante perspectieven op. In het boek worden de volgende perspectieven door deze auteurs beschreven:

- Resultaatgerichte leider door André de Waal

- Ondernemende leider door Rudy Kor en Britta Gielen

- Visionaire leider door Hans van der Loo

- Betekenisvolle leider door Jaap Boonstra

- Tegendraadse leider door René ten Bos

- Bestuurlijk leider door Mark van Twist

- Horizontale netwerkleider door Annemieke Roobeek

- Androgyne leider door Janka I. Stoker

Dit zijn bekende namen vanuit de managementliteratuur en dat geeft aanzien aan het boek. Het boek is af en toe best wel wetenschappelijk opgezet, met veel verwijzingen en voetnoten naar andere schrijvers. Dit vond ik met name in de beginhoofdstukken nog wel eens storend, dan was het lastig lezen. Toch zijn het over het algemeen interessante perspectieven en het is mooi dat het in een boek is gebundeld.

Het hoofdstuk over de betekenisvolle leider en de laatste twee perspectieven, horizontale netwerkleider en androgyne leider, sprongen er wat mij betreft bovenuit. Deze zijn echt gericht op de huidige cultuur en de huidige trend van diversiteit.

De betekenisvolle leider geeft zin aan zijn/haar werk en aan dat van anderen. Zij stellen een doel aan de organisatie en werken daarnaartoe. Mooi voorbeeld daarbij was de rioolzuiveraars van Parijs, die binnen een paar jaar weer zalm wilden zien zwemmen in de Seine. En dat lukte… betekenisvolle leiders realiseren veranderingen en inspireren anderen daarin. Zij zijn omgevingsbewust en sociaal bewust. Een mooi voorbeeld hoe dat niet moet hebben we recent gezien bij de beloningsdiscussie bij ING. Storytelling is ook een kwaliteit van de betekenisvolle leider, het kunnen schetsen van het toekomstbeeld, alsmede het maken van verhalen. Een fantastisch voorbeeld is de politieagent uit Zuid Afrika, die zelf heeft gezorgd voor een veilige omgeving.

De horizontale netwerkleider is gericht op netwerkend leiderschap in ecosystemen, waarbij met behulp van nieuwe technologie innovaties worden ontworpen. Dit zie ik echt als de toekomst. Het dilemma met de huidige aansturing van organisaties door managers herken ik erg, waar stuur je nu op en hoe kun je bijsturen? Dit vraagt ook het overbruggen van een generatiekloof tussen Generatie X (gericht op materiele zaken) en Generatie Y (gericht op zingeving).

De androgyne leider combineert zowel masculiene als feminiene kwaliteiten. Daarbij speelt erg de discussie over diversiteit en het quotum van vrouwen aan de top. Alhoewel je masculien niet met mannelijk en feminien niet met vrouwen moet associëren, komt dit er in de praktijk wel vaak op neer. Een goede androgyne leider hoeft dus niet persé een man of vrouw te zijn, maar moet wel mannelijke en vrouwelijke kwaliteiten kunnen combineren. In het hoofdstuk worden zowel een aantal vrouwelijke als mannelijke voorbeelden gegeven.

Het boek is erg interessant, mooi dat zoveel perspectieven op leiderschap in één boek samengevat zijn. De doelgroep van het boek vind ik nog wel wat verwarrend, het is redelijk wetenschappelijk ingestoken, niet alle hoofdstukken lezen lekker weg. De hoogtepunten zaten wat mij betreft aan het eind van het boek. Al met al zeker een toevoeging voor de boekenkast van veel managers/leiders.

Jan Hoogstra is zelfstandige, IT-consultant. Hij voert opdrachten uit op het gebied van beoordeling en advisering over IT-gerelateerde onderwerpen in de zorgbranche. Zo is hij programmamanager, projectmanager en adviseur op het gebied van bijvoorbeeld IT-strategie en pakketselecties.