Aangezien ik inmiddels ook veel met Machiel samenwerk, begon ik niet geheel onbevangen aan dit boek. Kleine disclaimer dus qua objectiviteit. Wel heb ik geprobeerd zoveel mogelijk de plussen en minnen te benoemen.
Centraal in het gedachtegoed van der Hagen & Willemsen staat de expertise van de interne adviseur. Dit is het fundament. Als adviseur ‘ben je ergens van', dit maakt je steviger. De zin ‘Love your topic, it will show' blijft bij mij hangen. Vanuit mijn vak weet ik dat bevlogenheid vele bronnen heeft, maar op inhoud en expertise uitgedaagd worden is voor veel mensen een belangrijke bron. Dit geeft namelijk een bepaalde vrijheid om te acteren, een basis om op terug te vallen en het gevoel ergens ‘competent' in te zijn.
Het eerste hoofdstuk brengt meteen de scherpte erin en haalt je uit een chille leesmodus. Wat is jouw expertise? In hoeverre voel jij je adviseur? Gaandeweg in het boek komen er veel vragen voorbij die je als (intern) adviseur aanzetten tot nadenken over de aspecten in het ontwikkelmodel van van der Hagen & Willemsen:
1. Het speelveld: Waar beweeg jij je in als adviseur? Wie is jouw klant? Wie is de doelgroep? Welke andere actoren en relaties zijn er in het speelveld? Het speelveld gaat dan ook over het samenspel tussen de actoren, maar ook over de geschiedenis en cultuur van de organisatie waar jij je in beweegt.
2. De persoon: Wie ben jij zelf als adviseur? Wat zijn jouw waarden, overtuigingen, talenten en schaduwkanten? Wanneer je deze van jezelf scherp hebt, kun je je makkelijker verbinden met de ander en helpt het je om onder druk ‘breed' te blijven en contact te blijven maken met de ander en jullie gezamenlijke resultaat. Van der Hagen & Willemsen brengen hierin een groot scala aan theorieën aan bod van de tactieken rondom ‘sensing' tot het persoonlijk energiemanagement van adviseurs.
3. Het adviesinstrumentarium: Veel adviseurs denken bij adviesinstrumentarium aan tools en methoden op hun eigen expertise en vakgebied. Die zijn nadrukkelijk niet terug te vinden in dit hoofdstuk. Dit hoofdstuk geeft echter een overview van de fases in een gemiddeld adviesproces en bijbehorende veranderbrillen. Kijk je bijvoorbeeld meer naar verandering als een ontwerpproces of zie je het juist als een ontwikkelproces?
4. Benodigde competenties: Dit hoofdstuk vormt eigenlijk een samenvatting en reflectie op de benodigde competenties van de adviseur gekoppeld aan het ontwikkelmodel. Vervolgens worden de competenties in vogelvlucht langs gelopen aan de hand van modellen en vragen die kunnen helpen bij het ontwikkelen van die competentie.
5. Het professionele netwerk: HSL; het vinden van concullega's waarbij je hulp (H) kunt krijgen, stoom (S) kunt afblazen en samen kunt leren (L) en ontwikkelen. Dit is volgens Van der Hagen en Willemsen essentieel in het organiseren van een continu ontwikkelproces van jezelf als adviseur.
In het boek brengen de auteurs nadrukkelijk hun eigen ervaring in en laten ze veel adviseurs aan het woord. Er worden herkenbare voorbeelden benoemd, zoals het toegespeeld krijgen van een ‘snelle adviesvraag'. Soms heel impliciet via de mail, of soms, zo in het dagelijks contact tussen neus en lippen door. Iedereen kent ze wel, van collega's en van klanten. De neiging kan zijn om dit zonder erbij na te denken op te pakken. Maar wat wil de klant of collega precies? Ook dan begeef je je weer in een nieuw speelveld, met misschien andere actoren of onderliggende behoeften en waarden. Hierin scherp zijn, en bewust zijn van je rol, vergt soms net even meer moeite, maar levert uiteindelijk veel meer op.
Enige punt van kritiek op het boek, zou de veelheid aan theoretische modellen kunnen zijn. Het maakt het boek overcompleet en het model an sich is volgens mij al erg krachtig en praktisch toepasbaar. De vele theorie staat trouwens de praktische toepasbaarheid van het boek niet in de weg. De modellen komen precies op het juiste moment uit de hoge hoed en zijn vergezeld van rake, praktische vragen.
Al met al: Met Advieskunst krijg je als (intern) adviseur veel waar voor je geld en ik durf te wedden dat het ook voor de doorgewinterde adviseur een goede opfrisser met nieuwe inzichten kan zijn. De belangrijkste afdronk voor mij: vind je ‘sweet spot' als adviseur. Jouw plek in de organisatie, maar vooral ook de plek waar jouw zelfbewustzijn, passie, kennis en ervaring samenvallen. Daar moet je zijn!
Over Marthe van der Molen
Marthe van der Molen is organisatie-adviseur bij Meauve Veerkrachtig Veranderen. Ze helpt organisaties veerkrachtiger en succesvoller te worden door teams en leiders te versterken. Hierbij maakt ze gebruik van veranderkunde, positieve psychologie en werkgeluk.
