We mogen daarom met recht spreken van een standaardwerk. En nu is er een ‘geheel herziene editie' verschenen. Als futuroloog en grootgebruiker van scenario's heeft het verschijnen ervan uiteraard mijn grote interesse. Na het lezen van deze versie kan ik alleen maar lovend zijn.
Sinds 2006 is er veel veranderd. Sindsdien is ‘de Toekomst' steeds belangrijker geworden in het denken van beleidsmakers, managers en bestuurders en ook in de samenleving is steeds meer aandacht voor ‘De Toekomst'. Op symposia is de futuroloog en de trendwatcher tegenwoordig zelfs meer gevraagd dan de marketeer of de leiderschapsdeskundige.
Ook het vak van scenario-ontwikkelaar heeft zich sinds het verschijnen van de 1e druk van dit boek verder ontwikkeld. Methoden en technieken zijn sindsdien verder verbeterd en uitgewerkt, zowel in de breedte als in de diepte. Wat is hiervan terug te vinden in deze nieuwe editie? Wat vind ik van deze herziene versie?
Nou eigenlijk kan ik er weinig op aanmerken of aan afdingen. Het is gewoon een heel goed boek. Jan Nekkers heeft opnieuw een boek afgeleverd dat nog veel jaren het standaardwerk zal zijn voor scenario-ontwikkeling.
Toch is hier één belangrijke kanttekening op zijn plaats. Wie nu denkt dat hij of zij met dit boek in de hand weet hoe je met scenario's moet werken, komt bedrogen uit. Scenariodenken is - zoals de auteur ook zelf schrijft - namelijk meer dan het toepassen van regels. Het is een ambacht dat je alleen door het (veel) te doen onder de knie kunt krijgen.
Het boek is dus eigenlijk geen handboek, maar het is wel een uiterst nuttige en duidelijke praktijkgids voor het (leren) werken met scenario's. Het boek beschrijft heel concreet en gedetailleerd, stap voor stap, de verschillende fasen in het proces van werken met scenario's. Bij die stappen staat ook steeds helder en duidelijk het hoe en waarom van deze stappen beschreven. Het boek beschrijft ook stap voor stap de eerste beginselen, zodat je ook als beginner die eerste stappen kunt zetten.
Het is daarmee geschikt als praktijkgids voor zowel beginners en als voor de meer ervaren professionals die willen werken met scenario's maar die daar niet iedere dag mee bezig zijn. Ik denk dan bijvoorbeeld aan interne en externe organisatieadviseurs die leiding willen geven aan een proces van strategievorming, organisatieverandering of het meer toekomstbestendig maken van een organisatie.
Zoals ook in dit boek heel helder beschreven zijn scenario's namelijk zelf maar een onderdeel van een veranderingsproces. Ze zijn een middel om een breedgedragen denkproces in gang te zetten gericht op het heroverwegen van strategische keuzes voor de onderneming of andersoortige organisatie.
In dit praktijkboek komen alle onderdelen van het scenariotraject aan bod. Vanaf stap 1: het voorbereiden van het scenarioproject tot en met stap 6: het toepassen van scenario's; hoe kom je van een scenario tot een breed gedragen visie en hoe deze dan nog te implementeren? Voor al deze stappen bevat dit boek vele nuttige instrumenten, handvatten en tips.
Ook de meer ervaren procesbegeleider zal er genoeg kleine en grote tips en adviezen in vinden. Dus eigenlijk is het boek geschikt voor iedereen voor wie scenarioprojecten niet zijn of haar dagelijks werk is, maar die wel direct of indirect betrokken is bij het begeleiden van zo'n traject.
Het boek is daarmee ook een kijkje in de keuken van misschien wel het meest in scenario's gespecialiseerde bureau in Nederland. Zo bezien mogen wij de auteur (oprichter en directeur van het bedrijf FutureConsult) wel dankbaar zijn, dat hij ons zo maar deelgenoot maakt van vele tricks of the trade. Eigenlijk verdenk ik hem ervan dat hij hiermee ook een leerboek heeft geschreven voor nieuwe medewerkers van FutureConsult die zich hiermee het vak eigen kunnen maken.
Over Peter van der Wel
Peter van der Wel houdt zich al ruim 30 jaar professioneel met de toekomst bezig. Hij is auteur van verschillende boeken op het gebied van futurologie en toekomstverkennen en mede-oprichter en voormalig vice-president van de Dutch Future Society.
