Fysieke belasting op de werkplek: preventie en aanpak

Fysieke belasting is een belangrijk aandachtspunt binnen arbobeleid en een veelvoorkomende oorzaak van werkgerelateerde gezondheidsklachten. Het omvat alle vormen van lichamelijke inspanning tijdens het werk, zoals tillen, duwen, trekken en langdurig werken in dezelfde houding. Op deze pagina vindt u actuele informatie, praktische handvatten en relevante vakliteratuur over dit onderwerp.

Wat is fysieke belasting?

Fysieke belasting betreft de mate waarin het lichaam wordt belast tijdens werkzaamheden. Dit kan door tillen, duwen, trekken, repeterende bewegingen of het langdurig aannemen van een ongunstige werkhouding. Wanneer de belasting te hoog wordt, kan dit leiden tot fysieke overbelasting en daarmee tot gezondheidsklachten zoals RSI of rugproblemen.

Henk Koenders

Arbo Pocket Wegwijzer 2023

De Arbo Pocket Wegwijzer 2023 van Henk Koenders is een compacte gids die verschillende vormen van fysieke belasting behandelt en concrete maatregelen biedt om deze te beperken. Het boek is een bestseller en onmisbaar voor professionals die snel praktische informatie nodig hebben over arbobeleid.
Boek bekijken

€ 54,95

Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis

Fysieke belasting in verschillende werksituaties

De aard van fysieke belasting verschilt sterk per beroep en werksituatie. In de zorg ligt de nadruk vaak op het tillen en verplaatsen van patiënten, terwijl in de industrie het herhaaldelijk uitvoeren van dezelfde beweging een risico kan vormen. In laboratoria speelt weer de combinatie van precisiewerk en soms ongunstige werkhoudingen een rol.

Tinie Hake

Basisboek verplaatsingstechnieken voor zorgverleners

Voor zorgprofessionals biedt Basisboek verplaatsingstechnieken voor zorgverleners van Tinie Hake concrete handvatten om de fysieke belasting te verminderen. Het boek bevat praktische technieken die direct toepasbaar zijn in de dagelijkse zorgpraktijk, waardoor het risico op klachten en uitval aanzienlijk vermindert.
Boek bekijken

€ 16,30

Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen

Iris van 't Leven

Veiligheid en milieu in laboratoria

In Veiligheid en milieu in laboratoria besteedt Iris van 't Leven specifiek aandacht aan de fysieke belasting die voorkomt bij labwerkzaamheden. Het boek bevat praktische adviezen hoe labmedewerkers hun werkplek kunnen optimaliseren om lichamelijke klachten te voorkomen.
Boek bekijken

€ 34,75

Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis

Spotlight: Henk Koenders

Henk Koenders is een autoriteit op het gebied van arbeidsomstandigheden en veiligheid. Als manager inspecties bij de Arbeidsinspectie heeft hij uitgebreide praktijkervaring. Daarnaast is hij als docent verbonden aan diverse opleidingen en heeft hij talrijke publicaties op zijn naam staan die professionals helpen om arbowetgeving praktisch toe te passen.

"Fysieke belasting is pas een probleem als deze de belastbaarheid van de werknemer overschrijdt. Preventie begint daarom bij het in kaart brengen van zowel de belasting als de belastbaarheid, gevolgd door gerichte maatregelen volgens de arbeidshygiënische strategie." Uit: Arbo Pocket Wegwijzer 2023

Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E)

Een belangrijke stap in het voorkomen van overbelasting is het uitvoeren van een gedegen risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). Hierin worden de fysieke risico's van het werk systematisch in kaart gebracht, wat de basis vormt voor een plan van aanpak om deze risico's te beheersen.

Pieter Diehl Henk Koenders

RI&E in de praktijk

Het boek RI&E in de praktijk van Henk Koenders en Pieter Diehl biedt een complete handleiding voor het uitvoeren van een RI&E. Het behandelt specifiek hoe fysieke belasting als onderdeel van de RI&E moet worden geëvalueerd, inclusief praktische methoden voor tilevaluaties.
Boek bekijken

€ 42,50

Vandaag voor 17:00 besteld, morgen in huis

RI&E in de praktijk Een effectieve aanpak van fysieke belasting begint met het systematisch doorlopen van de arbeidshygiënische strategie: eerst bronmaatregelen (zoals herontwerp van het werkproces), dan collectieve maatregelen (zoals tilhulpmiddelen), vervolgens individuele maatregelen en pas als laatste persoonlijke beschermingsmiddelen.

Beroepsziekten door fysieke belasting

Langdurige of te hoge fysieke belasting kan leiden tot diverse beroepsziekten. Denk hierbij aan aandoeningen aan het bewegingsapparaat zoals rugklachten, RSI of artrose. Het herkennen van de eerste signalen van overbelasting en tijdig ingrijpen is essentieel om blijvende schade te voorkomen.

D.G.A. Oosthuizen W.J.T. van Alphen A.J. van der Meer-de Pater

Beroepsziekten voorkomen

Beroepsziekten voorkomen van W.J.T. van Alphen en co-auteurs belicht de relatie tussen fysieke belasting en beroepsziekten. Het boek presenteert diverse casussen waarin wordt getoond hoe overbelasting tot gezondheidsklachten leidt en wat organisaties kunnen doen om dit te voorkomen.
Boek bekijken

€ 56,95

Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis

Signalen en symptomen van overbelasting

Het is belangrijk om de eerste signalen van overbelasting te herkennen. Regelmatig terugkerende vermoeidheid, stijfheid, tintelingen of pijn na bepaalde werkzaamheden zijn waarschuwingstekens die niet genegeerd moeten worden. Deze symptomen kunnen wijzen op een disbalans tussen belasting en belastbaarheid.

Beroepsziekten voorkomen Preventie van fysieke overbelasting werkt het best vanuit een integrale aanpak waarin ergonomie, werktechniek, organisatie van het werk, en persoonlijke factoren worden meegenomen. Eenzijdige maatregelen, zoals alleen het aanschaffen van hulpmiddelen zonder aandacht voor werkprocessen, zijn vaak onvoldoende effectief.

Conclusie

Fysieke belasting is een onvermijdelijk aspect van veel beroepen, maar overbelasting en de daaruit voortvloeiende klachten zijn dat niet. Met de juiste kennis, hulpmiddelen en technieken kunnen werkgevers en werknemers samen zorgen voor een gezonde balans tussen belasting en belastbaarheid. De literatuur op deze pagina biedt waardevolle inzichten en praktische handvatten om fysieke belasting verantwoord te managen, of het nu in de zorg, industrie of in laboratoria is.

Door structureel aandacht te besteden aan dit thema en gebruik te maken van de beschikbare kennis en hulpmiddelen, kunnen organisaties niet alleen voldoen aan wettelijke verplichtingen, maar bovenal bijdragen aan duurzame inzetbaarheid en het welzijn van hun medewerkers.