Rechtmatigheid: Een kernwaarde in bestuur en beleid

Rechtmatigheid vormt een fundamentele waarde in het openbaar bestuur en staat voor het handelen in overeenstemming met geldende wet- en regelgeving. Vooral bij overheidsinstanties, non-profit organisaties en in de publieke sector speelt rechtmatigheid een cruciale rol. Op deze pagina vind je literatuur die ingaat op de verschillende aspecten van rechtmatigheid, van financiële controle tot ambtenaarschap, en de spanningsvelden met andere waarden zoals doelmatigheid en eerlijkheid.

Lies van Aelst Etienne Lemmens Nils Nijdam Rob Paulussen Linze Schaap

De binnen- en buitenkant van rekenkamers

Een recent standaardwerk over de rol van rechtmatigheid bij rekenkameronderzoek. De auteurs bieden concrete kaders en methoden voor rechtmatigheidsonderzoek, een kerntaak van rekenkamers. Onmisbaar voor professionals en bestuurders die betrokken zijn bij het controleren van overheidshandelen.
Boek bekijken

€ 41,50

Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis

Rechtmatigheid in het publieke domein

In het publieke domein is rechtmatigheid niet alleen een juridisch vereiste, maar ook een kernwaarde van goed bestuur. Het borgt dat overheidshandelen plaatsvindt binnen democratisch vastgestelde kaders en draagt bij aan het vertrouwen van burgers in de overheid. Tegelijkertijd kan een te rigide focus op rechtmatigheid soms leiden tot bureaucratie en inefficiëntie.

Ronald Derks Bas van Leeuwen

De ideale ambtenaar

Wat maakt een ambtenaar ideaal? Van Leeuwen en Derks verkennen in dit boek verschillende ambtenaarstypes, waaronder de Bureaucraat voor wie rechtmatigheid een kernwaarde is. Ze laten zien dat rechtmatig handelen, ondanks alle veranderingen in het openbaar bestuur, een blijvende kwaliteit is van goed ambtenaarschap.
Boek bekijken

€ 24,99

Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis

Spotlight: Bas van Leeuwen & Ronald Derks

Van Leeuwen en Derks hebben met 'De ideale ambtenaar' een gezaghebbend werk geschreven over de verschillende rollen die ambtenaren kunnen vervullen. Hun typologie van ambtenaarstypes, waaronder de op rechtmatigheid gerichte Bureaucraat, biedt een genuanceerd beeld van modern ambtenaarschap waarin verschillende waarden en competenties naast elkaar bestaan.

Spanningsvelden rond rechtmatigheid

In de praktijk van het openbaar bestuur staat rechtmatigheid vaak op gespannen voet met andere waarden zoals doelmatigheid, effectiviteit en responsiviteit. Ambtenaren en bestuurders moeten voortdurend afwegingen maken tussen deze soms conflicterende waarden. De volgende boeken gaan dieper in op deze spanningsvelden.

Bert Teeuwen

LEAN voor de overheid

Teeuwen behandelt in dit praktische boek hoe LEAN-principes kunnen bijdragen aan effectievere overheidsprocessen. Hij besteedt specifiek aandacht aan de spanning tussen rechtmatigheid en doelmatigheid, en hoe LEAN kan helpen hierin een goede balans te vinden zonder kernwaarden te compromitteren.
Boek bekijken

€ 37,95

Verwachte levertijd ongeveer 3 werkdagen

Dick Allewijn

Met de overheid om tafel

Allewijn belicht in dit boek het spanningsveld tussen rechtmatigheid en eerlijkheid bij conflicten tussen burger en overheid. Hij laat zien hoe mediationtechnieken kunnen bijdragen aan een evenwichtige benadering waarin zowel rechtmatigheid als een eerlijke behandeling van burgers tot hun recht komen.
Boek bekijken

€ 57,32

Verwachte levertijd ongeveer 6 werkdagen

Rechtmatigheid in financieel beheer en controle

Bij financieel beheer en controle in de publieke sector is rechtmatigheid een essentieel criterium. Het gaat hierbij om de vraag of publieke middelen worden besteed in overeenstemming met relevante wet- en regelgeving. Voor accountants, controllers en financieel managers is kennis van rechtmatigheidsaspecten onmisbaar.

Philip Ferwerda

Zó lees je de jaarrekening

Ferwerda biedt in dit toegankelijke boek praktische handvatten voor het lezen en interpreteren van jaarrekeningen. Bij non-profit instellingen speelt controle op rechtmatigheid een cruciale rol bij het beoordelen van de financiële positie, een aspect dat uitgebreid aan bod komt.
Boek bekijken

€ 19,50

Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis

Roger Meuwissen Eddy Vaassen

Interne beheersing

Dit standaardwerk over interne beheersing besteedt in hoofdstuk 10 expliciet aandacht aan rechtmatigheid als belangrijk beheersingsaspect voor overheid en niet-commerciële organisaties. De auteurs bieden een gedegen kader voor het inrichten van rechtmatigheidscontroles.
Boek bekijken

€ 82,95

Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis

Interne beheersing Uit het werk van Vaassen en Meuwissen leren we dat een goede interne beheersing van rechtmatigheid verder gaat dan alleen het voldoen aan wettelijke vereisten. Het vraagt om een integrale benadering waarbij controles worden ingebed in processen en systemen, en waarbij een passende organisatiecultuur wordt ontwikkeld waarin regelnaleving vanzelfsprekend is.

Rechtmatigheid in specifieke contexten

De precieze invulling van rechtmatigheid verschilt per context. In aanbestedingen, documentbeheer of juridische procedures gelden specifieke regels en normen. De volgende boeken bieden inzicht in rechtmatigheid binnen specifieke professionele contexten.

Yvette Berkel Rachel Heeringa

Succesvol inkopen in de publieke sector

Heeringa en Berkel geven in dit praktische handboek inzicht in de complexe wereld van publieke inkoop. Ze benadrukken het belang van rechtmatigheid bij aanbestedingen en hoe dit kan worden gewaarborgd zonder dat het ten koste gaat van doelmatigheid en innovatie.
Boek bekijken

€ 26,50

Verwachte levertijd ongeveer 3 werkdagen

Geert-Jan van Bussel

Documenten onder controle

Van Bussel benadrukt in dit werk de cruciale rol van goed documentbeheer bij het waarborgen van rechtmatigheid. Hij laat zien hoe documenten dienen als bewijsmiddel voor rechtmatig handelen en hoe organisaties hun documentmanagement hierop kunnen inrichten.
Boek bekijken

€ 35,95

Verwachte levertijd ongeveer 3 werkdagen

"Zonder goed gedocumenteerde besluitvorming en handelen is rechtmatigheid niet aan te tonen. Documenten vormen de ruggengraat van verantwoording en transparantie in het publieke domein, en daarmee van vertrouwen in het openbaar bestuur." Uit: Documenten onder controle

Nieuwe visies op rechtmatigheid

Het denken over rechtmatigheid is niet statisch. Er ontstaan nieuwe visies waarin rechtmatigheid minder wordt gezien als strikte regelvolging en meer als het maken van goede afwegingen binnen wettelijke kaders. De volgende boeken verkennen deze ontwikkeling.

Jan Herman de Baas

Voorbij de eeuw van bureaucratie

De Baas beschrijft hoe in moderne organisaties rechtmatigheid niet meer wordt ingevuld door rigide regelvolging, maar door zorgvuldige afweging van waarden en beginselen. Hij pleit voor een post-bureaucratische benadering waarin rechtmatigheid en flexibiliteit hand in hand gaan.
Boek bekijken

€ 45,50

Verwachte levertijd ongeveer 6 werkdagen

Thijs Jansen Gabriël van den Brink

Ambtelijk vakmanschap en moreel gezag

Van den Brink en Jansen verkennen hoe ambtenaren gezaghebbend kunnen optreden in een complexe samenleving. Ze betogen dat rechtmatigheid een belangrijke basis vormt voor moreel gezag, maar dat dit moet worden aangevuld met andere kwaliteiten om effectief te kunnen functioneren.
Boek bekijken

€ 19,99

Verwachte levertijd ongeveer 3 werkdagen

Conclusie

Rechtmatigheid blijft een kernwaarde in het openbaar bestuur, maar de invulling ervan evolueert. Waar vroeger strikte regelvolging centraal stond, gaat het nu meer om het maken van transparante, navolgbare afwegingen binnen wettelijke kaders. De literatuur op deze pagina biedt diverse perspectieven op rechtmatigheid en helpt professionals in het publieke domein om deze waarde in de praktijk vorm te geven op een manier die recht doet aan de complexiteit van modern bestuur.