Systeem en kerninstrumenten van de Omgevingswet

Voorwoord / V
Lijst met afkortingen / XIII

HOOFDSTUK 1
Het systeem van de Omgevingswet / 1
1.1 Inleiding / 1
1.2 Duiding van het omgevingsrecht en aanleiding voor de stelselherziening / 2
1.2.1 Korte duiding van het omgevingsrecht / 2
1.2.2 Aanleiding voor de stelselherziening / 3
1.3 De verbeterdoelen van de stelselherziening / 4
1.4 De systematiek van het nieuwe omgevingsrecht / 5
1.4.1 Inleiding / 5
1.4.2 De architectuur van de wetgeving / 6
1.4.3 Kerninstrumenten / 8
1.4.4 Consistent begripsgebruik / 11
1.5 Onderdelen van de stelselherziening / 12

HOOFDSTUK 2
Omgevingswet: toepassingsgebied en doelen / 15
2.1 Inleiding / 15
2.2 Fysieke leefomgeving / 15
2.3 Activiteiten met gevolgen voor de fysieke leefomgeving / 16
2.4 Doelen en belangen / 19
2.4.1 Inleiding / 19
2.4.2 Maatschappelijke doelen van de Omgevingswet / 19
2.4.3 Specifieke afwegingskaders / 22
2.5 Decentraal, tenzij / 23
2.6 Verhouding tot andere wetgeving / 25

HOOFDSTUK 3
Bereiken van doelstellingen voor de fysieke leefomgeving / 27
3.1 Inleiding / 27
3.2 Doelstellingen voor de fysieke leefomgeving / 27
3.2.1 Doelstellingen voor de fysieke leefomgeving als overkoepelend begrip / 27
3.2.2 Verhouding tussen de doelen van de wet en doelstellingen voor de fysieke leefomgeving / 29
3.3 Omgevingswaarden / 29
3.3.1 Inleiding / 29
3.3.2 Kenmerken / 30
3.3.3 Vaststelling / 33
3.3.4 Juridische gevolgen volgens de Omgevingswet / 34
3.3.5 Toepassingsmogelijkheden / 36
3.3.6 Aanvullende en afwijkende decentrale omgevingswaarden / 38
3.4 Vertalen van doelstellingen in juridisch bindende regels / 39
3.4.1 Inzet van juridisch bindende regels / 39
3.4.2 Doorwerking van doelstellingen naar bevoegdheidsuitoefening via instructieregels / 42
3.4.3 Inzet van niet-juridische instrumenten / 43
3.4.4 Samenvattend overzicht van de keuzemogelijkheden / 44
3.5 Checklists inzet decentrale omgevingswaarden / 49

HOOFDSTUK 4
De omgevingsvisie en het programma / 53
4.1 Inleiding / 53
4.2 De omgevingsvisie / 53
4.2.1 Inleiding / 53
4.2.2 Inhoud / 53
4.2.3 Rechtskarakter en totstandkoming / 55
4.2.4 Gezamenlijke vaststelling / 57
4.3 Programma’s / 57
4.3.1 Inleiding / 57
4.3.2 Inhoud / 59
4.3.3 Rechtskarakter en totstandkoming / 59
4.3.4 Gezamenlijke vaststelling / 60
4.3.5 Gebiedsontwikkeling / 60
4.4 Verhouding tussen omgevingsvisies en programma’s / 61
4.5 Programma’s met een programmatische aanpak / 63
4.5.1 Toepassingsbereik / 63
4.5.2 Rechtskarakter en inhoud / 64
4.5.3 Totstandkoming / 66
4.5.4 Toepassing in de praktijk / 66

HOOFDSTUK 5
Het omgevingsplan / 69
5.1 Inleiding / 69
5.2 Korte schets van het omgevingsplan / 70
5.2.1 Rechtskarakter, reikwijdte en geldingsduur / 70
5.2.2 Bevoegd gezag, totstandkoming en vorm / 72
5.2.3 Van de gemeente, maar niet beperkt tot het gemeentelijk belang / 73
5.3 Verschillende typen regels binnen het omgevingsplan / 74
5.3.1 Regels over functies en locaties / 74
5.3.2 Voorbeschermingsregels / 76
5.3.3 Algemene regels over activiteiten en maatwerkregels / 77
5.3.4 Meldings- en vergunningplichten / 78
5.3.5 Gemeentelijke omgevingswaarden / 78
5.3.6 Programma’s / 79
5.3.7 Aanvullingsregelgeving / 80
5.4 Enkele (nieuwe) toepassingsmogelijkheden / 80
5.4.1 Open normen / 80
5.4.2 Gebodsbepalingen / 81
5.4.3 Gebruiksruimte / 81
5.5 Overgangsfase / 83
5.6 Verschillen tussen bestemmingsplan en omgevingsplan / 84
5.7 Omgevingsverordening en waterschapsverordening / 86

HOOFDSTUK 6
Algemene rijksregels / 89
6.1 Inleiding / 89
6.2 Schets van de algemene rijksregels / 89
6.2.1 Inleiding / 89
6.2.2 Toepassingsbereik / 90
6.2.3 Het loslaten van het inrichtingenbegrip / 93
6.2.4 Structuur / 97
6.2.5 Melding / 99
6.3 Mogelijkheid van maatwerkregels en –voorschriften / 100
6.3.1 Algemeen / 100
6.3.2 Maatwerkregels / 102
6.3.3 Maatwerkvoorschriften / 104
6.4 Bevoegd gezag bij algemene rijksregels / 105

HOOFDSTUK 7
De omgevingsvergunning / 107
7.1 Inleiding / 107
7.2 Korte schets van de omgevingsvergunning / 108
7.2.1 Reikwijdte / 108
7.2.2 Landelijke vergunningplichten / 108
7.2.3 Decentrale vergunningplichten / 110
7.2.4 Vergunningplichtige en vergunningvrije gevallen / 111
7.2.5 Verboden en normadressaat / 112
7.2.6 Een vergunning voor een of meer activiteiten / 114
7.3 Bevoegd gezag en betrokkenheid van andere bestuursorganen / 116
7.3.1 Algemeen / 116
7.3.2 Bevoegd gezag enkelvoudige aanvragen / 116
7.3.3 Bevoegd gezag meervoudige aanvragen / 117
7.3.4 Eens bevoegd gezag, altijd bevoegd gezag / 117
7.3.5 Flexibiliteitsregeling / 117
7.3.6 Betrokkenheid van andere bestuursorganen / 117
7.4 Beoordelingsregels / 119
7.5 Totstandkomingsprocedure / 121
7.5.1 Voorbereidingsprocedure / 121
7.5.2 Inwerkingtreding en rechtsbescherming / 122
7.6 Overgangsrecht / 123
7.7 Enkele veranderingen ten opzichte van bestaande vergunningplichten / 124
7.7.1 Overzicht geïntegreerde vergunningplichtige activiteiten / 124
7.7.2 Omgevingsplanactiviteit / 127

HOOFDSTUK 8
Het projectbesluit / 131
8.1 Inleiding / 131
8.2 Project / 132
8.3 Het projectbesluit / 133
8.3.1 Inhoud, reikwijdte en bevoegd gezag / 133
8.3.2 Totstandkoming / 135
8.3.3 Rechtskarakter / 142
8.3.4 Juridisch kader en doorzettingsmacht / 144
8.3.5 Handhaving / 146
8.4 Procedure voor gemeentelijke projecten van publiek belang / 146
8.5 Besluitvorming over een samenstel van activiteiten: instrumentkeuze / 148
8.6 De algemene coördinatieregeling van afdeling 3.5 Awb (nieuw) / 150

HOOFDSTUK 9
Handhaving / 153
9.1 Inleiding / 153
9.2 Bestuursrechtelijke handhaving / 154
9.2.1 De bestuursrechtelijke handhavingstaak / 154
9.2.2 Bevoegd gezag / 154
9.2.3 Aanwijzing en bevoegdheid toezichthouders / 156
9.2.4 Sanctiebevoegdheden / 157
9.3 Kwaliteitsbevordering en afstemming uitvoering en handhaving / 163
9.3.1 Inleiding / 163
9.3.2 Kwaliteit van uitvoering en handhaving en omgevingsdiensten / 164
9.3.3 Informatieverstrekking en afstemming / 165
9.4 Strafrechtelijke handhaving via de Wet op de economische delicten / 166

Bijlage 1
Transponeringstabellen / 173
Bijlage 2
Begrippenlijst / 201

Over de auteurs / 207
Trefwoordenregister / 209