Kwaliteit door gespreid leiderschap

Voorwoord VII
Woord van Dank IX
Leeswijzer XI

1 Inleiding: Belang van gespreid leiderschap 1
1.1 Waarom gespreid leiderschap? 1
1.2 Wat is gespreid leiderschap? 2
1.3 Kwaliteit door gespreid leiderschap: het Playmakersmodel 6
1.4 Conclusie 13

2 Dimensie 1 Ontwikkelen van leraren 14
2.1 Verdieping 14
2.1.1 Visie op zelfsturing en leiderschapsontwikkeling 14
2.1.2 Zelfsturing en professionele ruimte 16
2.1.3 Formeel en informeel leren 17
2.1.4 Collectief leren 20
2.1.5 Reflectie 22
2.1.6 Feedback 25
2.1.7 Conclusie: de rol van de schoolleider 27
- Portret: Stimuleren van leren door een collectieve leercultuur 29
- Portret: Stimuleren van leren door een gemeenschappelijke ambitie 37
2.1.8 Samenvattend 43

3 Dimensie 2 Het managen van talent 44
3.1 Verdieping 44
3.1.1 Visie op kwaliteitsontwikkeling 44
3.1.2 Zicht op expertise, talenten en ambities 46
3.1.3 De juiste mens op de juiste plek 48
3.1.4 Leraren in de rol van specialist 49
3.1.5 Onderbouwde besluitvorming: werken aan een onderzoekscultuur 51
3.1.6 Democratische besluitvorming 55
3.1.7 Conclusie 57
- Portret: Stimuleren van leren door onderzoeksmatig werken 61
- Portret: Stimuleren van leren door het stimuleren van talent 71
3.1.8 Samenvattend 79

4 Dimensie 3 Het realiseren van een aantrekkelijke leer- en werkomgeving 80
4.1 Verdieping 80
4.1.1 Een aantrekkelijke leeromgeving voor leraren 81
4.1.2 Een aantrekkelijke werkomgeving voor leraren 89
4.1.3 Verminderen van werkdruk 93
4.1.4 Conclusie: de veranderende rol van de schoolleider bij gespreid leiderschap 95
- Portret: Stimuleren van leren door een cultuur van vertrouwen 99
4.1.5 Samenvattend 109

5 Kwaliteit door gespreid leiderschap in kleine scholen 110
5.1 Verdieping 110
5.1.1 Uitdagingen van kleine scholen 110
5.1.2 Het ontwikkelen van leraren 115
5.1.3 Managen van talenten 119
5.1.4 Een aantrekkelijke leer- en werkomgeving 120
5.1.5 Conclusies 122
- Portret: Organiseren van feedback binnen en buiten de school 125
- Portret: Organiseren van intensieve samenwerking tussen scholen 133
5.1.6 Samenvattend 144

6 Kwaliteit door gespreid leiderschap: rol van besturen 145
6.1 Verdieping 145
6.1.1 De rol van besturen 145
6.1.2 Hoe leren schoolleiders? 148
6.1.3 Stimuleren en ondersteunen van de ontwikkeling van schoolleiders 152
6.1.4 Het managen van talent 155
6.1.5 Het creëren van een aantrekkelijke leer- en werkomgeving 160
6.1.6 Conclusies 166
- Portret: een onderzoekscultuur op bestuursniveau 169
- Portret: Een lerende cultuur op bestuursniveau 175
- Portret: Versterken van professioneel vermogen op bestuursniveau 181
6.1.7 Samenvattend 184

7 Conclusies 185
7.1 Kwaliteit door gespreid leiderschap: geen hype, maar een must 185
7.2 Vergelijking van de portretten: de essentiële rol van de schoolleider bij gespreid leiderschap 191
7.3 Zelf aan de slag, hoe te starten? 195
7.4 Tot slot 198

Literatuur 200