De maatschappelijke integratie van de politie

Deel I Algemene inleiding 11

1 Inleiding 13
1.1 Introductie 13
1.2 Begripsverkenning 14
1.3 Ontwikkelingen 17
1.4 Vraagstelling 25
1.5 Methode en onderzoeksopzet 27
1.6 Opbouw van deze studie 30

2 Politie in verandering en de maatschappelijke integratie van de politie 37
2.1 Aanleiding: Keerpunt ’66 39
2.2 Een nieuwe visie op de politiefunctie 42
2.3 Organisatorische consequenties 46
2.4 Het integratiemodel voor de politie 51
2.5 Voorlopers en inspiratiebronnen 54
2.6 Kritieken op Politie in Verandering 58
2.7 Invloed en doorwerking van Politie in Verandering 62
2.8 Community policing, gebiedsgebonden politie en maatschappelijke integratie 696

Deel II Empirische bevindingen 79

3 De maatschappelijke integratie van de politie: politieleiders over de actualiteit van een beladen concept 81
Samenvatting 81
3.1 Inleiding 82
3.1.1 Inleiding 82
3.1.2 Theoretisch kader 83
3.1.3 Methode 86
3.2 Bevindingen 87
3.2.1 Betekenis 87
3.2.2 Waardering 89
3.2.3 Kritiek 92
3.3 Analyse 95
3.3.1 Maatschappelijke integratie als organisatieconcept 96
3.3.2 Maatschappelijke integratie als visie op de maatschappelijke functie van de politie 97
3.4 Conclusie 98
3.5 Discussie 100

4 Politie en recht statelijke waarden: opvattingen van politieleiders 105
Summary 105
4.1 Inleiding 105
4.2 Vraagstelling en verantwoording 108
4.3 Bevindingen 109
4.3.1 Maatschappelijke complexiteit 110
4.3.2 Omgaan met complexiteit 113
4.3.3 Identiteit en autonomie: over het eigene van de politie 115
4.3.4 Identiteit en autonomie onder druk 118
4.3.5 Rechtstatelijke waarden onder druk 124
4.4 Discussie 127
4.4.1 Bedrijfsmatig denken en rechtstatelijke waarden 128
4.4.2 Rechtstaat onder druk 129
4.4.3 Macht en geweld 131
4.5 Conclusie 132

5 Wijkagenten over verantwoording 135
Samenvatting 135
5.1 Inleiding 135
5.2 Context 137
5.2.1 Gebiedsgebonden politiewerk en de rol van de wijkagent 137
5.2.2 Prestatiesturing en verantwoordingsdruk 139
5.2.3 Verantwoording door wijkagenten 140
5.3 Methode 141
5.4 Verantwoordingsrelaties 142
5.4.1 Interne verantwoording 142
5.4.2 Externe verantwoording 145
5.5 Invulling van verantwoording 146
5.5.1 Associaties bij verantwoorden 146
5.5.2 Richting van verantwoording 151
5.5.3 De inhoud van verantwoording 153
5.6 Verantwoording als professionele dialoog 155
5.6.1 Betekenis 156
5.6.2 Condities 159
5.6.3 Verbetermaatregelen 160
5.7 Discussie 162
5.8 Conclusie en reflectie 164

6 Grenzen van professionele ruimte: normoverschrijdend gedrag bij een Limburgs basisteam 167
Samenvatting 167
6.1 Inleiding 168
6.2 Risico’s van gebiedsgebonden politiewerk en professionele ruimte 171
6.3 Methodologie 172
6.4 Regelvrij werken 173
6.5 Contextgedreven werken 178
6.6 Professionele ruimte 182
6.7 Conclusie 187

7 De maatschappelijke integratie van de politie in superdiverse wijken 191
Samenvatting 191
7.1 Inleiding 192
7.2 Verantwoording 195
7.3 Kennismaking met de teams, de wijken en de veiligheidsproblematiek 197
7.3.1 Team A 197
7.3.2 Team B 199
7.3.3 Problematiek in de wijken 201
7.4 Consequenties van superdiversiteit voor het gebieds gebonden politiewerk 206
7.4.1 Wantrouwen in de overheid en de politie 206
7.4.2 Onder de radar in de informele stad 207
7.4.3 Etnische spanningen 208
7.4.4 Verbinding maken 208
7.5 Het gebiedsgebonden politiewerk in team A 210
7.5.1 Spreekuur in de wijk 211
7.5.2 Jezelf naar binnen praten 211
7.5.3 Investeren in de jeugd 211
7.5.4 Online aanwezigheid 212
7.6 Het gebiedsgebonden politiewerk in team B 213
7.7 Conclusie: Integratie van de politie in een superdiverse wijk 216

Deel III Conclusie en discussie 219

8 Conclusie en discussie 221
8.1 Conclusies deelstudies 221
8.2 Beantwoording onderzoeksvragen 231
8.2.1 Maatschappelijke integratie van de politie: de visie uit de jaren zeventig 232
8.2.2 De actuele relevantie van maatschappelijke integratie van de politie 235
8.2.3 Maatschappelijke integratie van de politie in de huidige tijd 238
8.2.4 Maatschappelijke integratie in de jaren zeventig en nu: ontwikkelingen, verschillen en verklaringen 248
8.3 Besluit 262

Verantwoording bijdragen deel II 269

Literatuur 271