Omgaan met ongeschreven regels

Dankwoord
Samenvatting
Summary

1 Inleiding
1.1 Ontstaan van dit onderzoek
1.2 Verkenningen in de literatuur I: spanningsveld verticaal – horizontaal
1.3 Verkenningen in de literatuur II: ongeschreven regel – analyse
1.4 Verkenningen in de literatuur III: meetbaar maken van openheid
1.5 Verkenningen in de literatuur IV: copingstrategieën
1.6 Centrale onderzoeksvraag en deelonderzoeksvrage
1.7 Opbouw van het proefschrift

2 De relatie ‘wicked problems’ – openheid – governance
2.1 De nieuwe onoverzichtelijkheid
2.1.1 De kanteling van gecompliceerde naar complexe samenleving
2.1.2 Complexe, ongestructureerde (‘wicked’) problemen als normaal
2.1.3 Complexiteit en opaciteit
2.1.4 Meervoudige rationaliteit naast opaciteit of rationaliteitstekort
2.2 ‘Wicked problems’ en openheid
2.3 Van government naar governance
2.3.1 Government versus governance
2.4 Kijken bij de buren: bedrijven en complexiteit
2.5 Geen ‘New Techniques’ met gering aanpassingsvermogen
2.6 Conclusies

3 Openheid en (nieuwe) beleidsrollen
3.1 Interactief beleid
3.2 Kenmerken van openheid
3.3 Open Multi Stakeholder Beleidsontwikkeling (OMSBO)
3.4 Verschijningsvormen van openheid (en geslotenheid)
3.5 Openheid: functiebeschrijvingen en rollen
3.6 Conclusie

4 Ongeschreven regels
4.1 De functie van regels
4.2 Regels als inerte ‘deep structure’
4.3 Samenhang tussen geschreven en ongeschreven regels
4.4 Ongeschreven regels opsporen via Scott-Morgan
4.5 Individuele versus collectieve interpretaties
4.6 Conclusies

5 Copingstrategieën
5.1 Copingstrategie: begripsafbakening voor dit onderzoek
5.2 Copingstrategieën: impliciete kennis expliciteren
5.3 Copingstrategieën: stappen in het model-leer-proces
5.4 Conclusies

6 Onderzoeksopzet en verantwoording
6.1 De onderzoeksopzet: twee fasen
6.2 Toegankelijkheid contacten
6.3 (Niet) opnemen interviews
6.4 Interviewers en authenticiteit data
6.5 Invloedsfactoren keuze onderzoeksmethoden
6.6 Fase I: Onderzoeksopzet en onderzoeksverantwoording
6.7 Fase II: Onderzoeksopzet en onderzoeksverantwoording
6.8 Discussie onderzoeksmethoden fase I en II
6.9 Conclusies

7 Harde ongeschreven regels en openheid
7.1 Vier harde ongeschreven regels als kernconstruct
7.2 Wees zichtbaar naar de lijn toe
7.3 Haal je tijdsplanning!
7.4 Koester je netwerk
7.5 Belemmeren ongeschreven regels openheid?
7.6 Conclusie onderzoeksresultaten fase I

8 Openheid en hiërarchie combineren
8.1 Copingstrategieën om openheid in hiërarchie te realiseren
8.2 Copingstrategieën zonder beïnvloeding
8.3 Direct-beïnvloedende copingstrategieën en ongeschreven regels
8.4 ‘Indirect-via-de-band-beïnvloedende’ copingstrategieën en harde ongeschreven regels
8.5 Operationele principes/grondhouding
8.6 Reflectie op operationele principes
8.7 Integriteit: schaduwzijde van de copingstrategieën
8.8 Beleidsvernieuwing en beleidsondernemerschap
8.9 De verbinding verticaal – horizontaal
8.10 Conclusies onderzoeksresultaten fase II

9 Conclusies
9.1 Algemeen beeld opbrengst onderzoek
9.2 Conclusie 1: openheid nodig bij ‘wicked problems’
9.3 Conclusie 2: harde ongeschreven regels
9.4 Conclusie 3: ongeschreven regels, discrepantie en noodzakelijke openheid
9.5 Conclusie 4: copingstrategieën
9.6 Kernbijdrage bestuurskundige wetenschappelijke theorievorming
9.7 Discussie 1: integriteit 3.0 – grondhouding & schaduwzijde ongeschreven regels
9.8 Discussie 2: ministeriële verantwoordelijkheid
9.9 Vooruitblik: hoe verder met OMSBO in Nederland?

Literatuur:
Bijlage 1: Overzicht literatuur bureaucratieën en netwerkorganisaties
Bijlage 2: Ashby’s Law en inzichten van Graves
Bijlage 3: Ongestructureerde problemen: vergelijking auteurs
Bijlage 4: Participatieladders Edelenbos, Schiphorst & Arnstein
Bijlage 5: Ordening Harde omgeschreven regels
Bijlage 6: Uitwerking gevonden copingstrategieën
Bijlage 7: Waarden genoemd in de copingstrategieën
Bijlage 8: Copingstrategieën: aantal malen genoemd
Bijlage 9: Interviewprotocol fase I: ronde 1
Bijlage 10: Vervolgonderzoek
Bijlage 11: Verklaring van authenticiteit en kwaliteit