Martijn van Ooijen is verbonden aan Kessels & Smit, The Learning Company, een adviesbureau op het gebied van leren, ontwikkelen en organisatieverandering. Martijn werkt het liefst aan dynamische maatschappelijke of organisatieontwikkelingsvragen waar iets op het spel staat.
Meer over de auteursHoe kun je als organisatieadviseur je toegevoegde waarde maximeren? Hoe zorg je ervoor dat weerstand tegen verandering wordt weggenomen – en het liefst als sneeuw voor de zon verdwijnt? Kernthema’s in menig boek over het organisatieadviesvak. Veel van deze boeken hebben een hoog 'show and tell-gehalte': zó moet je het doen en dan word je succesvol! 'Imperfecte adviseur' kiest een geheel andere invalshoek. Hier gaat het niet over 'hoe het moet', maar juist over 'hoe het gáát'.
De praxis van het adviesvak
Elk deeltje van het boek begint met een verhaal over een concreet voorval in de vorm van een narratief. Dat is niet alleen een feitelijke beschrijving van datgene wat er gebeurde, maar vooral de ervaring van de organisatieadviseur zélf. Na het eigen verhaal reflecteert elke auteur op zijn of haar ervaringen ermee. Waar ging het hier om? Waarom reageerde ik zoals ik reageerde? Wat gebeurde er nou echt? De auteurs komen niet op basis van hun ervaringen met fraai gepolijste tips voor hoe je de situaties waar je als adviseur in verzeild kan raken kan 'hanteren' of 'oplossen'. Geen checklists of concreet toepasbare oplossingen dus. Dit vanuit de overtuiging dat die checklists en panklare oplossingen er soms eenvoudigweg niet zijn. Juist dát is een van de boodschappen van dit boek. Namelijk dat je als adviseur soms in onmogelijke dynamieken terechtkomt, die op zich ook allerlei dingen in jouzelf losmaken. Dat werkt vervolgens behoorlijk op elkaar in, zodat je zelf op den duur ook geen idee meer hebt hoe het verder zou moeten.
Nobody is perfect
Juist deze ervaring hebben wij de 'imperfectie' van het organisatieadvieswerk genoemd. Af en toe houdt het gewoon even op en is er simpelweg geen uitweg; soms gebeuren er totaal onverwachte dingen waar je op dat moment geen raad mee weet. Door open te staan voor de imperfecties van en in het werk duikt ook de vraag op hoe je als adviseur (en dus als mens) omgaat met imperfectie. Kun je het van jezelf accepteren dat je op gezette tijden imperfect bezig bent? Welke eisen stelt de adviseur aan zichzelf? Moet je als adviseur wel perfect zijn? Of moet je juist in staat zijn om imperfectie te verduren? En: schuilt er in imperfectie niet ook schoonheid?
Inleven en nieuwe inzichten opdoen
Narratieven staan centraal in de manier waarop dit boek tot stand is gekomen. Een narratief is een ervaringsverhaal over een concrete gebeurtenis, waarbij de auteur ook vertelt wat die gebeurtenissen bij hem of haar teweegbrachten. De verhalen zijn dus geen 'objectieve' beschrijvingen, gaan niet ergens over (geen aboutness dus), maar zijn vertellingen vanuit het withness-perspectief. Dit maakt het voor de lezer mogelijk om zich te identificeren met datgene wat er gaande was en met de ervaringen en emoties van de auteurs – hier dus allen organisatieadviseurs. Juist deze 'transfer' naar de eigen ervaringen van de lezer kan leiden tot een natuurlijke generaliseerbaarheid van het narratief.
Niet generaliseerbaar in de positivistisch-wetenschappelijke zin ('dit geldt altijd en overal') maar in de zin van een verhaal dat bij de lezer allerlei ideeën en nieuwe inzichten oproept over de eigen ervaringen. Juist door de diepgang en rijkheid van de narratieven kan de lezer zich inleven in wat er gebeurde en voor zijn of haar eigen ervaringen nieuwe inzichten opdoen.
