Handboek mer

Voorwoord IX

1 Inleiding 1
1.1 Leeswijzer 2

2 Waarom een mer? 3
2.1 Inleiding 3
2.2 Europees 5
2.2.1 Mer-richtlijn 6
2.2.2 Smb-richtlijn 13
2.2.3 Verordening EU 2022/2577 van de Raad van 22 december 2022 tot vaststelling van een kader om de inzet van hernieuwbare energie te versnellen 21
2.3 Internationaal 22
2.4 Nationaal 25

3 Wanneer een mer? 29
3.1 Inleiding 29
3.2 Project-mer 32
3.3 Project-mer-beoordeling 44
3.4 Plan-mer 46
3.4.1 Mer voor richtinggevende keuzes 46
3.4.2 Plannen en programma’s 46
3.4.3 Kaderstelling 49
3.4.4 Passende beoordeling 55
3.4.5 Plan-mer-beoordeling 57
3.4.6 Verhouding project-mer-plicht en plan-mer-plicht 58

4 Inhoud MER en mer-beoordeling 65
4.1 Mer-beoordeling 65
4.1.1 Inhoud project-mer-beoordeling 65
4.1.2 Inhoud plan-mer-beoordeling 68
4.2 Onderdelen (plan- en project-)MER 69
4.3 Beschrijving plan/project 70
4.4 Alternatieven 82
4.5 Referentiesituatie 90
4.6 Vergelijking en keuze voor voorkeursalternatief 98
4.7 Milieueffecten en onzekerheden 101
4.8 Mitigerende en compenserende maatregelen 116
4.9 Samenvatting 118
4.10 Inhoudelijke verschillen tussen plan- en project-mer 119

5 Hoe verloopt een mer? 123
5.1 Procedure mer 123
5.2 Project-mer-procedure 131
5.3 Plan-mer-procedure 136
5.4 Mer-beoordelingsprocedure 141
5.4.1 Project-mer-beoordelingsprocedure 141
5.4.2 Plan-mer-beoordelingsprocedure 144
5.5 Commissie m.e.r. 145
5.6 Nationale en grensoverschrijdende coördinatie 152
5.6.1 Coördinatie 152
5.6.2 Nationale coördinatiemogelijkheden 153
5.6.3 Grensoverschrijdende coördinatie 154
5.7 Actualisatie 155
5.8 Doorwerking 158
5.9 Monitoring 167

6 Wat is er de afgelopen jaren gewijzigd? 169
6.1 Inleiding 169
6.2 Modernisering mer-regelgeving 169
6.2.1 Wijziging Wet milieubeheer 169
6.3 Wet ruimtelijke ordening 175
6.4 Wabo 177
6.4.1 Wabo en mer 177
6.4.2 Omgevingsvergunningen in het algemeen 178
6.4.3 Projectafwijkingsomgevingsvergunning 180
6.4.4 Aanhaken natuurtoestemmingen 180
6.4.5 Gefaseerde omgevingsvergunning 181
6.5 Crisis- en herstelwet 182
6.5.1 Algemeen 182
6.5.2 Artikel 1.11 Chw 184
6.5.3 Gebiedsontwikkelingsplan 185
6.5.4 Projectuitvoeringsbesluit 186
6.5.5 Versnelde uitvoering van lokale en (boven)regionale projecten met nationale betekenis 186
6.5.6 Besluit uitvoering Crisis- en herstelwet 187
6.6 Tracéwetgeving 190
6.7 Coördinatieregeling Awb 191
6.8 Omgevingsvergunning beperkte milieutoets 192
6.9 Wet tarieven Commissie voor de milieueffectrapportage 195
6.10 Wet windenergie op zee 195
6.11 Wet natuurbescherming 196
6.12 Wijziging Mer-richtlijn en de implementatie daarvan 197
6.12.1 Wijziging Mer-richtlijn 198
6.12.2 Implementatie wijzigingsrichtlijn: wijziging Wet milieubeheer en Crisis- en herstelwet 200
6.12.3 Implementatie wijzigingsrichtlijn: wijziging Besluit mer 203
6.13 Verzamelwetten IenW 205
6.14 Omgevingswet 206
6.14.1 Omgevingswet, Omgevingsbesluit en mer 206
6.14.2 Bruidsschat 208
6.14.3 Overgangsrecht 209

7 Wat staat mer te wachten? 213
7.1 Ingebrekestelling Nederland EU Mer-richtlijn 213
7.1.1 Onvoldoende implementatie? 213
7.1.2 Kosten rechtsbescherming? 214
7.2 Verdrag van Aarhus, inspraak 214
7.2.1 Inspraak in procedures windturbineparken 215
7.2.2 Gevolgen prejudiciële beslissing Varkens in Nood 215
7.3 Sociale effecten 219
7.4 Vervolg Nevele-arrest 220
7.5 MER en digitalisering 221

Bijlage 1: Mer-richtlijn (2011/92/EU) 223
Bijlage 2: Wijzigingsrichtlijn Mer-richtlijn (2014/52/EU) 239
Bijlage 3: Smb-richtlijn (2001/42/EG) 257
Bijlage 4: Mer-procedures onder de Wm 265
Bijlage 5: Jurisprudentie 270
Bijlage 6: Transponeringstabel
Wm en Besluit mer naar Ow en Ob 279
Bijlage 7: Transponeringstabel
Mer-richtlijn bijlage I en II en Besluit mer blijlage onderdelen C en D naar Omgevingsbesluit bijlage V 287
Bijlage 8: Wijzigingen Besluit mer 295

Trefwoordenregister 297