Doorbreek angst en dwang bij je kind

Inhoud
Voorwoord 13
1 Angst bij kinderen begrijpen 17
Wat is angst? 17
Waarom kampen sommige kinderen met angst? 24
Hoe normaal zijn problemen met angst? 26
Een probleem met angst of een angststoornis? 27
Hoe ziet angst eruit? 29
Lichaam 30
Gedachten 32
We kunnen onze gedachten niet tegenhouden 35
Gedrag 36
Gevoelens 39
Leven in een mijnenveld 41
De controle houden 42
In dit hoofdstuk heb je geleerd 44
2 Angst bij kinderen 45
Vormen en behandelingen
Wat zijn de belangrijkste vormen van angst bij kinderen en jongvolwassenen? 45
Verlatingsangst 46
Sociale angst 46
8560131_Doorbreek angst en dwang bij je kind_ Eli R. Lebowitz_BW.indd 5 19-10-2021 13:20:48
4
3
Gegeneraliseerde angst 47
Fobieën 48
Paniek en paniekstoornis 49
Pleinvrees 50
Obsessies en compulsies 50
Ziekte-angst 52
Vermijdende/beperkte voedselinname 53
Is angst te behandelen? 53
Hoe wordt angst behandeld door professionals? 56
Cognitieve gedragstherapie 57
Angstige gedachten uitdagen 57
Oefenen met exposure 58
Ontspanningsoefeningen 58
Gevoelens beheersen 59
Aanvullende hulpbronnen van CGT 59
Medicatie tegen angst 59
Gezonde gewoonten 61
In dit hoofdstuk heb je geleerd 62
3 Neemt de angst van je kind het gezin over? 63
Zijn ouders de ‘veroorzakers’ van angstproblemen bij hun kind? 63
Op welke manier heeft de angst van je kind invloed op jou en je
gezin? 66
Waarom leunen kinderen op hun ouders als ze angstig zijn? 69
In dit hoofdstuk heb je geleerd 71
4 Veelvoorkomende valkuilen voor ouders van angstige
kinderen 72
Beschermend en eisend 72
Ben je een beschermende ouder? 75
Ben je een eisende ouder? 82
8560131_Doorbreek angst en dwang bij je kind_ Eli R. Lebowitz_BW.indd 6 19-10-2021 13:20:48
5
6
Eisen dat je kind zich anders voelt 84
Eisen dat je kind zich anders gedraagt 86
‘Als hij het maar wilde proberen, dan zou hij zien dat het allemaal
meevalt’ 87
‘Jij bent superman – ik niet!’ 88
In dit hoofdstuk heb je geleerd 89
5 Gezinsaanpassing 90
Wat is gezinsaanpassing? 92
Participatie en modificatie 92
Participatie in door angst gedreven gedrag 95
Modificatie van gezinsroutines en -schema’s 96
Doe je aan aanpassing? 96
Je dacht dat je behulpzaam was – is dat dan je taak niet? 98
Positieve aanpassingen en negatieve aanpassingen 101
Het is zo moeilijk om je niet aan te passen! 103
Je vindt het vreselijk om je kind overstuur te zien 103
Je hebt hier geen tijd voor; je hebt andere dingen te doen 104
Je kind wordt boos als je je niet aanpast, en soms zelfs agressief 105
Als je je niet aanpast, wordt de angst alleen maar erger 106
Wat zal je kind denken? Dat het je niets kan schelen? 106
Aanpassing en broers en zussen 107
Je hoeft het niet te doen! 111
In dit hoofdstuk heb je geleerd 112
6 Aanpassing in kaart brengen 113
Je aanpassingskaart maken 115
Aanpassingen monitoren – houd een logboek bij 120
In dit hoofdstuk heb je geleerd 120
8560131_Doorbreek angst en dwang bij je kind_ Eli R. Lebowitz_BW.indd 7 19-10-2021 13:20:48
9
8
7
7 Hoe kun je ondersteunend zijn? 121
Ondersteuning betekent accepteren dat je kind echt bang is –
maar ook weten dat het ermee om kan gaan 122
Waarom is ondersteuning zo belangrijk? 128
Ben je ondersteunend? 134
Oefenen met ondersteunend zijn 135
In dit hoofdstuk heb je geleerd 142
8 Welke aanpassing kun je het beste als eerste
verminderen? 143
Waarom zou je slechts één aanpassing kiezen? 143
Wat is een ‘goede’ aanpassing om te verminderen? 147
Kies iets wat zich vaak voordoet 147
Kies iets waar je controle over hebt 148
Kies iets waar je last van hebt 149
Welke aanpassingen zijn niet geschikt om je op te richten? 149
Gaat het echt over de angst? 150
Meng doelen niet 152
Zijn beide ouders het eens? 153
Kies je doel! 153
In dit hoofdstuk heb je geleerd 155
9 Plannen hoe je je aanpassingen vermindert 156
Wat moet er in je plan zijn opgenomen? 156
Je eigen plan maken 168
Wat? 168
Wanneer? 168
Wie? 169
Hoe en hoeveel? 170
Wat doe je ervoor in de plaats? 171
Wat gaat dit moeilijk maken? 171
In dit hoofdstuk heb je geleerd 173
8560131_Doorbreek angst en dwang bij je kind_ Eli R. Lebowitz_BW.indd 8 19-10-2021 13:20:48
10
11
10 Hoe informeer je je kind over je plan? 174
Waarom ga je je kind vertellen over je plan? 174
Wanneer ga je je kind vertellen over je plan? 177
Wat ga je zeggen? 178
Ondersteunende opmerking 182
Waarom? 183
Wat? 183
Wanneer? 184
Wie? 184
Hoe en hoeveel? 184
Werk met een geschreven boodschap 194
Uitdagingen bij het overbrengen van je plan aan je kind 197
Je kind wil er niet van horen 197
Je kind wordt bang of raakt overstuur 199
Je kind wordt boos 200
Je kind gaat met je in discussie 201
Je hebt je kind over het plan verteld, en wat gebeurt er
vervolgens? 204
In dit hoofdstuk heb je geleerd 204
11 Aan je plan werken 205
Houd een logboek bij 205
Wat je in het begin kunt verwachten 206
Blijf ondersteunend 209
Complimenteren 210
Succes betekent voor jou dat je je niet hebt aangepast 212
Succes betekent voor je kind dat het erdoorheen komt 214
Je er klaar voor voelen en er klaar voor zijn 217
Een volgende stap vooruit zetten 218
In dit hoofdstuk heb je geleerd 220
8560131_Doorbreek angst en dwang bij je kind_ Eli R. Lebowitz_BW.indd 9 19-10-2021 13:20:48
12
13
12 Troubleshooting 221
Omgaan met moeilijke reacties van je kind
Je kind wordt agressief als je je niet aanpast 221
Moet je je kind straffen vanwege de agressie? 225
Maar hoe zal dat de volgende keer gaan? Zal je kind dan niet weer
agressief zijn? 226
Ga niet mee in een discussie 226
Richt je op je eigen gedrag 229
Vraag om hulp 229
Je kind is zo overstuur dat het voelt alsof je het pijn doet 230
Angst: what goes up must come down 231
Het verkeerslicht 231
Een in de tijd gelimiteerd experiment 233
Is het jouw pijn of die van je kind? 233
Vraag om hulp 234
Je kind dreigt zichzelf iets aan te doen als je je niet aanpast 234
In dit hoofdstuk heb je geleerd 240
13 Troubleshooting 241
Omgaan met problemen in de samenwerking met je
partner
Je partner en jij zijn het niet met elkaar eens 241
Tips voor betere communicatie met je partner 246
Kies je het beste tijdstip om te praten? 246
Vermijd beschuldigingen 247
Maar gezinsaanpassing is toch fout? 248
Toon respect 249
Houd je aandacht gericht 250
Ondersteuning betekent twee dingen 252
Probeer van taak te wisselen 253
8560131_Doorbreek angst en dwang bij je kind_ Eli R. Lebowitz_BW.indd 10 19-10-2021 13:20:48
14
B
A
Betekent aanvaarding dat je ermee akkoord gaat dat je kind
doorgaat met het vermijden van coping? 254
Betekent meer vertrouwen niet minder aanvaarding? 254
Kun je in één keer je hele houding veranderen? 254
Zal je kind niet in de war raken door deze verandering in de
reacties? 255
Bestaat er een plan waarover jullie het eens kunnen worden? 257
Richt je op dat waarover je controle hebt 257
In dit hoofdstuk heb je geleerd 258
14 Afronding en hoe verder 259
Het is je gelukt! 259
Ga door met ondersteunen 261
Bemerk je aanpassingsgedrag 262
Bijlage A Werkbladen 269
Werkblad 1: Welke invloed heeft angst op mijn kind? 271
Werkblad 2: Valkuilen voor ouders 273
Werkblad 3: Ik en de angst van mijn kind 274
Werkblad 4: Lijst met aanpassingen 276
Werkblad 5: Aanpassingskaart 277
Werkblad 6: Dingen die je zegt 279
Werkblad 7: Ondersteunende opmerkingen 280
Werkblad 8: Je Plan 281
Werkblad 9: Aankondiging 282
Werkblad 10: de doelaanpassing monitoren 283
Bijlage B Bronnen 284
Websites met informatie en hulpmiddelen om gespecialiseerde
hulpverleners te vinden 284