Medisch beroepsgeheim en de zorgplicht van de arts bij vermoedens van kindermishandeling in de rechtsverhouding tussen arts, kind en ouders

Name: Medisch beroepsgeheim en de zorgplicht van de arts bij vermoedens van kindermishandeling in de rechtsverhouding tussen arts, kind en ouders
Author: Mirjam Sombroek

Paperback Nederlands 2019 1e druk 9789462369061

Kies uw bindwijze

Paperback | NL € 111,50 E-book | NL € 111,50

Verwachte levertijd ongeveer 6 werkdagen

111,50

In winkelwagen

Samenvatting

Het medisch beroepsgeheim ligt stevig verankerd in onze wet. Het dient dan ook waardevolle belangen, zowel van de patiënt die recht heeft op privacy, als van de samenleving waarin burgers recht hebben op een vrije toegang tot de zorg zonder vrees dat hun medische gegevens ooit een keer op straat komen te liggen. Zwijgen is dus een groot goed. Toch hebben wetgever en regering gekozen voor enkele maatregelen gericht op het doorbreken van het medisch beroepsgeheim met het oog op de bestrijding van kindermishandeling. Er is daarbij sprake van een onmiskenbare accentverschuiving van een zwijgen-tenzij naar een spreken-tenzij.

In dit proefschrift is onderzocht hoe die keuze juridisch vorm kan krijgen als een onderdeel van de zorgplicht van de arts in de rechtsverhouding tussen arts, kind en ouders. Het onderzoek leidt tot een voorstel voor een toetsingsmodel voor het op een zorgvuldige wijze doorbreken van het medisch beroepsgeheim in geval van kindermishandeling.

Trefwoorden

kindermishandeling medisch beroepsgeheim zorgplicht medisch recht arts-patiënt relatie conflict van plichten jeugdrecht privacy kinderbescherming beroepsethiek informatieverstrekking wetteksten zwijgplicht minderjarigen toestemming tuchtrecht verschoningsrecht wetgeving gezondheidszorg meldcode veilig thuis knmg ouderlijk gezag rechtsverhouding wettelijke vertegenwoordiging bestuursrecht

Trefwoorden

Specificaties

ISBN13:9789462369061

Taal:Nederlands

Bindwijze:paperback

Aantal pagina's:370

Uitgever:Boom Juridische Uitgevers

Druk:1

Verschijningsdatum:4-3-2019

Hoofdrubriek:Juridisch

Jongbloed:Medisch beroepsgeheim

Serie:Meijers Reeks - EM Meijers Instituut voor Rechtswetenschappelijk Onderzoek

Lezersrecensies

Wees de eerste die een lezersrecensie schrijft!

Schrijf een recensie

Uw cijfer

?

Log in om te stemmen

Inhoudsopgave

U kunt van deze inhoudsopgave een PDF downloaden

LIJST VAN AFKORTINGEN XI

1 INLEIDING 1
1.1 Probleemstelling 1
1.1.1 De zorgplicht van de arts en doorbreking van het medisch beroepsgeheim 4
1.1.2 Onderzoeksvragen 7
1.2 Opzet en afbakening 7
1.3 Methode van onderzoek 10
1.4 Vocabulaire 11
1.5 Plan van behandeling 12

DEEL I – MEDISCH BEROEPSGEHEIM 15
2 RATIO VAN HET MEDISCH BEROEPSGEHEIM 17
2.1 Inleiding 17
2.2 Algemeen belang 19
2.2.1 Een abstracte notie? 21
2.3 Individueel belang 23
2.3.1 Een andere invulling? 26
2.4 Verhouding tussen algemeen en individueel belang 27
2.5 Conclusie 30

3 ZWIJGPLICHT 31
3.1 Inleiding 31
3.2 Wettelijke grondslagen 32
3.2.1 Art. 7:457 lid 1 BW 33
3.2.2 Art. 88 Wet Big 36
3.2.3 Art. 272 Sr 39
3.2.4 Art. 9 lid 1 AVG en art. 22 lid 1 UAVG 43
3.2.5 Tussenconclusie 48
3.3 Object van de zwijgplicht 48
3.3.1 Beroepsuitoefening als grens 49
3.3.1.1 Informatie via de patiënt 50
3.3.1.2 Informatie via een ander dan de patiënt 51
3.3.1.3 Informatie via onderzoek 53
3.3.1.4 Digitale informatie, WhatsApp en Facebook 54
3.3.1.5 Medisch dossier 55
3.3.2 Tussenconclusie 58
3.4 Subject van de zwijgplicht 59
3.4.1 Personen met een zelfstandige zwijgplicht 60
3.4.2 Personen met een afgeleide zwijgplicht 61
3.4.3 Secret partagé 63
3.4.4 Tussenconclusie 64
3.5 Zwijgplicht: jegens wie? 64
3.5.1 Rechtstreeks bij de behandeling betrokkenen of vervanger 65
3.5.1.1 Rechtstreekse betrokkenheid 67
3.5.1.2 Omvang gegevensuitwisseling 68
3.5.1.3 Bezwaar 69
3.5.2 Collega-artsen 70
3.5.3 Wettelijke vertegenwoordigers 72
3.5.3.1 Wettelijke vertegenwoordiging en leeftijdsgrenzen 72
3.5.3.2 Wettelijke vertegenwoordiging en dilemma’s 76
3.5.4 Naaste familieleden 82
3.5.5 Zwijgen na overlijden 83
3.5.6 Tussenconclusie 87
3.6 Zwijgplicht: plicht naast of plicht als onderdeel van de zorgplicht? 88
3.7 Conclusie 89

4 VERSCHONINGSRECHT 91
4.1 Inleiding 91
4.2 Wettelijke grondslagen (art. 165 lid 2 sub b Rv, art. 218 Sv, art. 68 lid 5 Wet Big) 93
4.3 Object van het verschoningsrecht 98
4.3.1 Verhouding met object van de zwijgplicht 101
4.4 Subject van het verschoningsrecht 102
4.4.1 Personen met een zelfstandig verschoningsrecht 103
4.4.1.1 Verhouding met zelfstandige zwijgplicht 105
4.4.2 Personen met een afgeleid verschoningsrecht 109
4.4.2.1 Verhouding met afgeleide zwijgplicht 112
4.4.3 Gedeeld verschoningsrecht 112
4.5 Verschoningsrecht na overlijden 113
4.6 Verschoningsrecht: een plicht? Naast of onderdeel van de zorgplicht? 114
4.7 Conclusie 116

5 UITZONDERINGEN OP HET MEDISCH BEROEPSGEHEIM 119
5.1 Inleiding 119
5.2 Toestemming 120
5.2.1 Toestemming van wie? 122
5.2.2 Vereisten aan toestemming 123
5.2.3 Soorten toestemming 124
5.2.4 Gevolgen van toestemming als uitzondering op het medisch beroepsgeheim en de verhouding tot de zorgplicht 129
5.2.5 Tussenconclusie 131
5.3 Wettelijke meldplicht 132
5.3.1 Gevolgen van wettelijke meldplicht als uitzondering op het medisch beroepsgeheim en de verhouding tot de zorgplicht 134
5.3.2 Tussenconclusie 135
5.4 Conflict van plichten 135
5.4.1 Cvp-toetsingskader 137
5.4.1.1 Alles in het werk stellen om toestemming te verkrijgen 137
5.4.1.2 Niet doorbreken levert ernstige schade op 138
5.4.1.3 De arts in gewetensnood 139
5.4.1.4 Geen andere weg 140
5.4.1.5 Voorkomen of beperken schade 140
5.4.1.6 Geheim zo min mogelijk schenden 141
5.4.2 Gevolgen van conflict van plichten als uitzondering op het medisch beroepsgeheim en de verhouding tot de zorgplicht 141
5.4.3 Tussenconclusie 143
5.5 Zwaarwegend belang 145
5.5.1 Belang van nabestaanden bij erfenisgeschillen 146
5.5.2 Gezondheidsbelang 149
5.5.3 Belang te weten van wie men afstamt 150
5.5.4 Belang van de arts op eigen verdediging 151
5.5.5 Medische fout 152
5.5.6 Gevolgen van zwaarwegend belang als uitzondering op het medisch beroepsgeheim en de verhouding tot de zorgplicht 154
5.5.7 Tussenconclusie 156
5.6 Zeer uitzonderlijke omstandigheden 157
5.6.1 Aard en zwaarte van delict 161
5.6.2 Aard, omvang en context van verlangde gegevens 161
5.6.3 Alternatieve manieren voor verkrijgen gegevens 163
5.6.4 Belang van desbetreffende gegevens 164
5.6.5 Aanvaarden van zeer uitzonderlijke omstandigheden 165
5.6.6 Gevolgen van zeer uitzonderlijke omstandigheden als uitzondering op het medisch beroepsgeheim en de verhouding tot de zorgplicht 167
5.6.7 Tussenconclusie 169
5.7 Conclusie 170

DEEL II – MEDISCH BEROEPSGEHEIM EN DE ZORGPLICHT VAN DE ARTS BIJ KINDERMISHANDELING IN DE RECHTSVERHOUDING TUSSEN ARTS, KIND EN OUDERS 173
6 DE ‘SCOPE’ VAN HET WETTELIJKE BEGRIP KINDERMISHANDELING 175
6.1 Inleiding 175
6.2 Wettelijke omschrijving van het begrip kindermishandeling (art. 1.1 Jw en art. 1.1.1 Wmo) 179
6.3 ‘Minderjarige’ 180
6.3.1 De definitie uit Boek 1 BW 180
6.3.2 Zijn ongeborenen ‘minderjarigen’? 181
6.3.3 Het begrip ‘minderjarige’ in de Jw/Wmo en in de Wgbo 185
6.4 ‘Elke vorm van een bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard’ 187
6.5 ‘Ouders of andere personen’ en ‘een relatie van afhankelijkheid of onvrijheid’ 196
6.6 ‘Actief of passief opdringen’ 198
6.7 ‘(Dreigende) ernstige schade in de vorm van fysiek of psychisch letsel’ 200
6.8 Conclusie 202

7 WETTELIJK KADER DOORBREKING MEDISCH BEROEPSGEHEIM BIJ KINDERMISHANDELING IN DE RECHTSVERHOUDING TUSSEN ARTS, KIND EN OUDERS 207
7.1 Inleiding 207
7.2 Wettelijk kader voor het doorbreken van het medisch beroepsgeheim 207
7.2.1 Toestemming van betrokkenen (art. 7:457 lid 1 BW) of een vervangende omstandigheid (art. 7:457 lid 2 BW; art. 7:453 BW; art. 7:457 lid 3 BW en art. 7:465 lid 4 BW) 208
7.2.1.1 Rechtstreeks bij de behandeling betrokkenen (art. 7:457 lid 2 BW) 209
7.2.1.2 Zorgplicht (art. 7:453 BW; art. 7:457 lid 3 BW; art. 7:465 lid 4 BW) 212
7.2.2 Wettelijke plicht tot informatieverstrekking (art. 7.3.11 lid 4 Jw) 214
7.2.3 Conflict van plichten 217
7.2.3.1 Informatieverstrekking aan Veilig Thuis (art. 5.2.6 Wmo) 217
7.2.3.2 Informatieverstrekking aan RvdK (art. 1:240 BW) 220
7.2.3.3 Informatieverstrekking aan jeugdbeschermer (art. 7.3.11 lid 4 Jw) 222
7.2.3.4 Informatieverstrekking aan andere professionals via Virmelding (art. 7.1.4.1 Jw) 224
7.2.3.5 Informatieverstrekking op grond van de Wet verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling en Besluit verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling van 23 juni 2017 266
7.3 Conclusie 229

8 PROFESSIONEEL KADER DOORBREKING MEDISCH BEROEPSGEHEIM BIJ KINDERMISHANDELING IN DE RECHTSVERHOUDING TUSSEN ARTS, KIND EN OUDERS 231
8.1 Inleiding 231
8.2 KNMG-meldcode (2015): informatie-uitwisseling, conflict van plichten en de zorgplicht 235
8.3 Informatie-uitwisseling: een geneeskundige handeling? 241
8.4 Art. 4 stap 4 KNMG-meldcode (2015): zorgplicht als grondslag en toetsingsmaatstaven 243
8.5 Art. 4 stap 5b KNMG-meldcode (2015): zorgplicht als grondslag en toetsingsmaatstaven 250
8.6 KNMG-afwegingskader (2018): zorgplicht als grondslag en toetsingsmaatstaven 256
8.7 Doorbreking medisch beroepsgeheim anders dan door het doen van een Veilig Thuis-melding: zorgplicht als grondslag en toetsingsmaatstaven 261
8.8 Conclusie 269

9 CONCRETE TOETSING VAN DOORBREKING MEDISCH BEROEPSGEHEIM BIJ KINDERMISHANDELING IN DE RECHTSVERHOUDING TUSSEN ARTS, KIND EN OUDERS 275
9.1 Inleiding 275
9.2 Analyse (tucht)rechtspraak bij doorbreking van het medisch beroepsgeheim door het zetten van stap 4 art. 4 KNMG-meldcode (2015): zorgplicht en toetsingsmaatstaven 277
9.3 Analyse (tucht)rechtspraak bij doorbreking van het medisch beroepsgeheim door het zetten van stap 5b uit art. 4 KNMG-meldcode (2015): zorgplicht en toetsingsmaatstaven 278
9.4 Tussenconclusie 289
9.5 Analyse van de (tucht)rechtspraak anders dan door het doen van een Veilig Thuis-melding uit eigen beweging: toetsing aan conflict van plichten of toch zorgvuldigheidsnormen KNMG-meldcode (2015)? 290
9.6 De arts is bevraagd 291
9.7 De arts verstrekt uit eigen beweging gegevens anders dan aan Veilig Thuis 303
9.8 Tussenconclusie 308
9.9 Conclusie 309

10 CONCLUSIE 311
10.1 Onderzoeksvragen, bevindingen en antwoorden 311
10.2 De arts is bevraagd: voorstel voor een stappenplan 313
10.3 Zorgplicht, zwijgen en spreken: één toetsingskader 318

LITERATUURLIJST 323
INTERNATIONALE WET- EN REGELGEVING 339
PARLEMENTAIRE STUKKEN 341
KAMERSTUKKEN 343
RECHTSPRAAK 345