‘Life is what happens to you, while you're busy making other plans’, zingt John Lennon. Allereerst benoemt Jaap van ’t Hek drie bronnen van wat hij het ‘ondertussen’ noemt: je hoofd, de sociale component en de abstractie. Tijdens de workshops komen deze ook weer aan de orde. De mensen die de workshops verzorgen, hebben allen ook een bijdrage geleverd aan het boek. Zo gaat Edu Feltmann in op ‘lekker leven of hard werken’ en Wilfred Verweij op ‘outsiders en insiders’.
Aandacht
Bij de plenaire sessie volgt eerst een filosofische bespiegeling op het ‘ondertussen’, door gastheer René Gude, directeur van de Internationale School voor Wijsbegeerte. ‘Het Ondertussen bestaat alleen als je er aandacht voor hebt.’ Opvallend is trouwens dat bijna alle andere sprekers van mening zijn dat het Ondertussen alleen bestaat als je er géén aandacht voor hebt.
De volgende spreker maakt het Ondertussen concreet. Louise Gunning-Schepers, voorzitter van de Gezondheidsraad, laat onder andere zien dat de prik tegen baarmoederhalskanker goed opgezet was, maar dat de Gezondheidsraad onvoldoende rekening hield met wat er in de omgeving afspeelde: spookverhalen op internet die zorgden dat uiteindelijk maar de helft van de meisjes een prik haalden. Achteraf blijkt het Ondertussen cruciaal te zijn voor het succes.
De natuur gaat door
Op weer een ander niveau laat Louise Vet zien hoe het Ondertussen werkt. Als directeur van het Nederlands Instituut voor Ecologie leidde zij de bouw van een nieuw gebouw. Op een treffende maar vooral verhelderende manier vertelt zij hoe medewerkers, politiek en wetenschap dit bemoeilijkten. Maar ook laat ze zien dat temidden van projecten zoals zwakstroom opwekken met planten en een waterzuiveringsmethode voor het toilet, de natuur gewoon doorgaat met de evolutie.
Hans Bennis, directeur van het Meertens Instituut, rondt de dag met een passende quote af. ‘In je hoofd is er alleen maar Ondertussen.’ Bovendien rationaliseren we achteraf, waardoor de linguïst tot de conclusie komt dat alles Ondertussen is.
