Het schrijven van een degelijk (lees: houdbaar) voorwoord blijkt ook voor een publicatie als deze steeds lastiger. Hectiek & turbulentie (de klassieke thema’s uit de jaren ’90), ze zijn er nog maar ook meer en meer vervangen door sluimerende PR of verborgen agenda’s.

Dat is dus het huidige adagium. Transparantie. We kunnen tegenwoordig zo ver kijken dat we dichtbij niks meer zien. Een perfecte voedingsbodem voor allerlei ‘spins’, voor ‘virals’, voor ‘guerrilla’, en zelfs voor ouderwetse ‘agitprop’. Als is de waarheid (social media!) nog zo snel, de leugen achterhaalt haar wel. Maar dat is dan weer de perfecte voedingsbodem voor degelijke onderzoeksjournalistiek die op managementterrein resulteert in mooie, informatieve en soms zelfs ronduitspannende boeken.

Er is een tijd geweest dat de aanschaf van een boek een veilige investering was. Een forse tijdsinvestering waarvan het rendement navenant was. Namelijk doorwrochte kennis die vaak direct de organisatie in kon worden gesluisd. De gemiddelde manager kon gemakkelijk een leven lang toe met de nieuwe Michael Porter. En een antiquarisch exemplaar van iemand als Igor Ansoff op je bureau maakte je nog geen historicus. Of oude sok!

2014 is een tamelijk oorlogszuchtig jaar. Honderd jaar geleden brak ongewild de Eerste Wereldoorlog uit zoals we kunnen lezen in het prachtige The Sleepwalkers van Christopher Clark. Zeventig jaar geleden landden de Geallieerden op de kust van Normandië, het slotakkoord van het besluit van Stalin, Churchill en Roosevelt om Duitsland op de knieën te dwingen zoals Paul Kennedy in The Engineers of Victory overtuigend laat zien. En deze maand vindt dan ook nog eens het WK Oorlog in Brazilië plaats.

De V van ‘vakantie’ zit weer in de maand, en dat is traditioneel het moment dat ik u mag lastig vallen met mijn persoonlijke tips, observaties en andere aberraties. En omdat we sinds kort naast management ook alle andere boeken verkopen, mag mijn leeslijstje wat breder zijn. Deze keer een glimp op het stapeltje boeken dat ondergetekende meeneemt ter leringh ende vermaeck…

Je kunt natuurlijk acht meter managementboeken in een dag lezen, maar het is de vraag wat je daarvan opsteekt. Ja, dat Michael Porter de koers bepaalt, Michael Hammer iedereen op de juiste plek zet, Robert Quinn de kar trekt, en Jim Collins een oogje in het zeil houdt. Leuk, interessant ook, maar wat moet je ermee?

De mare wil dat ‘echte’ managers en zeker ‘echte’ ondernemers niet lezen. Jong en oud gelijk. Althans, geen managementboeken.

De longlist die via de shortlist uiteindelijk leidt tot het Managementboek van het Jaar is altijd een weerspiegeling van dat boekenjaar. En die weerspiegeling laat zien dat de crisis het boekenvak niet heeft overgeslagen. De tijd dat gegarandeerde winnaars al in de voorfase over elkaar heen buitelden, ligt even achter ons.

Een Citroen DS (de ‘snoek’) is een Franse auto die zijn naam letterlijk eer aandoet: ziet er goddelijk uit en rijdt navenant. In alle opzichten dus een echte ‘DS’. Een lettercombinatie die niet voor niets is gekozen want hardop uitgesproken klinkt dat als ‘déesse’. Als godin dus! Dit semiotische principe heeft Roland Barthes in zijn belangrijke boek Mythologies (uit 1957) uitvoerig geanalyseerd, en zou je met niet al te veel fantasie kunnen beschouwen als een taal-filosofische voorloper van Framing. Want in feite is ook framing een spel van denotatie en connotatie, alleen veel minder subtiel uitgespeeld.

Spannende tijden. Niet alleen vanwege de woekerende crisis die menig ondernemer of manager de handen in de lucht doet gooien maar vooral omdat we toeschouwer zijn in een toneelstuk dat we zelf schrijven. Waar we als actieve figuranten de voortgang van het script zelf bepalen. Waar we als coauteur realtime digitaal even terug lezen. En waar we als consument streaming de cliffhanger naar morgen bekijken. Op het apparaat dat onmiskenbaar de katalysator en aanjager tegelijk is van al die veranderingen die zich op het wereldpodium voltrekken. De iPad dus.

‘Eigenlijk doen we wat in de wereld van de grote thema’s niet meer dan usance is: kijken, zoeken, vergelijken en meten, en vervolgens het format kiezen dat past. Met wellicht een vleugje hype maar niet meer dan een vleugje.’ Zo begeleidde ik de februari editie van Managementboek Magazine in 2012, de editie waarin we afscheid namen van het oude ‘krantenformaat’ en waren overgegaan op een handzamer en meer standaard ‘magazine formaat’.