De familie is vooral bekend geworden als medeoprichters van de SHV, de Steenkolen Handelsvereeniging. Toch blijkt uit dit boek dat dit niet het enige bedrijfskundige wapenfeit is van deze handelsfamilie. Deze gaat terug tot in de 17de eeuw. En ook is de in 1896 in Utrecht opgerichte SHV niet de kroon op het werk van de familie. Met name de aanpassingen als directe reactie op de veranderende tijd voorkwam meermalen het einde van dit bedrijf.
Grote bestuurders in de 20ste eeuw, F.H. (Frits) Fentener van Vlissingen in het eerste deel van de eeuw en J.M. (Jan) in het tweede deel, wisten zich feilloos te voegen naar de vraag van de markt. Naast de SHV stonden de ondernemende Fenteners aan de wieg van tientallen bedrijven in Nederland en Europa. Van de KLM, Stork en de Jaarbeurs, tot aan investeringen in grote internationale conglomeraten. Het heeft ze bepaald geen windeieren gelegd.
De Fenteners van Vlissingen behoren al sinds een eeuw tot de rijke bovenklasse van Nederland. Maar gek genoeg valt er weinig kleurrijks op te tekenen uit de rijke annalen. De beschrijvingen van grootste en veelvuldige jachtpartijen op fraaie landgoederen in Nederland en Duitsland verworden tot lijstjes van geschoten wild. En dat maakt het boek helaas ronduit statisch.
Dit is anders dan de meer kleurrijke beschrijvingen die Arie van der Zwan hanteert in zijn boek Hij overwon iedereen op een vrouw na ('F.H.Fentener van Vlissingen 1882 – 1962'). Of in D.G. van Beuningen 1877 – 1955 Grootvorst aan de Maas van Harmen van Wijnen. De familie Van Beuningen stond met de Fenteners van Vlissingen aan de wieg van de SHV. D.G. was gedurende decennia de kompaan en evenknie van F.H. Na jarenlange interne strijd biedt de familie Van Beuningen in 1954 haar aandelen SHV te koop aan.
Ook de filosofische SHV bestuurder Paul Fentener van Vlissingen (1941 – 2006) heeft in het boek nauwelijks een plek. Bijzonder voor iemand die twintig jaar bestuursvoorzitter van de SHV geweest is. Hiervoor zal de lezer een exemplaar van het boek Filosoof - miljardair van Martijn Smit moeten zien te bemachtigen.
Tot slot: de geschiedenis van de familie is en blijft boeiend. Hun invloed op de groei en de richting van de Nederlandse economie in de vorige eeuw kan niet genoeg geroemd worden. De ingehouden stijl mag dan passen bij de filosofie van de familie, het komt de leesbaarheid van het boek niet ten goede.
(Voor een uitvoerige beschrijving van Ik ben een koopman leze men de review van Annegreet van Bergen.)
Over Bertrand Weegenaar
Bertrand Weegenaar is als hogeschooldocent HBO-ICT werkzaam op Windesheim. Zijn voorliefde ligt bij de onderwerpen strategie, marketing, geschiedenis; biografieën en internet; e-business.