Werken aan Programma’s -  Handboek voor de programmamanager

Programma’s kunnen een krachtige manier van werken zijn om organisaties te helpen bepaalde veranderingen tot stand te brengen en zo bij te dragen aan het nastreven van specifieke doelen. Ze passen goed bij deze tijd van grote veranderingen en uitdagingen. Denk aan opgaven rond veiligheid, wonen, duurzaamheid, energietransitie of digitale transformatie, om er maar een paar te noemen. Het zijn stuk voor stuk opgaven die niet te realiseren zijn met een enkel project, die een staande organisatie ‘er even bij doet’ of waar je al experimenterend en uitproberend in verder komt, maar die wat meer vragen dan dat.

Verandervermogen

De dynamiek in de maatschappij is de afgelopen decennia flink toegenomen en dat doet een beroep op het verandervermogen van organisaties. Veel vraagstukken bevinden zich op het snijvlak tussen organisaties en kunnen niet meer worden opgelost door één partij. Dat vraagt om het vermogen goed samen te werken. Er is een groeiende behoefte aan tijdelijke en flexibele werkverbanden, waarin mensen slagvaardig en gefocust aan de slag gaan om die veranderingen te verwezenlijken die nodig zijn om bepaalde doelen dichterbij te brengen. Programma’s voorzien veelal in die behoefte, omdat ze de betrokkenen houvast geven.

Vak in ontwikkeling

We zijn ervan overtuigd dat programmamanagement een vak in blijvende ontwikkeling is. Dat betekent dat we eerdere aanpakken, of onderdelen daarvan, willen blijven herzien en verbeteren om aan te sluiten bij wat er nu en straks wordt gevraagd in opgaven. Soms zijn dat kleine aanpassingen en soms vraagt het een wat grondigere herziening. Dan helpt het om nieuwe perspectieven te hanteren. Onze ontmoetingen hielpen ons tot nieuwe perspectieven te komen en we hebben ons ook laten voeden door onze praktijkervaringen, door boeken te lezen, gesprekken met klanten te voeren, podcasts te luisteren, en dergelijke.

Acht thema’s

We hebben een handboek geschreven dat ingaat op veel facetten van het vak en waar een programmamanager dagelijks mee te maken krijgt. Bij elk thema dat we behandelen, hebben we de essenties bij elkaar gebracht. We bespreken acht thema’s die we onderscheiden in onze programma-aanpak:

1. Kiezen. Wanneer en waarom zou je kiezen voor de programma-aanpak?
2. Vormgeven. Wat wil je bereiken met het programma en hoe ga je dat voor elkaar krijgen?
3. Organiseren. Wie gaan het programma voor elkaar krijgen, in welke rol en welke organisatievorm?
4. Sturen. Hoe houden we grip op het programma, hoe staat het ervoor en wat vraagt bijsturing?
5.Beslissen. Welke beslissingen moeten we nemen en hoe doen we dat goed?
6. Samenwerken. Hoe werken we met elkaar, vaak over grenzen, samen in en aan de opgave?
7. Leiden. Hoe vul je het leiderschap in het programma in, in het bijzonder van de programmamanager?
8. Ontwikkelen. Hoe worden we steeds beter in de programma-aanpak, ook als organisatie?

Extra materiaal

Op de bijbehorende website vind je aanvullende materialen en extra achtergronden en verdieping. Denk aan voorbeelden, formats (programmavoorstel, voortgangsrapportage, et cetera), checklists, scans of vragenlijsten (onder meer over samenwerking) en diepere uitwerkingen van modellen en bijvoorbeeld de levensloop van een programma. Dat materiaal vullen en passen we verder aan en we nodigen je van harte uit het ons te laten weten als je iets mist of zelf iets hebt wat het verrijkt.

We richten ons met Werken aan programma’s  op programmamanagers die een overzicht willen krijgen van de thema’s waarmee ze allemaal te maken gaan krijgen bij het aanpakken van de opgave waarvoor ze staan. Voor beginnende programmamanagers hebben we een prettig en verrijkend handboek ontwikkeld. Programmamanagers die al wat verder zijn in hun ervaring en ontwikkeling kunnen er inspiratie uithalen als ze hun aanpak tegen het licht houden en door de bril van onze benadering bekijken.