Preview - CommTalks

Dat er veel aan het veranderen is in het communicatievak is een open deur. Waar ik ook kom, op congressen, bijeenkomsten, bij afdelingen en bureaus: het gaat steeds over ‘we willen anders gaan werken’, ‘we willen een nieuwe strategie voor de afdeling’, ‘een scherpere visie op het communicatievak’, et cetera. Het lijkt wel of iedereen bezig is met vernieuwing of dat graag wil gaan doen. Ik zie overal elan.

Maar het is lastig om te bedenken waar je zult beginnen en hoe je er ook echt uitvoering aan kunt geven. Vandaar dat ik dacht: laat ik een aantal professionals en wetenschappers die zich regelmatig uitspreken over vernieuwing uitnodigen om een essay te schrijven over hun ideeën. Het zijn 40 zeer inspirerende essays geworden over wat er verandert, waarom dat zo is, en hoe je als communicatieprofessional op de toekomst voorbereid kunt zijn. Ik heb ze CommTalks genoemd, compact, verrassend, betrokken, constructief en oplossingsgericht.

Ik zie 5 thema’s terugkeren in de CommTalks:

1.      Ga anders communiceren. De tijd van SOS (Sending Out Stuff) is over. Organisaties moeten het gesprek durven aangaan, luisteren en daarop reageren, en dat alles in een persoonlijke stijl. Ik noem dat graag de zorg voor de ‘stijl van het huis’: hoe communiceren we met elkaar en hoe treden we de buitenwereld tegemoet. Dit thema staat met stip op 1 in de CommTalks.

2.      Zorg dat je altijd accountable bent. Je acties onderbouwen om te kunnen laten zien waar je mee bezig bent en wat dat oplevert. De communicatieprofessional van de toekomst is data-driven. Neemt de verantwoordelijkheid en legt verantwoording af. Ook dat is een terugkerend thema.

3.      Heb een heldere visie op je vak. Een communicatieprofessional is dat omdat zij begrijpt hoe communicatie werkt en snapt hoe je daarmee een organisatie verder kunt helpen. Focus, scherpe keuzes maken, wendbaar en proactief opereren, allemaal essentieel en alleen mogelijk als je een heldere visie hebt op wat je met communicatie te bieden hebt.

4.      Verantwoord communiceren. Veel auteurs benadrukken dat onze organisaties niet alleen maatschappelijk verantwoord moeten opereren maar ook maatschappelijk verantwoord moeten communiceren. Een thema waar we het in het communicatievak nooit over hebben. Taal is echter nooit onpartijdig. Het gaat dus allereerst over taalgebruik, maar daarachter liggen morele dilemma’s, waarden en overtuigingen (ook dit gaat dus eigenlijk over de stijl van het huis). En de vraag of wat kan ook mag, door de samenleving zal worden gezien als legitiem.

5.      Aanhaken bij wat elders speelt. Intern aanhaken bij de strategische keuzes in de organisatie, bij wat andere afdelingen doen, bij de business. Extern aanhaken bij waar stakeholders mee bezig zijn. Ineens wordt weer interessant om de actualiteit voor je te laten werken. De luiken open, de schotten eruit.

De meeste essays zijn behoorlijk provocerend. ‘Stop de kernboodschap in de la als je met emoties te maken hebt, en liever ook als je met een journalist praat’ zeggen zowel Harrie van Rooij als Rocco Mooij. ‘Communicatie is de kern, het beleid is een afgeleide dat samen met vele anderen wordt vormgegeven tijdens de communicatieprocessen’ zegt Vera de Witte:  de communicatieprofessional als strateeg en de beleidsdeskundige als uitvoerder/coördinator. ‘ Luisteren is essentieel maar niet genoeg; begrip opbrengen voor de in media levende mediamens staat centraal, als je het goed wilt doen’, zegt Ton Verlind. En zo kan ik nog wel een tijdje doorgaan. De CommTalks zijn stuk voor stuk interessant. Je leest ze zo maar het zet je uren aan het denken. Voer voor spannende gesprekken op de afdeling of in het eigen bureau. Input voor een future-check. Een mooi opstapje voor een succesvolle toekomst.

Betteke van Ruler is emeritus hoogleraar communicatiewetenschap en is haar hele carrière al bezig met de professionalisering van het communicatievak. Ze is de samensteller van CommTalks.