Maslow on Management

'Maslow on Management' bestaat uit notities en aantekeningen van Maslow over thema's als leiderschap, zelfactualisatie en empowerment. Thema's die bepaald niet verjaard zijn. Het begrip 'zelfactualisatie' heeft alles te maken met de uitspraak van Maslow dat mensen het beste uit zichzelf moeten halen.

Dat betekent onder meer dat men de competitie vooral met zichzelf aangaat en niet zozeer met anderen. Een belangrijke vraag die organisaties zich in dit verband kunnen stellen is: 'Hoe kunnen we organisaties creëren die de volledige potentie van mensen weten te benutten?' Doordat in het boek verschillende mensen aan het woord worden gelaten of worden geciteerd, levert het boek een mooie verzameling op van oneliners en anekdotes.

Bijvoorbeeld die van Peter Drucker die in een zaal voor leidinggevenden sprak en hen de vraag stelde: Wie heeft in zijn organisatie te maken met veel 'dood hout'? Er gingen daarop veel vingers omhoog, waarna Drucker vervolgde met de (pijnlijke) vraag: Waren deze mensen al dood hout toen u ze interviewde en u hen besloot aan te nemen? Diezelfde Drucker krijgt de nodige kritiek van Maslow. Maslow vindt dat Drucker een te algemeen standpunt inneemt; Druckers managementprincipes zouden op de meeste Amerikanen niet van toepassing zijn omdat hun psychologische conditie niet in orde is, aldus Maslow.

Het opmerkelijke is dat de kritiek van 'algemeenheid' in feite ook geldt voor Maslow zelf: zijn motivatietheorie is door veel psychologen bekritiseerd als te 'algemeen': er is volgens hen geen enkel bewijs voor gevonden dat de ene behoefte de andere vereist en dat die behoeftes in een bepaalde volgorde doorlopen dienen te worden. Wie het boek aandachtig doorleest, komt interessante wetenswaardigheden tegen die niet zo snel in de managementboeken van tegenwoordig aangetroffen worden.

Zo wordt wat langer stil gestaan bij de bekende theorie X (de opvatting dat de mens lui en niet te vertrouwen is) en theorie Y (het tegenovergestelde van theorie X: de mens is innerlijk gemotiveerd en is te vertrouwen) van McGregor. De dochters van Maslow merken hierover op dat theorie X en Y geen managementstijlen zijn maar opvattingen. Verder wordt de lezer gemeld dat de theorie van McGregor gebaseerd is op Maslows behoeftepiramide.

Er is mijns inziens geen reden om dat in twijfel te trekken, omdat dit boek bepaald geen overdreven eerbetoon aan Maslow is. Zowel Maslow als McGregor waren met hun theorieën niet zozeer geïnteresseerd in het motiveren van mensen als wel in het creëren van een omgeving waarin gemotiveerde mensen bereid zijn het beste uit zichzelf te halen.

Al met al een interessant boek over een groot psycholoog die ruim vier decennia geleden is overleden maar wiens gedachten en opvattingen nog steeds actueel zijn.