Op werkdagen voor 23:00 besteld, morgen in huis Gratis verzending vanaf €20

Recensie

Anton Philips 1874-1951

Marcel Metze, Philips-kenner bij uitstek (vanwege zijn eerdere boeken 'Kortsluiting' en 'Let's make things better'), heeft een biografie geschreven over Anton Philips. Het is één van de tien biografieën uit een serie, die mogelijk is gemaakt door het Prins Bernhard Cultuurfonds, waarin tien belangrijke Nederlandse persoonlijkheden uit de periode 1880 - 1960 zijn vereeuwigd.

Remko van der Honing | 13 januari 2006 | 3-4 minuten leestijd

De broers Anton en Gerard Philips zijn de oprichters van de huidige gelijknamige multinational. Gerard droeg verantwoordelijkheid voor met name de techniek, terwijl Anton de commercie succesvol voor zijn rekening nam. Maar uiteraard start het boek met het beschrijven van de familie Philips, waar in 1874 (16 jaar na zijn broer Gerard) Anton geboren wordt. Het voert te ver om veel details over te nemen uit deze periode. In 1895 sluit Anton zich aan bij het bedrijf dat zijn broer was gestart (productie van gloeilampen). Het jaar 1898 is zowel voor Philips als voor de verhalen over Anton erg belangrijk.

Een reis naar Rusland vormt de doorbraak voor Philips' exportactiviteiten. Het is niet precies duidelijk hoeveel er precies verkocht is, maar gedurende de rondreis van een maand werden vele tienduizenden lampen verkocht (besef dat men in die tijd nog bouwde aan de trans-Siberische spoorlijn...). Begin 1900 ontstaat er enorme concurrentie en proberen fabrikanten kartels te vormen en onderlinge prijsafspraken te maken of te bepalen welke producent welke markt mag bedienen. Maar de ware aard van Anton Philips blijkt uit het verhaal over de opkomst van het getrokken wolframdraad. In 1907 had Philips uitgevonden hoe wolframdraad (gloeidraad) gespoten kon worden, maar concurrent GE heeft kort daarna een betere uitvinding, een gloeidraad van getrokken wolfram. Via een van de verkopers bereikt dit nieuws het hoofdkantoor in Eindhoven. Anton reist af naar de Verenigde Staten (per boot, een enkele reis duurt tien tot veertien dagen) om achter het geheim te komen. Tijdens een lunch ontmoet Anton een leverancier van hamermachines, een cruciaal apparaat voor het procédé. De leverancier had drie apparaten klaarstaan voor verzending naar Osram (die samenwerkt met GE), maar laat zich overhalen om één van de apparaten aan Philips te verkopen. Verder krijgt Anton de tip om te gaan praten met leverancier Langelier. Deze weigert eerst om ook zaken te doen met Anton, maar tijdens een diner maakt Anton grote indruk op de Franse vrouw van Langelier. Dankzij haar steun heeft Philips alsnog zijn zin gekregen en ook via deze fabrikant een apparaat gekocht.

Verder regelt Anton dat een ingenieur die bij Osram in Duitsland instructies verzorgt in een aantal weekenden ook Eindhoven bezoekt om het productieproces tot in detail toe te lichten. Zonder deze trucs en handigheden was Philips achterop geraakt en had de onderneming wellicht nu niet meer bestaan. Uit het boek blijkt dat Anton Philips een gewiekst en doortastend zakenman is geweest. Een zakenman met het hart op de goede plaats, hij schonk aan kerk en liefdadigheid. Verder subsidieerde Philips de woningbouw, een harmonie, sportverenigingen, etcetera, om mensen te binden aan zijn bedrijf. Een andere, zwarte periode van het bedrijf is de Tweede Wereldoorlog. Zoon Frits (in 2005 overleden) voerde het bewind over de fabrieken in Nederland. De overige bestuursleden stuurden het bedrijf aan vanuit Engeland en Amerika. Vanaf 1949 begon de gezondheid van Anton af te nemen. In 1951, vijf dagen na de eerste televisie uitzending in Nederland, overleed hij. Metze moet gecomplimenteerd worden met zijn prachtige biografie. Naast het boeiende verhaal over de broers Philips, geeft het boek ook inzicht in de geschiedenis van Nederland en het ontstaan van internationale, zakelijke betrekkingen. De auteur heeft de biografie ook gebruikt om te promoveren. Dit zorgt ervoor dat er ruim zestig pagina's (wetenschappelijke) verwijzingen zijn opgenomen. Maar dat is niet het ergste, vanwege de promotie wordt soms lang stil gestaan bij het onderbouwen en uitleggen van bepaalde feiten die de vaart van het verhaal doen afnemen. Maar lezer, laat u zich daardoor niet afschrikken van het lezen van deze schitterende biografie!

Over Remko van der Honing
Remko van der Honing was werkzaam bij Crucell en schreef recensies op persoonlijke titel.

Deel dit artikel

Wat vond u van dit artikel?

0
0

Populaire producten

    Personen

      Trefwoorden