Op werkdagen voor 23:00 besteld, morgen in huis Gratis verzending vanaf €20

Recensie

De vijfde revolutie

'De vijfde revolutie' is de verslaggeving van een rondreis van wetenschapsjournalist Lone Frank langs verschillende neurospecialisten. Zij illustreert de lezer dat de vele inzichten over de hersenen een vijfde revolutie teweeg brengt. Een boeiend boek dat op verhalende wijze de feitelijke werkelijkheid in kaart brengt van ons meest complexe orgaan.

Peter de Roode | 27 september 2010

Neurologie is zo'n hot onderwerp, dat het 'de koning der wetenschappen' wordt genoemd. Andere wetenschappen zoals filosofie, economie en psychologie komen er graag bij 'buurten' en proberen inzichten te ontlenen aan dit fascinerende vakgebied. De neurologie zou ook de vijfde revolutie zijn. De voorgaande revoluties waren: Copernicus - die stelde dat niet de zon om de aarde maar aarde rond de zon draaide; Darwin - die aantoonde dat alle levende wezens afstammen van dezelfde primitieve vormen; Freud - die de menselijke geest als een objectieve eenheid beschreef en de DNA-revolutie van Watson en Crick. De vraag is natuurlijk: wat maakt neurologie dan tot die vijfde revolutie? Lone Frank beantwoordt die vraag met een tegenvraag: 'Wat gebeurt er met de menselijke geest als hij zichzelf volledig zal kennen? Draagt dit bij tot een vollediger mensbeeld?' Een fascinerende vraag. Stel dat we onszelf met behulp van MRI-scans voor een groot gedeelte begrijpen, wat zou dat betekenen? De omvang van het antwoord is zeer groot, maar volgens Frank komt door inzicht in de hersenen de verantwoordelijkheid weer bij de mens - en niet bij de samenleving - te liggen. Een opvatting die niet geheel nieuw is; de Verlichting hield de mens reeds voor dat de waarheid gevonden kon worden door middel van de ratio. Het kon natuurlijk niet uitblijven: de spanning met religie als gevolg van de inzichten in de hersenen. Neurologie ontkent immers het bestaan van de ziel. Frank bezoekt Michael Persinger die een techniek heeft ontwikkeld om mystieke ervaringen mee op te roepen. Zijn apparaat wordt 'De helm van God' genoemd. Het blijkt dat proefpersonen daarmee een rijke religieuze ervaring deelachtig worden. Lone Frank fungeert daarbij zelf als proefpersoon. Haar conclusie laat niets aan duidelijkheid over: God zit waarschijnlijk tussen onze oren. Over dit onderwerp (religie) zou je je als lezer nog kunnen afvragen wat je er mee moet, maar Frank reist verder en brengt vele andere bezoeken aan neurowetenschappers die ieder hun eigen deelspecialisme hebben. Een ander intrigerend onderwerp is 'geluk'. 'Geluk om het geluk' gold voorheen als verdacht. Door inzicht in de neurowetenschap komt alles anders te liggen. Veel mensen melden zich bij de psychiater, niet omdat ze depressief zijn maar omdat ze niet gelukkig zijn. De neurologie kan helpen inzicht te bieden op de vraag wat er eigenlijk bij mensen van binnen gebeurt wanneer sprake is van geluk. De lezer komt en passant aan de weet dat de auteur zelf depressief is geweest. 'Een kluizenaar met weinig vrienden', zo omschrijft ze zichzelf. Ze slikte antidepressiva en noemde haar leven een puinhoop. De biologe en voormalig neurowetenschapper weet dus goed waar ze het over heeft. Het boek is heel verhalend, Frank beschrijft gedetailleerd de sfeer die ze ervaart bij haar verschillende gastheren en -vrouwen. Had ze haar subjectieve kijk op haar vele bezoeken weggelaten, dan was het boek weliswaar dunner uitgevallen, maar zou het boek ook niet zo bijzonder zijn geweest. 'De vijfde revolutie' is een aanrader voor die mensen die willen kennismaken met de vele mogelijkheden van de neurologie voor uiteenlopende vakgebieden als marketing en economie. Daarnaast dient de lezer zich te realiseren dat het onderwerp neurologie niet geheel onomstreden is en dat er veel tegenstanders zijn. Met name op het gebied van ethiek zullen de tegenstanders van de neurologie zich aandienen. Wat te denken van de ontwikkeling om de neurologie in te zetten bij het onderzoek naar zware misdrijven, om met behulp van een MRI-scan vast te stellen of een verdachte de waarheid spreekt? Willen we alles wel weten, kunnen we ons afvragen. Verzekeringsbedrijven in ieder geval wel. En Lone Frank zelf ook. We moeten onze toekomst niet laten overweldigen door angst, aldus de auteur.

Over Peter de Roode

Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat. 

Deel dit artikel

Wat vond u van dit artikel?

0
0

Boek bij dit artikel

Populaire producten

    Personen

      Trefwoorden