In de inleiding legt de auteur uit dat er drie soorten kennis zijn: schoolse kennis, kennis door ervaring en kennis door nieuwsgierigheid. Aarsman is de nieuwsgierige die wil weten hoe het zit. Hij leert de lezer dat we tijdens het kijken niet moeten argumenteren. Dan wordt kijken ‘praten en interpreteren’. Op je handen zitten, op je tong bijten en je oordeel even uitstellen. Hoe moeilijk dat ook is.
Het boek is een serie persfoto’s van 2014 tot en met 2021 die Aarsman onder handen heeft genomen. Wat opvalt is dat er geen inhoudsopgave aanwezig is. De namen van de foto’s hadden m.i. beter achterin vermeld kunnen worden met verwijzing. Onderwerpen zijn daardoor moeilijk in het boek terug te vinden.
Trump
Elk verhaal begint met de afbeelding van de gehele foto, in kleur welteverstaan. Groot genoeg om er een tijdje naar te kijken en je af te vragen wat je nu precies ziet. Met de sterke inleiding van Aarsman vermoed je al dat je dingen interpreteert of helemaal niet kan weten. Wanneer je de bladzijde omslaat zie je twee kleinere close ups van de grote foto op de linkerpagina en begint de auteur zijn verhaal. Een voorbeeld van zo’n persfoto is de persconferentie van Donald Trump in de Trump Tower in 2017. Het is zijn eerste persconferentie. We zien Trump achter een spreekgestoelte staan. Op de tafel naast hem liggen zes grote stapels papier en een map. We zien journalisten veilig achter een hekwerk met notitieblokjes in de handen, klaar om aantekeningen te maken. Ter rechterzijde van Trump zien we zijn zoon Eric en dochter Ivanka. Dan zoomt Aarsman in en begint hij vragen te stellen en observaties te doen. Door het uitvergroten van de stapel papier op de tafel stelt hij vast dat die papieren nooit een printer hebben gezien. Hij vraagt zich af of er überhaupt wel iets in die map zit. Trump probeerde te suggereren dat de papieren ‘overdrachtspapieren’ zijn en dat de Trump organisatie nu wordt overgedragen aan zijn zoons.
Aarsman stelt de vraag of Trump niet door heeft dat deze zogenaamde overdrachtstruc niet wat doorzichtig is. En hij beantwoordt die ook: ‘ja dat beseft hij’. Daarom zijn er ook mappen binnengedragen.
Wat we dus zien en lezen is dat Aarsman een foto tot leven wekt. Hij heeft zijn nieuwsgierigheid omgezet in vragen, die is hij gaan beantwoorden zonder echter een definitief antwoord te geven. Ik had die details niet gezien en het leert je stil te staan bij kleine dingen die minder vanzelfsprekend zijn dan ze lijken.
Professional
Het is heel knap wat Aarsman doet en je merkt hier de hand van de professional. Desondanks miste ik iets. Een andere werkvorm bijvoorbeeld. De lezer is naar mijn mening te veel een passieve toeschouwer die kijkt, leest en de observaties van Aarsman tot zich neemt. Maar de lezer had ook geactiveerd kunnen worden door eerst vragen voorgeschoteld te krijgen, en de antwoorden pas later te krijgen. Zodat je een actieve deelnemer wordt en daarna nog meer geïnteresseerd bent in de antwoorden van de deskundige. Nu was het boek voor mij een beetje ‘te veel van hetzelfde’. Met een paar simpele ingrepen had de auteur in ieder geval mijn nieuwsgierigheid wat langer vast weten te houden.
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.