Terecht of onterecht, iedereen heeft het recht op zijn eigen mening. Maar degenen die de negatieve mening hebben en verkondigen, zou ik willen aanraden om het boek Succesvol inkopen in de publieke sector van Yvette Berkel en Rachel Heeringa aan te schaffen en zich te laten verrassen. Inkopen is namelijk een heel interessant, leuk, uitdagend en soms zelfs spannend vak. Ook (en misschien wel vooral) bij de overheid.
Vakgebied
Hoewel de ondertitel ‘Alles wat je moet weten om een goede inkoper te worden’ vrij algemeen geformuleerd is, gaat het boek toch echt over inkopen bij en voor de overheid. Maar een groot aantal tips en adviezen in het boek is ook van toepassing voor inkopers en inkoopadviseurs in de private sector. Tenminste, als die het boek met een open mind durven te lezen.
Voor de doelgroep van inkopers en inkoopadviseurs in de publieke sector vormt het boek naar mijn idee een ontbrekend puzzelstukje. In het boek zul je als lezer tevergeefs zoeken naar de theorie van het inkopen zelf. In die behoefte voorzien vele andere boeken uit dit vakgebied al, zoals bijvoorbeeld Inkoop in strategisch perspectief en Professioneel inkopen. Ook de regels op het gebied van aanbesteden, zoals inkopen bij de overheid genoemd wordt, spelen in het boek een zeer minieme rol. Wat blijft er dan nog om over te schrijven?
Verfrissende invalshoek
Veel van de onderwerpen in het boek zijn afgeleid van theorieën en onderwerpen die in nadere managementboeken worden beschreven. De verwijzingen daarbij vind je achterin het boek terug, denk aan Invloed van Robert Cialdini, Patronen van Danielle Braun en Wij - De psychologie van het gunnen van Remco Claassen. Juist die onderwerpen maken dit boek zo waardevol. Als je de lessen uit het boek goed toepast – zo betogen de auteurs – maken ze je succesvol. De invalshoek die Yvette Berkel en Rachel Heeringa hebben gekozen is verfrissend, maar voor mij niet verrassend. Mensen, ook inkopers, die de illusie hebben dat alleen de kennis van het inkopen voldoende is om een goede inkoper te worden en te blijven, moet ik teleurstellen. Daar komt iets meer bij kijken, zoals dit boek duidelijk laat zien.
Toegevoegde waarde
Berkel en Heeringa gaan uitgebreid in op onderwerpen als invloed en beïnvloeding, gesprekstechnieken, stakeholderanalyse en -management, voorbereiding aanbesteding, competenties, advies- en communicatievaardigheden. Het zijn allemaal onderwerpen die je als inkoper pas in de praktijk tegenkomt. Het boek biedt daarmee praktische handvatten om je werk als inkoper naar een hoger niveau te tillen. Een niveau dat je echt nodig hebt om een succesvol inkoper binnen je organisatie te kunnen zijn en met nog meer plezier de dagelijkse uitdagingen van het inkoopvak aan te gaan.
Van stoffige ambtenaar tot veelzijdig inkoper
Zoals Yvette Berkel en Rachel Heeringa in hun inleiding zelf aangeven, is het imago van de inkoper bij de overheid dat van een stoffige ambtenaar die zich vooral bezighoudt met de regelgeving. Het tegendeel blijkt uit dit boek, met name ook door de vele kaderteksten met voorbeelden uit de dagelijkse praktijk. Berkel en Heeringa delen bovendien hun eigen verhalen uit de praktijk.
In het laatste, niet onbelangrijke, hoofdstuk staan ze stil bij het anders kijken naar en handelen op de arbeidsmarkt. Omdat ook de markt van overheidsinkopers zelf te maken heeft met een grote vraag en een te beperkt aanbod van geschikte mensen.
De auteurs sluiten het boek af met een aantal nuttige checklists.
Dynamisch en politiek
Yvette Berkel en Rachel Heeringa laten met Succesvol inkopen in de publieke sector zien dat er voor overheidsinkopers sprake is van een dynamisch (en soms politiek) speelveld met continu veranderende omstandigheden. Een speelveld en omstandigheden waar die inkopers een weg in moeten vinden. Iets wat ze bij de traditionele opleidingen niet (altijd) wordt geleerd, laat staan dat er bij wordt stilgestaan.
Daarom beveel ik dit boek van harte aan voor beginnende inkopers. Daarnaast ook de mensen die erover nadenken om inkoper te worden en daarbij in eerste instantie niet gedacht hebben aan de overheid. Ten slotte denk ik dat ook mensen in de omgeving van de publieke inkopers veel kunnen hebben aan de inzichten zoals die in het boek zijn beschreven.
Over Peter Streefkerk
Peter Streefkerk is eigenaar van Respect Inkoopconsultancy. Hij is actief met interim-management, advisering, projectmanagement, training en coaching op het gebied van contractmanagement en inkoop. Hij is auteur van boeken over contractmanagement en inkopen. Met Octavia Siertsema maakt bij een podcast over aanbesteden.
