Hoog Spel bestaat uit 4 delen. Deze delen beschrijven chronologisch de vorming en functioneren van het concern.
Deel 1: dit deel gaat in op belangrijke bouwstenen voor het bouwen van het concern. Belangrijk zijn hier de relaties en coalities die gevormd worden. Deze periode loopt van circa 1880 tot 1930
Deel 2: dit deel laat het concern zien in de aanloop naar en in de oorlogsjaren. Metze laat hier zien hoe Shell overleeft en op welke wijze ze sympathiseert met belangrijke partijen. Je zou ook kunnen zeggen: Shell is een meester in het schikken en schuiven naar diegene die aan de macht zijn. Deze periode loopt van circa 1931 tot 1945
Deel 3: loopt van circa 1945 tot en met 1975. Deze periode laat zich typeren als de periode van schuivende panelen en nieuwe (machts-)verhoudingen. Onder meer door de vorming van de OPEC en ook nieuwe spelers en machthebbers.
Deel 4: De laatste periode is er toenemende kritiek op de mistige omstandigheden waarin Shell functioneert. En op de rol van Shell. Denk onder meer aan olierampen en schandalen rond omkoping. Ook moet Shell een antwoord vinden op de maatschappelijke discussies over het functioneren van de oliereuzen en hun ethische en duurzaamheidsprincipes. Deze periode loopt van circa de jaren 80 tot en met heden.
Door het gehele boek blijkt dat Shell haar macht gebruikt én verschuift naarmate er een andere wind waait. Zo gaat ze coalities aan, knoopt relaties aan of beëindigt deze en beïnvloedt ze daar waar er voor haar gewin lijkt te bestaan. Essentieel zijn hierbij reputatiemanagement en beperken van financiële risico’s. Shell heeft afdelingen opgericht om hier op in te spelen.
Met deze strategie overleeft en groeit het concern al decennia. De laatste tientallen jaren bestaat er ook kritiek. Kritiek op de wijze waarop het concern met milieu, duurzaamheid en schandalen omgaat. Overleeft ze de komende decennia? Het lijkt erop dat de omvorming naar nieuwe energiebronnen nog niet echt snel gaat.
Shell kan zich wel een lange(re) transformatieperiode permitteren. Ze heeft immers een ongekende kaspositie van – volgens Metze – van 200 miljard dollar.
Het boek geeft een intrigerende kijk op het functioneren van deze multinational. Het laat ook zien dat ze de kunst van diplomatiek bewegen goed beheerst. Daarbij bewaakt Shell haar reputatie en speelt ze op potentiële risico’s en ethische kwesties. Metze heeft er 25 jaar onderzoekswerk in zitten, waarbij met name de focus ligt op de wijze waarop Shell haar relaties gebruikt om tot groei en bloei te komen. Uit de beschrijving blijkt ook regelmatig dat hier scherpe kantjes aan zitten.
Over Frank van Kuijck
Frank van Kuijck is een onafhankelijk en zelfstandig professional in toezicht en advisering binnen de publieke sector. Hij is oprichter en eigenaar van het adviesbureau Toetssteen BV. Daarnaast is hij associate partner bij TransitiePartners. Hij heeft een achtergrond als Partner in de audit en adviespraktijk bij Deloitte en is docent Auditing aan de UVT Tilburg.
