Politeia

Vooraf V
Turbulente jaren voor het openbaar bestuur
Gemeenteraad kan niet dwingen tot stemonthouding 1
Minister Spies moet nu echt ingrijpen
Versterking BZK dringend noodzakelijk 4
Een nieuw constitutioneel organogram voor het openbaar bestuur
Schijn van belangenverstrengeling is een hot item 6
Wereldvreemde reactie van de Raad van State Actieve informatieplicht juist bij
collegebevoegdheid 9
Blunder in advocatenrapport Zeeland
Lokale rekenkamers in de vuurlinie 11
Autonomieclaim doet rekenkamers de das om
Raadsonderzoek beter dan collegeonderzoek 13
Collegeleden moeten niet hun politieke verantwoordelijkheid regisseren
Ordening openbaar bestuur topprioriteit bij kabinetsformatie 15
De Nederlandse bestuurlijke verhoudingen worden steeds chaotischer
Open provinciale huishouding is cruciaal 18
Verkiezingen vrijwel zinloos bij gesloten huishouding
Gewogen stemmingen zijn niet toegestaan 21
‘One man - one vote’ is een belangrijke grondregel
Comptabele verantwoordelijkheid bij fractiebijstand 23
De strafrechtelijke route is minder geschikt
Onderzoeksfunctie bij griffi e heeft meerwaarde 25
Macht en tegenmacht bij informatieverstrekking
Wethouders mogen meestemmen bij eigen benoeming 27
Aanpassing regeling moet worden overwogen
Rechtseenheid in Grondwet ontbreekt 29
Wijziging herzieningsprocedure is het breekijzer
Groot-Friesland opnieuw op de agenda 31
Bij fusies van provincies hoort een wervend verhaal
Constitutionele rommelpot in Amsterdam 33
Afgeschafte deelgemeenten komen weer terug
Pas op met politieke gedragscodes 36
Met gedragsnormen kan politiek worden bedreven
Positie Caribische gouverneurs verzwakt 38
Waarom moeten de gouverneurs meer doen dan koning Willem-Alexander?
Betrek provincies bij de decentralisatie 40
Bestuurlijke reorganisatie op een dood spoor
Herbenoeming burgemeester niet meer vanzelfsprekend 42
De burgemeester is een politieke functionaris geworden
Opheffing deelgemeenten is mislukt 44
Miljard euro voor Amsterdamse stadsdelen
Een constitutioneel organogram voor het openbaar bestuur 47
1. Valkuilen, dilemma’s en kip-eiverhoudingen 47
2. Wat is een constitutioneel organogram? 51
3. Het kip-zonder-kopdebat in Nederland 54
4. Bouwstenen voor een constitutioneel organogram 60
5. Het grote verhaal 65
De burgemeester is een politieke ambtsdrager 66
Integratie van het burgemeestersambt in het lokale bestuur is een goede zaak
Congruente samenwerkingsverbanden als valkuil 69
De maatschappelijke kosten zijn enorm
Rol burgemeester bij collegevorming is lastig 71
Voorstel Plasterk kan averechtse effecten hebben
Bevoegdheden Eerste Kamer zijn glashelder 74
Erik Jurgens vliegt staatsrechtelijk uit de bocht
Burgemeester Joyce Sylvester voert de verkeerde oorlog 77
In veel gemeenten wordt men nu pas wakker
Huis voor de klokkenluiders loopt gevaar 79
Onderzoek naar de private sector kan niet via de Nationale ombudsman
Regiobestuur eist nieuwe vormen en normen 82
Wet gemeenschappelijke regelingen moet verregaand worden opgefrist
Model-gedragscode is een rommelpot 85
‘Gewogen en te licht bevonden’
Hypocrisie in Haagse bonnenaff aire 88
Gelijke monniken, gelijke kappen
Verbonden bestuur is wethoudersbestuur 90
Decentralisatie in cruciale fase
De regiogemeente drukt provincies in het defensief 92
Provinciale taakstelling gaat veranderen
Fred Teeven oordeelt over gemeenteraden 94
BZK te onzichtbaar bij de decentralisatie
Burgemeester moet wegblijven van wethoudersbenoeming 97
Ongeregelde integriteitstoets wethouders is riskant
Pas op voor Marc Schoonhoven 100
Voor minder dan 1000 euro worden wethoudersloopbanen in de knop gebroken
Statenverkiezing 2015 gaat niet over de provincie 103
Na de zomer nieuwe discussie over de Eerste Kamer
Kaderstelling cruciaal bij decentralisatie 105
Gemeenteraden moeten flink in de benen
Omgevingsdienst is pseudodeconcentratie 107
Vakdepartementen bepalen toekomst openbaar bestuur
Autonomie bij stemming over wethouders 110
Meestemmen bij eigen kandidatuur mag
Woonplaatsvereiste wethouders voorlopig handhaven 112
Profiel wethouderschap in discussie
Digitaal stemmen in de gemeenteraad roept vragen op 114
Stemcultuur is van betekenis
Decentralisaties lokken veel toezicht uit 116
Systeemverantwoordelijkheid is een blanco volmacht
Klassieke lokale autonomie moet herleven 118
Begrotingsrecht geeft een goed aanknopingspunt
Medebewind beperkt de open huishouding 121
Sanering van het medebewind verdient overweging
Het gelijk van Pieter Broertjes 123
Gevoel voor urgentie groeit snel
Vreemdgaande gemeentesecretarissen in Friesland 126
Verbonden bestuur moet uit de knoop
Organiek denken is het parool bij burgemeesterskeuze 128
In de samenwerking tussen burgemeester, wethouders en raden ligt het criterium
Staatscommissie parlementair stelsel mag niet mislukken 130
Premier Rutte zou de leiding moeten nemen
Gedragscodes hebben steeds vaker een misleidend effect 133
‘Soft law’ is riskant bij het bevorderen van integriteit
Stop de armoede, dood de bedelaar 135
Geloofwaardige politici scoren
Weg met het Statuut 137
Gemenebest met bijna onafhankelijkheid is de beste constructie
Geheimhouding is autonomie 139
Griffier cruciaal bij geheimhoudingsprotocol
Moet de wethouder formeel zelfstandig worden? 141
Collegialiteitsbeginsel kan de controle van de raad uithollen
De provincie gaat weer scoren 143
In de varkenscyclus van het openbaar bestuur heeft de provincie het tij weer mee
Alle raadsleden moeten over dezelfde informatie kunnen beschikken 145
Schaf onderhandse schriftelijke vragen af
Fractiebijstand mag niet naar verwanten in persoon 147
Grenzen integriteit moeten helder zijn
Is Rob Bats een crimineel? 149
Vertrouwenscommissie is een dichtegaatjespan
Een politiek referendum helpt 151
Goed middel om de kloof tussen burgers en bestuur te verkleinen
De staat achter de dijken van Remco Nehmelman 153
Te weinig aandacht voor de ‘Verelendungs’-strategie
Turbopleidooi Richard van Zwol kan niet overtuigen 155
BZK-focus op economie is heel riskant
Geen politiek bedrijven met rekenkamers 157
Basisbudget onontkoombaar
Wie steunt Magda Berndsen? 159
Veiligheid moet weer terug naar BZK
Moet er een ander Tweekamerstelsel komen? 161
1. Introductie 161
2. Bevoegdheidsmutaties zijn kansloos 163
3. De electorale duiding van de Eerste Kamerverkiezing 165
4. De onopgemerkte weeffout van 1983 167
5. Naar een ander verkiezingssysteem? 169
Weg met de term ‘reces’ 172
De politiek gaat weer aan de slag
Selectieve omgang met het lekken van informatie 174
Er mag niet met twee maten worden gemeten
Behandeling begroting moet weer een politiek hoogtepunt worden 177
Een tweejaarlijkse begroting is een nederlaag voor de democratie
Onderzoek naar lek commissie-Stiekem is ‘mission impossible’ 179
Rampzalige procedures en boontje komt om zijn loontje
Burgemeester vol verantwoordelijk voor integriteit 182
Kwestie-Barneveld laat zien hoe het niet moet
Hoofdelijke stemming bij herbenoeming is passé 185
Herbenoeming burgemeester voortaan met schriftelijke stemming
Ernstige weeff out in decentralisatie 187
Van ‘voorziening’ terug naar ‘recht’
Politieke schade door commissie-Schouten 189
Rechtsongelijkheid tussen nationaal en decentraal moet nu snel worden opgeheven
Noodbevel Luttelgeest kan echt niet 191
Wim Derksen vergist zich
Een gemeenschappelijke regeling is van de gemeenten 193
Verzelfstandiging van de regio dreigt
Vrij spel voor 3D-ambtenaar 195
Ambtelijke besluiten zonder regels en beleid is een onaanvaardbare figuur
Moties van wantrouwen zijn toch heilzaam 197
Het aantal ontslagen is minder belangrijk dan de noodzakelijke vertrouwensrelatie
Plasterk erkent klankborden 199
Vertrouwenscommissie is een dichtegaatjespan
Een alternatief voor autonomie en medebewind 201
Het beeld van lokale autonomie is een ‘kluitje-in-het riet’verhaal
De troonrede moet helemaal anders 203
De premier presenteert de beleidsvoornemens en de Koning een algemene inleiding
Burgemeester als ‘pouvoir neutre’ 205
Eerst praten over taak, daarna over aanstelling
SP-afdrachten deugen niet 207
Cessieconstructie moet worden verboden
Zetelroof is een verwerpelijke term 209
‘Sovjetisering’ van het politieke stelsel ligt altijd op de loer
Bestrijden van fractiesplitsing is benepen 211
Tweede Kamer begeeft zich op een hellend vlak
Beloon fusie partijen met zetelbonus 213
Verdere versplintering moet worden tegengegaan
Kaderstelling moet scherper 215
Het werken met startnotities heeft veel voordelen
Vervolging ministers onmogelijk 217
Schrijnende rechtsongelijkheid tussen nationaal en decentraal
Wildwestcultuur bij herindeling 219
De provincie Limburg handelt evident onrechtmatig bij fusie Landgraaf-Heerlen
Ontslagbesluit wethouders onaantastbaar 221
De splitsing van vertrouwensvotum en ontslagbesluit heeft wel voordelen
Ministerschap Plasterk is een fiasco 223
Revitalisering BZK moet hoog op de agenda
Vertrouwenscommissie is failliet 225
Geheimhoudingsplicht niet goed doordacht
Het referendum komt er toch 227
D66 heeft het een en ander uit te leggen
Nieuw leven voor de organieke wet 229
Vakdepartementen moeten de hoofdstructuur van het binnenlands bestuur respecteren
Verdere versterking rekenkamers gewenst 231
Hand op de knip is bepaald onverstandig
Constitutionele toetsing is terugval 233
Grondwetstoetsing is een aderlating voor de democratie
Politisering van het burgemeestersambt 235
Welke dualisering hoort bij de burgemeester?
Regionale energiestrategie zonder wettelijke grondslag 237
Nieuwe aanslag op decentrale autonomie
Tijd voor dualisering van de waterschappen 239
Controletekort moet worden opgeheven
College kan voorstel niet zomaar intrekken 242
De volksvertegenwoordiging is de baas over de agenda
Parlementaire enquête jeugdzorg komt eraan 244
De VNG heeft de gemeenten in het pak genaaid en de miljoenentekorten in-gerommeld
Gerechtshof stelt Onno Hoes in het ongelijk 247
Heimelijke opname mag bij misstanden
De nationale politie is een ramp voor het land 249
De politiezorg moet terug naar de lokale basis
Wachtgeld voor politici moet blijven 252
SP-voorstel tot afschaffing overtuigt niet
Het verhaal van de Grondwet overtuigt 254
Grondwetboek van Wim Voermans klinkt als een klok
Ontbinding gemeenteraad kan ook problemen veroorzaken 256
Tussentijdse raadsverkiezing kan, maar heeft risico’s
Bescherming ‘intern beraad’ ook voor gemeenten 258
Brief minister Knops biedt een overtuigend aanknopingspunt
Contra legem gedragscodes zijn fnuikend voor een helder integriteitsbeleid 260
De afdrachtregeling neveninkomsten in Alphen aan den Rijn moet meteen worden geschrapt
Kiezersdemocratie versus partijendemocratie 262
Kwestie-Elburg een ‘wake-up-call’ voor griffiers en burgemeesters
De decentrale democratie staat voor grote uitdagingen 264
Hulde aan de 15.000 politiek-bestuurlijke ambtsdragers Herverkaveling nodig van gemeentelijke taken 266
De boel moet (weer) op de schop Rechter kan vuurwerkverbod afdwingen. Maar willen we dat? 272
Vuurwerkverbod nog veel urgenter dan Urgenda
Soms is een dubbele bekrachtiging van geheimhouding nodig 275
Wat te doen bij geheime informatie die onjuist blijkt te zijn?
Voorhangprocedure vereist geen raadsbesluit 277
Wensen en bedenkingen vanuit de gehele gemeenteraad zijn cruciaal
Stemonthouding gaat eindelijk veranderen 279
Botsing van organieke wetten: vooringenomenheid van de Awb niet langer van toepassing op beraadslaging en stemming
De nationale overheid maakt misbruik van de lokale autonomie 282
De ene beleidsvrijheid is de andere niet
Stemmingen in gemeenteraden moeten doorgang vinden 289
Publiek recht is publieke plicht
Digitaal vergaderen en stemmen: noodgreep of uitdaging? 292
Bijzondere omstandigheden leiden vaak tot doorbraken
Miskleun Raad van State bij digitale besluitvorming Eerste en Tweede Kamer 295
Beter ten halve gekeerd, dan ten hele staatsrechtelijk gedwaald
Gemeenteraden moeten en kunnen beslissen over de RES-inbreng 298
Bevoegdheden kunnen niet zomaar van de gemeenteraden worden afgepakt