Was leren en ontwikkelen ooit een voorrecht, in deze tijden is het een noodzaak. Het is niet meer voorbehouden aan een enkeling, en de organisatie ervan ook niet meer aan scholen of opleidingsinstituten. Leren en ontwikkelen doen we allemaal op een eigen manier en een leven lang.
Maar het inzicht in het eigen leren is vaak omgekeerd evenredig met het gebruik en de noodzaak ervan. Toch hebben mensen diep geankerde opvattingen of beelden over wat ze kunnen of niet kunnen (leren)of ontwikkelen, zoals ‘Cijfers, nee dat moet je mij echt niet vragen, daar heb ik geen gevoel voor’. We noemen dit een oerbeeld.
Ontwikkelidentiteit
Oerbeelden worden gebracht met een grote mate van vanzelfsprekendheid en soms met de nodige emotie; aanwijzingen dat oerbeelden onderdeel zijn van je identiteit. We denken dat deze oerbeelden ongepolijste delen zijn van dat deel van onze identiteit dat met leren en ontwikkelen te maken heeft: je ontwikkelidentiteit.
De oerbeelden hebben ooit een functie gehad: ze zetten je aan om iets aan te pakken (’Ik denk dat het me wel lukt’). Of ze behoeden je voor teleurstelling (‘Ik ben niet technisch, dus ik hoef het niet eens te proberen’). Oerbeelden kunnen je helpen, maar ze kunnen ook hun oude functie verliezen en zouden dan zomaar, onbewust en onbedoeld, je ontwikkeling in de weg kunnen staan.
Identiteitsniveau
Precies omdat oerbeelden deel uitmaken van je identiteit is een goed gesprek over leren en ontwikkelen nog niet zo gemakkelijk. Je leren verandert niet zomaar door een aanwijzing over wat handiger kan. Als je – te midden van alle ontwikkelingen in de samenleving, in organisaties, in teams – actief sturing wilt geven aan je eigen leren en ontwikkelen moet je dat op identiteitsniveau aanpakken.
Met de dialoogkaarten van Ons Ontwikkelen Ontward kun je de dialoog met collega’s, leidinggevenden, (professionele) vrienden of familie aangaan om zo stap voor stap meer grip te krijgen op je ontwikkelidentiteit.
We hopen dat de kaarten behulpzaam zijn bij een goed gesprek over leren en ontwikkelen.
Over Manon Ruijters
Hoogleraar Leren, ontwikkelen en gedragsverandering aan VU Amsterdam, lector Professionele identiteit en organisatieontwikkeling aan Aeres Hogeschool Wageningen en mede-eigenaar Good Work Company
Over Gerritjan van Luin
Gerritjan van Luin studeerde chemische technologie en filosofie. Hij is vanaf 1975 in diverse functies werkzaam geweest in het voortgezet onderwijs, als leraar, conrector, rector, bestuurder. Hij was vier jaar projectleider bij ISIS/Q5 waar hij zich bezighield met professionalisering van schoolleiders en kwaliteitszorg. Sinds 2016 werkt hij als coach, adviseur, docent en toezichthouder.
Over Robert-Jan Simons
Prof. Dr. P. Robert-Jan Simons werkte aan de universiteiten van Amsterdam, Nijmegen en Tilburg als wetenschappelijk (hoofd-) medewerker, en als hoogleraar in Nijmegen en Utrecht. Vanaf januari 2010 combineerde hij zijn hoogleraarschap aan de Universiteit Utrecht met het directeurschap van de NSO: de Nederlandse School voor Onderwijsmanagement.
Over Niek van Benthum
Niek van Benthum werkt als docent/onderzoeker op Aeres Hogeschool Wageningen. Verder is Niek verbonden aan het lectoraat van Manon Ruijters, waarin hij zich bezighoudt met professionele identiteit. Hiervoor heeft Niek promotieonderzoek gedaan naar professionalisering van docenten in Assessment for Learning en is hij werkzaam geweest als docent in het (speciaal) basisonderwijs.
Over Désirée Bierlaagh
Désirée Bierlaagh is verpleegkundige (niet praktiserend) en verplegingswetenschapper. Zij werkt sinds 2019 als practor van het Centrum voor Innovatief Vakmanschap (CIV) Welzijn & Zorg bij mboRijnland en is daarnaast zelfstandig adviseur.
Over Björn Prevaas
Björn begeleidt mensen, teams en organisaties om met behulp van projecten en programma’s hun strategische doelen en ingewikkelde opgaven te realiseren. Dat doet hij vanuit Good Work Company, het bureau waarvan hij samen met Manon Ruijters oprichter en eigenaar is. Hij schreef verschillende boeken over programmamanagement en onderneemt allerlei initiatieven om het vak verder te ontwikkelen.
