Businessideeën testen - 'Helpt bewijs te creëren'

In vergelijking met eerdere uitgaven in de Strategyzer series, zoals Business Model Generatie en Waarde Propositie Ontwerp, is Businessideeën testen een redelijk complex boek. Hoewel op het boek vermeld staat ‘Een praktisch handboek voor snel experimenteren', denk ik dat de nodige studie vereist is om tot een goed experiment te komen. Het boek is op de bekende manier uitnodigend van opzet met veel kleurige afbeeldingen en zonder grote lappen tekst.
Het boek is geschreven voor corporate innovators, start-up ondernemers en solopreneurs en helpt je bij het starten met het testen van je businessideeën. Daarnaast helpt het je testvaardigheden op peil te brengen en testen op te schalen binnen je organisatie.

We herkennen in de opzet de wetenschappelijke onderzoeksaanpak: Kernhypotheses opstellen, vervolgens experimenten opzetten, en daarna tot kerninzichten komen. En dit alles met zo min mogelijkheid onzekerheid waarbij de risico's beperkt moeten blijven.

Het boek heeft vier delen: 1. Ontwerp 2. Test 3. Experimenten en 4. Mindset. Met name dat vierde deel trok mijn belangstelling. Maar daarover later meer.
De auteurs besteden allereerst veel aandacht aan het team, als ze schrijven over de de ontwerpfase. Dan gaat het om teamontwerp, teamgedrag, en teamomgeving. Die onderwerpen stroomlijnen ze vervolgens en leveren de belangrijkste inzichten voor de zogenaamde Team Alignment Map. Daarin herkennen we de opmaak van het Business Model Canvas: een overzichtelijk canvas voorzien van visuals die behulpzaam zijn bij de verwerking van informatie. De auteurs beloven dat je Business Model Generatie niet gelezen hoeft te hebben om verder te kunnen: ze leggen het Canvas beknopt uit. Andere modellen die ik ken uit de eerdere boeken zie ik ook terug, zoals Het Waarde Propositie Canvas. Omdat ik bekend ben met de materie kan ik het goed volgen, maar voor wie dit alles nieuw is zal het meer tijd kosten.

Het deel over testen spreekt me erg aan. Dit deel gaat vooral over ‘hypotheses' opstellen, die aan de criteria haalbaar, wenselijk en levensvatbaar moeten voldoen. Mijn belangstelling werd groter door de paragraaf: ‘Aannames in kaart brengen'. Als die in beeld zijn worden de hypotheses geprioriteerd. Het zal de lezer niet verbazen dat de auteurs ook daar een model voor hebben...

De essentie van het test-deel vinden we in de 'testkaart'. Die bestaat uit vier belangrijke stappen: 1. We geloven dat ... ; 2. Om dat te bewijzen zullen we ... ; 3. En meten ... ; 4. We hebben gelijk als ...

En zo helpen de auteurs om bewijs te creëren, meningen van feiten te onderscheiden door een zeer gestructureerd proces met goede tooling aan te bieden.

Het deel over ‘Experimenten' neemt een groot deel in van het boek. De lezer wordt getrakteerd op allerlei experimentreeksen. En het is de bedoeling is om koppelingen te leggen tussen die reeksen. Dit is een pittig deel. Gezamenlijk toepassen en uitproberen is hier de sleutel. Met alleen lezen kom je er niet.
Ik kende veel experimenten in dit deel nog niet. Zoals het experiment met de naam ‘Conciërge'. Dat wil zoveel zeggen als: ‘handmatig een klantervaring creëren en waarde leveren met mensen in plaats van met technologie'.

Het laatste deel, over de mindset, vond ik verrassend. Zoiets verwacht ik niet in een rationele testomgeving. Maar de auteurs stellen dat ook ervaren testers het niet redden en dat er gemeenschappelijke valkuilen bestaan. Neem het kopje: ‘Sterke mening, zwak bewijs'. Daar kun je president mee worden, maar een test gaat er mee onderuit. In dit deel komen de wat meer psychologische zaken aan de orde waar iedereen inmiddels van weet dat ze een enorm stempel drukken op zowel ontwerp als test. deeën testen vraagt om bewijs, niet om buikgevoel. De auteurs geven aan dat het daar al mis kan gaan:  veel ideeën berusten op hallucinaties. Daarom is het verheugend dat de auteurs hier aandacht aan hebben besteed.

Businessideeën testen van Bland en Osterwalder gaat zeker zijn plek vinden binnen de praktijk van onderzoek en testen. De kwaliteit is hoog, de aantrekkelijkheid van de vormgeving, en de inhoud valt bovendien niet te overschatten.

Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat. Hij is auteur van de boeken Meegaan of dwarsliggen, Werkvormen voor managers en Leidinggeven kun je zelf. Samen met meerdere auteurs schreef hij onder red. van Rob van Es het boek Praktijkboek Veranderdiagnose en samen met Peter van den Boomschreef hij Theatervoorstellingen in organisaties. Naast zijn schrijfactiviteiten is hij spreker en organiseert hij trainingen en seminars over actuele managementthema's.